Aller au contenu

Ugandaa

Pɩlɩɩna Wikipediya
(Papɩsɩna-kɛ nɛ ɖooo Ugandaa (Ouganda))
Republic of Uganda
Jamhuri ya Uganda

.

Ugandaa kiŋ tɛlɛŋa

Ugandaa kiŋ Kɩɖaʋ kɩdɛɛka

Ugandaa kiŋ Ɛjaɖɛ tɛ tampaɣ
Tʋmɩyɛ taa kʋnʋmɩŋ: Suwahilii kʊnʊŋ, Englɩsɩɩ kʊnʊŋ
Tɛtʋ sɔsɔtʋ: Kampala
Ɛjadɛ kɛ mbʋ yɔ: Robinah Nabbanja
Ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ: Ɖajaa Yoweri Museveni
Ɛjaɖɛ walanzɩ: 241 038 km²
Samaɣ ñʋʋ: 41 487 965 (2016)
Tɛtʋ hɔɔlʋʋ samaɣ ñʋʋ: 172 km²
Internet nimaɣ: .ug

Ugandaa kɛna Afrika nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa ɛjaɖɛ naɖɩyɛ.Ajɛya wena acɔ-ɖɩ nɛ ataa yɔ anaa yɔ: Koŋgoo, Keniya, Ruwandaa, Suudanɩ Hadɛ Kiŋ ñɩŋʊ nɛ Tanzani. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ nɛ ɖɩ-hadɛ kiŋ payɩ lɛ Fikitoriya Kujomuu ɖeke wɛna. Peeɖe tɛtʊ sɔsɔtʊ nɛ ndʊ tɩkɩlɩ yʊŋ yɔ ndʊ lɛ Kampala.

Ugandaa wɛ Afrika nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa ɖenɖe yɔ pʊŋ wɛ kpem nɛ peeɖe pʊʊ ŋgʊ kɩkɩlɩ kʊyʊʊ yɔ kɩtalɩɣ; ezɩ mɛtanaa 1 100 mbʊ yɔ.

Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-hɛkʊ nɛ hɛkʊ lɛ Turikaana lɩŋgamʊʊ wɛna nɛ fɛɛŋ ndɩ ndɩ ɖɔɣa. Ugandaa hɔɔlɩŋ sakɩyɛ wɛɛ nɛ Niili lɩm ɖɩfalɩyɛ taa. Niili Pɔɔ lɩɣna Fikitoriya Kujomuu nɛ kiwolo kɩkpɛndɩ Kiyokaa lɩŋgamʊʊ taa pʊcɔ kɩtalɩ Alɩbɛrɩ ñɩŋgʊ taa kɛ Koŋo Kinsasa tɛtʊ taa.

Ugandaa walanzɩ taa makɩɣna 241 038 km2 yaa ɛzɩ Kewiyaɣ-Kpɛndɩɣ ɛjaɖɛe yɔ.

Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛtɛɛ ñɩm nabʊyʊ wɛɛ nɛ nɔɔyʊ tatɩɩ paɣzta-pʊ huyuu; mbʊ lɛ: Kwivri nɛ koobalɩtɩ.


Afrɩka
Afrika Hadɛ kiŋAlizeeriiAŋgoolaCaadɩCibuutiEgipitiEriitreeEtiyoopiiKaabɔɔKambiiKameruniKanaKapʊvɛɛrɩKeniyaKinee-EkwatoriyaaalɩKinee-KonakriiKinee-PɩsaʊKootidiivʊwarɩKoŋo KinsasaKɔngoo-PirazaaviiliLezotoLiiberiyaLiibiiMaaliiMadakasɩkarɩMalawiiMarɔkɩMoozambikiMoritaaniiNaajeeriyaNamibiNizɛɛrɩPeenɛɛPurkina FasooPurundiPɔcɩwaanaaRuwandaaSahara KañɩnbʊsaɣSantrafriSenegaalɩSiyeera –LeyɔnɩSoomaaliSudaanɩSuudanɩ HadɛSuwaaziilandɩSambiiSɩmbaabuweTanzaniiTogoTuniiziiUgandaa