Todoma

Pɩlɩɩna Wikipediya
Todoma

Todoma kɛna Tanzani ɛjaɖɛ taa tɛtʊ sʊzɔtʊ nɛ tɛtʊ ndʊ tɩ-walanzɩ landammm taa maɣna kilomɛtanaa 2 576. Pɩnaɣ 2012 taa pakalɩ kɩkalʊ tɛtʊ ndʊ tɩ-taa lɛ, pɛkpɛdɩ ɛyaa 410 956. Todoma wɛ Tanzani ɛjaɖɛ hɛkʊ taa ɖeyi ɖeyi nɛ peeɖe haɖaa hayʊ sona, tɔɔnasɩ nzɩ sɩ wɛ pee ndɩ ndɩ yɔ, anasayɩ kpaakpa wɛ ɖɔɖɔ pɩnɛ kɔfɩ, taba nɛ tii. Tɛtʊ sʊzɔtʊ ndʊ tɩ-taa mba pɔɖɔʊ ɖɔɖɛ ndɩ ndɩɛzɩ heŋ, pʊŋ, naŋ ɖɔɖɔ yɔ pɛwɛ.

Ɖooo lɛ, Tarɛsɩ-Salam kaakɛŋna Tanzani ɛjaɖɛ taa tɛtʊ sʊzɔtʊ nɛ pɩnaɣ 1970 kɛ komina pɩsɩna tɛtʊ sʊzɔtʊ ndʊ kɛ Todom ñɩndʊ taa. Pɩlaba mbʊ lɛ, pakpaɣ paɣtʊ lɩzɩya kpelaɣ nɛ powona-kɛ Todoma peeeɖe ɛlɛ tʊma sɔsɔna nayɩ ndɩ ndɩ wɛ ɖɔɖɔ Tarɛsɩ-Salam peeɖe ɖɔɖɔ mbʊ. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa lɛ tɛtʊ natʊlɛ natʊyʊ kɩlɩna paɣlʊ nɛ ɖʊ lɛ Tarɛsɩ-Salam nɛ Urusa.

Todoma nɛ Tarɛsɩ-Salam pɛ-hɛkʊ taa lɛ kilomɛtanaa ɛzɩ 486 yɔ wɛna nɛ Todoma nɛ Urusa ɛlɛ kilomɛtanaa 441 ñɛwɛna. Todoma walanzɩ landammm taa maɣna kilomɛtanaa 2 669 nɛ ɖenɖe pɩkɛna tɛtʊ sʊzɔtʊ sɩŋŋŋ yɔ pɩwɛ ɛzɩ kilomɛtanaa 625 yɔ. Ɛzɩ tɛtʊ lɛɛtʊ taa ɖɔɖɔ yaa ɛzɩ hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa mbʊ yɔ, tɛtʊ ndʊ tɩ-taa mɩnɩʊ yɔɔ lɛ halaa wɛ ɛzɩ 51,5 yɔ nɛ abalaa ñɛwɛɛ ɛzɩ 48,5 yɔ. Payaɣ tɛtʊ tʊnɛ tɩ-yɔɔ cɔnɩyʊ se ɖa-caa Francis Mazanda.

Todoma tɛtʊ nɛ ajɛya nayɩ taa tɛtʊ sʊzɔtʊ natʊyʊ nɩʊna ɖama nɛ alakɩ tʊma ndɩ ndɩ nɛ tɩ-taa kɔyɔ: Jaipur (Ɛɛndɩ), Paŋgii (Santrafriki) nɛ Watsa (Kɔŋgo Kinsasa).