Arabii-Sahʊditi

Pɩlɩɩna Wikipediya
Arabii-Sahʊditi
Arabie Saoudite

Arabii-Sahʊditi tɛlɛŋa

Arabii-Sahʊditi Kɩɖaʋ kɩdɛɛka

Arabii-Sahʊditi Ɛjaɖɛ tɛ tampaɣ
Tʋmɩyɛ taa kʋnʋmɩŋ: Araabɩ
Tɛtʋ sɔsɔtʋ: Riyad
Ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ: Ɖajaa Salmane ben Abdelaziz Al Saoud
Ɛjaɖɛ walanzɩ: 2,149,690 km²
Samaɣ ñʋʋ: 30 770 375 (2014)
Tɛtʋ hɔɔlʋʋ samaɣ ñʋʋ: 12.3 km²

Arabii-Sahʊditi kɛna malɩŋ ɛjaɖɛ nɛ weyi eɖiyaɣ-ɖɩ yɔ ɛlɩwaɣna hɔʋ ŋgʋ payaɣ se Saoud yɔ kɩ-taa. Ibn Séoud sɩna pɩtɛ tikiɖe ɖooo pinaɣ 1932.

Moyen-Orient taa lɛ ɛjaɖɛ nɖɩ kɩlɩna paɣlʋ nɛ ɖɩwalanzɩ taa ɖɛ ɛzɩ kilomɛtawaa naalɛ mbʋ yɔ. Malɩŋ ajɛya tɩŋga taa lɛ, Araabii-Sahʊdɩtɩ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ndɩ tɩŋgɩna Alizeeri nɖɛ wayɩ kɛ walanzɩ taa. Peeɖe komina sɛʋ malʋʋ ɛsɔ ŋgʋ yɔ, payaɣ-kʋ se wahaabiti nɛ peeɖɛ ɖɔɖɔ Malɩŋ ɛsɔ ɖɩsɛyɛ tɛtʋ sɔsɔtʋ wɛɛ: Masijidi al-Haram (Maka tɛtʋ taa) nɛ Masjid al-Nabawi (ñɛwɛɛ Medina taa).

Araabii tɛtʋ sɔsɔtʋ kɔyɔ Riyadɩ nɛ kʋnʋŋ kɔyɔ araabɩ. Peeɖe kacalaɣ wiyaʋ kɛ payawaɣ se Abdelaziz ben Abderrahmane Al Saoud (1876-1953) nɛ ɛ-caa kɔyɔ Abderrahmane ben Fayçal Al Saoud. Wayɩ wayɩ ñɩnʋ kɔyɔ Salmane ben Abdelaziz Al Saoud (1935-2015) nɛ wiyao sɔsɔ Abdelaziz lʋlɩnɛ-ɩ.

Araabɩ saoudɩtɩ wɛ ajɛya nayɛ hɛkʋ nɛ ajɛya ana yɔ: Irak, Jordanie, Koowɛtɩ, Oman, Qatar, Emiraatɩ-Araabʊ UniiYeemɛnɩ. Teŋgʋ ŋgʋ payaɣ se Pɔɔ kɩsɛɛmaɣ yɔ nɛ Golfe Persique pa-lɩm wadɩʋɣ-ɖɩ. Pɩnaɣ 2000 kɛ Yemeni nɛ Araabɩ pañɩɣ takayaɣ nakɛyɛ taa nesi se pɩwɩlɩ kaɣlaaa se pasɩna ɖama nɛ kamaɣ.