Krɩstʋ ŋgbɛyɛ

Yeesu Krɩstʋ kɔm kedeŋa yɔɔ cɩnɛ nɛ ɛwɩlɩ tɔm, nɛ mba petisi tɩ-yɔɔ nɛ patɩŋɩɣ ɛ-wayɩ yɔ, pɛ-ŋgbɛyɛ payaɣ se Krɩstʋ nʋmɔʋ taa ɖɔm ŋgbɛyɛ. Mba pɔɖɔŋ ɛ-nʋmɔʋ ŋ́gʋ kɩ-taa yɔ, Ɛsɔ kʋɖʋm ɖeke koŋ yɔɔ petisiɣ. Nʋmɔʋ ŋ́gʋ, apostolowaa nɛ kajalaɣ Yeesu wayɩ tɩŋɩyaa susuni kʋ-tɔm kedeŋa kpeekpe. Krɩstʋ tɩnaa tisaa se, Yeesu Nazarɛɛtɩ tʋ kɛnɩna Mesia weyi ɛ-tɔm Ɛsɔdɔm takayaɣ kiɖeɖeɣ ŋga pamana Hɛbra taa yɔ, kɔyɔɔdaa yɔ. Petisiɣ se, ɛsɩba kamaŋgaɣ yɔɔ se kedeŋa kpeekpe ehiɣ n̄ʋʋyabʋ. Pama Nɔɔ haʋ kɩfam takayaɣ taa se, ɛsɩba mbʋ lɛ, efe tozo wiye nɛ ɛlɩɩna sɩɖaa taa.

Pakama Yeesu Nazarɛɛtɩ tʋ kamaŋgaɣ yɔɔ nɛ pɩtɛ lɛ, kajalaɣ Krɩstʋʋ tɩnaa ŋgbɛyɛ n̄ɔwa. Ɖɩn̄ɔ ŋgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se Yuudayizim yɔ ɖɩ-taa. Room sɔsaa nɛ tɔm hʋyaa mba pɛwɛ Yuuda egeetiye taa yɔ, ḿba kpana Yeesu Nazarɛɛtɩ tʋ nɛ pakamɩ-ɩ kamaŋaɣ yɔɔ nɛ ɛsɩ. Kajalaɣ kpaɖʋʋ taa pɩlaba ḿbʋ. Yeesu Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa ŋgbɛyɛ ńɖɩ, ɖɩ-ɛyaa kɛkpɛndɩ miiliyaarɩ waa 2,355 pɩnaɣ 2013 ɖɩtɛnɖɛ taa. Pɛtɛyɩ ɛyaa ḿba tɔm naalɛ yɔ, hɔɔlʋʋ mpilim wɛ ŋgbɛyɛ Katolika taa. Nɛ pɛtɛyɩ hɔɔlʋʋ lɛɛkʋ tɔm mɩnʋʋ yɔ, ɛyaa 37 n̄ɛwɛ Protestant ŋgbɛyɛ taa nɛ 12 n̄ɛwɛɛ Orthodoxes n̄ɩnɖɛ taa. Yeesu wayɩ tɩŋɩyaa ŋgbɛyɛ wɛ aŋgba sɔsɔna naadozo taa. Anaa yɔ : Ŋgbɛyɛ Katolika nɛ Orthodoxes ŋgbɛyɛ nɛ aŋgbɛ lɛɛna wena ɖiyiyaa nabɛyɛ lɩzaa yɔ.

Kedeŋa yɔɔ cɩnɛ, Yeesu nʋmɔʋ taa ɖɔm ŋgbɛyɛ kɩlɩna tɔyʋʋ. Nɛ ɖɩlɛɣzɩ sakɩyɛ sɔnzɩ ndɩ ndɩ kedeŋa yɔɔ cɩna. Ŋgʋ, ɛyʋ ɛcɔnaa yɔ, ɖooo kiɖe tɛɛ lɛ, pakpaɣ ŋgbɛyɛ nɖɩ se, ɖɩkɛ Yuuda n̄ɩma ŋgbɛyɛ ɛzɩ aŋgba lɛɛna yɔ. Yeesu nʋmɔʋ taa ɖɔm ŋgbɛyɛ ńɖɩ, ɖɩn̄ɔ Afrɩka tɛtʋ taa, ɖɩn̄ɔ Amerika n̄ɩndʋ taa, ɖɩn̄ɔ ɖɔɖɔ Aasii n̄ɩndʋ taa, ɖɩn̄ɔ Eerɔɔpʋ tɛtʋ taa nɛ ɖɩtɛ ɖɩn̄ɔ ɖɔɖɔ Oseyaani n̄ɩndʋ taa. Pʋ-tɔbʋʋ se, ɖɩn̄ɔ kedeŋa kpeekpe yɔɔ paa le.

Ɛsɔtɔm takayaɣ kiɖeɖeɣ ŋga pamana Ebiree taa yɔ, keyebina nɛ Yeesu nʋmɔʋ taa ɖɔm ŋgbɛyɛ n̄ɔ kedeŋa yɔɔ. Paya takayaɣ ŋ́ga se, Nɔɔ Haʋ kɩbɩm takayaɣ. Nɔɔ Haʋ kɩfam takayaɣ ŋga, kaka n̄ɔɔdɩ Yeesu Nazarɛɛtɩ tʋ tɔm ɖeke yɔ, keyeba ɖɔɖɔ nɛ ŋgbɛyɛ ńɖɩ, ɖɩ-taa ɛyaa tasɩ ɖɔʋ nɛ pɩkɩlɩ.