Pɩyɛ Kɩɖeɖeu tɛ paasiliki (Basilique Saint-Pierre)

Pɩlɩɩna Wikipediya
Basilique Saint-Pierre

Pɩyɛ Kiɖeɖeu tɛ paasiliki tɛ hɩɖɛ keɣkeɣ kɛlɛ Fatiikaŋ tɛ Pɩyɛ Kiɖeɖeu, kɛna kuduyuu feveɖe n̄ɩŋgʋ ŋgʋ kɩkɛ ɖoomu kɩrɩstʋ samaɣ Ɛsɔ tɔm ɖɩn̄ɩnɩyɛ kuduyuu yɔ. Kuduyuu kʋnɛ yɔ, kɩwɛna Fatiikaŋ kiŋ nɛ pɔɔ yaa puwa kidiliŋ yɔɔ kɛ Tibre nɛ kɩtɛ nɩwaŋ hɔɔlʋʋ yɔɔ kiŋ. Nɛ ɛsɛ yɔɔ naʋʋ taa n̄ata lɛ, ɛnɔɔ hana loniye yaa ɖɩwɛyɛ Pɩyɛ Kɩɖeɖeu. Pɩyɛ Kiɖeɖeu tɛ paasiliki ɖɩnɛ, paama-ɖɩ loniye nɖɩ ɖɩ-taa ɖoo lɔndaa kpalaaʋ woɖa kɔŋga nɛ palaɣ pakɩlaŋ yɔ. Ɖɩtɩlɩ ɖɔɖɔ size wiyau sʋsɔ Constantin kaahawana sɔlɩm waɖɛ nɖɩ size palaɣ kɩlaŋ ɛnɩ.

Kɩlaʋ ŋgʋ kɩɩlɛɛsaɣna Néron samaɣ ɖɩcayɛ ɖileeyiye. Ɛzɩ pabɩzʋʋ nɛ pama ɛ-hɩɖɛ kɛ ɛjaɖɛ yaa kedeŋa nɩ̄m lʋlɩya ɛyʋtʋ kpata yɔɔ, nɛ pɩtɩŋgɩna UNESCO yɔɔ yɔ, Pɩyɛ Kiɖeɖeu tɛ paasiliki ɖɩnɛ, pakpa-ɖɩ ɛzɩ ɖeu matʋ sʋsɔtʋ ndʋ pataana pana yɔ. Pɩkɛna kiɖeke koŋ kɩɩkɩlɩna ɖeu matʋ ndʋ wɛnaʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa.

Pɩyɛ Kiɖeɖeu tɛ paasiliki nɖɛ ɖɩnɛ, ɖɩtaasɔ size nɖɩɩ sawɩlaa yaa ɛsɩyɛ egbena tɩna kɩlɩ sɔlʋʋ. Powoki ɖɩnayɩ siŋŋ pɩkɩlɩ ɛsɩyɛ egbena wondu lɛɣtʋ lona taa ɛjaɖɛ yɔɔ cɩnɛ. Pɩyɛ ɖɩnɛ, ɖɩmaʋ lɛɣsana paasiliki kɩbɩnʋ lone taa, kɛ wiyau sʋsɔ Constantin hɩɖɛ taa.

Paabaza matʋ tʋnɛyɔ evemiye hiu nɛ nutozo n̄ɩŋgʋ wiye. Pɩkɛ ɖomaɣ fenaɣ alɩwaatʋ taa kɛ pɩnaɣ 1506. Nɛ pɛtɛ matʋ ndʋ pɩnaɣ 1626 taa. Ɖɩmazɩɣ camɩyɛ kɔyɔ ɖɩtɩlɩɣ size pɩnzɩ, mɩnʋ nɛ hiŋ naalɛ pamana Pɩyɛ Kiɖeɖeu tɛ paasiliki kuduyuu kʋnɛ yɔ.

Kuduyuu kʋnɛ, kɩ-matʋ mayaa feveɖe mbaɣ sʋsaa nabayɛ hɩla kɔyɔ: Bramante, nɛ Michel-Ange nɛ pɩtasɩna Bernin. Halɩ nɛ sɔnɔ mbɩ yɔ, Pɩyɛ Kɩɖeɖeu tɛ paasiliki kɛ hɛkʋ sʋsɔʋ ŋgʋ kɩ-taa powoki kpalaaʋ yɔ. Pakalɩɣ kɩ-lone taa kɩrɩstʋ samaɣ ŋga yɔ katalɩɣ kudokiŋ mɩnɩŋ nɩɩnɩwa mbɩ yɔ, kɛ paa kujuka ŋga lɛ, kɩlaʋ ɖɩlaɖɛ. [[Category:Krɩstiyaniism]