Google

Pɩlɩɩna Wikipediya
GoogleLogo, Salaŋ fenaɣ, 2015

Payaɣ mbʋ se Google yɔ, pɩkɛ Amerika ñɩma lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ. Pɩnaɣ 1998 ñɩŋa taa patʋlɩ lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋmɩyɛ ńɖɩ. Patʋlɩ-ɖɩ Silicon Valley tɛtʋ taa Kalifɔrnɩɩ ɛjaɖɛ taa. Ɖajaa Larry Page nɛ Ɖajaa Sergey Brin patʋlɩna-ɖɩ. Pa-naalɛ pulubina Google tɛ ciɣduu ñɩɣyʋʋ.

Sergey Brin, Web 2.0 kedizaɣ

Ŋgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se Alphabet yɔ, ńɖɩ cɔŋnana Google lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋmɩyɛ yɔɔ kpaɣnɩ kɩyɛɛna fenaɣ, pɩnaɣ 2015 ñɩŋa taa nɛ ŋkɔɔ ŋsɩɩna sɔnɔ.

The Google car, kitted out with cameras and geolocating equipment, as used to provide the "Street View" of locations. It is taking rapid, periodic photographs of the streets in eight directions simultaneously. This one was photographed in Cupertino, California.

Google ciɣduu ñɩɣyʋʋ wɛ camɩyɛ kamaɣ fɛyɩ, mbʋ yebina nɛ ɛyaa sɔɔlʋ-kʋ pɩdɩɩfɛyɩ. Ɛlɛ, lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋma lɛɛna ñɛwɛɛ ɖɔɖɔ nɛ Google ciɣduu ñɩɣyʋʋ nɛ alɛ ñɩna pakaɣyɩɣ ɖama. Lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋma anaa yɔ : AltaVistaYahooBing.

Pʋwayɩ lɛ, Google tasɩ wɛnaʋ lɛɣtʋ kɩfatʋ lɛɛtʋ sakɩyɛ nɛ kʋ-tʋma ɖɛɛna ɛsɩndaa pɩdɩɩfɛyɩ. Mbʋ yebina nɛ sɔnɔdaa kɩwɛɛna mbʋ payaɣ se logiciel aaa nɛ sites web waa yɔ sakɩyɛ. Pa-taa kɔyɔ : YouTube nɛ Android nɛ Google Earth nɛ Google Maps.

Googleplex welcome sign

Google ñɩnɩɣ se tɔm natʋyʋ ɛlaba ɖoli lɛ, kedeŋa kpeekpe ɛpɩzɩ kanɩɩ-tʋ. Ɖajaa Eric Schmidt kɛŋna Google lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋma ñʋʋdʋ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɖomaɣ fenaɣ kɩyakʋ naanza ñɩŋʋ wiye, pɩnaɣ 2011 taa. Pʋwayɩ lɛ, Ɖajaa Larry Page lɛɣzɩ-ɩ nɛ ɛ́lɛ pɩsɩ Google tʋma ñʋʋdʋ.

Pɩlɩɩna Google yeki nɛ liidiye nɖɩ ɖɩsʋʋ yɔ pʋ-yɔɔ lɛ, kɩpɩsɩ sɔnɔdaa Amerika ñɩma tɛ tʋma kajalaɣ ñɩna taa naɖɩyɛ. Kɩpɩsɩ ɖɔɖɔ kedeŋa kpeekpe tɛ tʋmɩyɛ kajalaɣ ñɩnɖɛ. Pɩnaɣ 2008 ɖɩpaɣzɩyɛ Google tɛ wazaɣ kɛkɛ dollars waa 176 miiliyaarɩ Wall Street taa.

Pɩnaɣ 2014 ñɩŋa taa Best Global Brands ŋgbɛyɛ taka payɩ lɛ, Google lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋmɩyɛ kɛ kedeŋa kpeekpe tʋmɩyɛ naalɛ ñɩnɖɛ. Pʋ-tɔbʋʋ se kedeŋa kpeekpe yɔɔ cɩnɛ, tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩkɩlɩɣ kɔnaʋ yaa ɖɩkɩlɩɣ sʋzʋʋ liidiye yɔ, ɖɩ-wayɩ lɛ, Google tʋmɩyɛ tɩŋɩɣna. Pɩnaɣ ŋ́ga ka-taa Google tʋmɩyɛ sʋza liidiye nɖɩ yɔ, ɖɩ-ñʋʋ kɛ dollars waa 107,43 miiliyaarɩ.

Paakɛda lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋma pɩnaɣ 1974 ñɩŋa taa lɛ, Apple lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋmɩyɛ kɛɖɛna ɛsɩndaa. Pʋ-tɔbʋʋ se Apple tʋmɩyɛ kɩlaɣna sʋzʋʋ liidiye kedeŋa kpeekpe yɔɔ cɩnɛ kpaɣna pɩnaɣ 1974 nɛ ŋkɔɔ ŋsɩɩna pɩnaɣ 2014 ñɩŋa taa. Yee ḿbʋ, pɩkɛ kajalaɣ kɔyɔ Google tʋmɩyɛ ɖɛʋ Apple ñɩnɖɛ liidiye sʋzʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ. Ɖooo mbʋ yɔ, lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ tasʋzɩda liidiye nɛ pɩɖɛɛ dollars waa miiliyaarɩ waa mɩnɩʋ yɔɔ pɩnaɣ taa. Pɩkɛ kajalaɣ kɔyɔ Google tʋmɩyɛ sʋzʋʋ liidiye nɛ pɩɖɛɛ dollars waa miiliyaarɩ waa mɩnɩʋ yɔɔ yɔ.

Google tʋmɩyɛ ɖɛ Apple ñɩnɖɛ nɔɔ lɛlaɣ fenaɣ kajalaɣ kɩyakʋ, pɩnaɣ 2016 taa. Mbʋ yebina nɛ kɩpɩsɩ Etaazuunii kajalaɣ ñɩm. Google ñɩm kɛ dollars waa 550 miiliyaarɩ ɛjaɖɛ ńɖɩ ɖ-taa.

Mba palakɩ Google lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋmɩyɛ yɔ, patalɩ ɛzɩ ɛyaa 50 000 mbʋ yɔ. Pa-taa sakɩyɛ lakɩ tʋmɩyɛ ńɖɩ kedeŋa kpeekpe Google tʋma ñʋŋ ɖɩlaɖɛ. Google tʋma ñʋŋ ɖɩlaɖɛ payaɣ se Googleplex. Ɖɩwɛ Mountain View tɛtʋ taa Californie ɛjaɖɛ taa.

Kedeŋa kpeekpe yɔɔ cɩnɛ, lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ pilinzi kpɛndɩ naanza. Nzɩɩ yɔ : Google nɛ Apple nɛ FacebookAmazon. Payaɣ lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ pilinzi naanza sɔsɔsɩ sɩnɛ ɖɔɖɔ se GAFA. Google wɛ tʋma wena akɩlɩ wɛnaʋ ɖoŋ ɛntɛɛrɩnɛtɩ yɔɔ yɔ a-taa.

Pɩnaɣ 2006 ñɩŋa taa Google kɛwɛna mbʋ payaɣ se « serveurs’ waa yɔ 400 000. Ɛlɛ, pɩnaɣ 2011 ñɩŋa taa lɛ, kɩwɛɛna-wɛ halɩ pɩɖɛɛ 900 000 yɔɔ. Kedeŋa kpeekpe yɔɔ cɩnɛ, anasaayɩ ñɩɣtʋ mɩnɩʋ yɔɔ lɛ, Google lɛɣtʋ kɩfatʋ kpɛlɛkʋʋ tʋmɩyɛ wɛna anasaayɩ ñɩɣtʋ naalɛ. Google tɛyɩ kɩ-anasaayɩ ñɩɣtʋ ndɩ ndɩ sites web waa hiŋ nadozo nɛ naalɛ taa.

Pɩnaɣ 2008 ñɩŋa taa Google ciɣduu ñɩɣyʋʋ wɩla mbʋ payaɣ se pages web waa yɔ, pɩɖɛɛ miiliyaarɩ waa 1000 yɔɔ.