Georg Friedrich Haendel
| Georg Friedrich Händel | |
 | |
| Informa | |
| Ɛ-ɛjaɖɛ | Caama |
| Ɛ-tʋmɩyɛ | soo maɖʋ sɔɔ |
| Ɛ-ɖɩlʋlɩyɛ | Halle (Caama) |
| E-efemiye kɩlʋlɩyɛ | 23 lɛlaɣ fenaɣ 1685 |
| Ɛ-ɖɩsɩbɩyɛ | Westminster (Aŋgɩlɩtɛɛrɩ) |
| E-efemiye kɩsɩbɩyɛ | 14 ɖomaɣ fenaɣ 1759 |
| |
Georg Friedrich Händel kɛ wendu lɩzɩyʋ nɛ minziki maɖʋ sɔsɔ nɔɔyʋ. Ɛkɛ Caama tʋ nɛ ɛpɩsɩ ɩŋglɩsɩ tʋ. Palʋla-ɩ kɩyakʋ nɛɛlɛ nɛ nadozo (23) n̄ɩŋgʋ wiye lɛlaɣ fenaɣ taa, pɩnaɣ 1685 ɩŋga taa Halle tɛtʋ taa.
Ɛsɩba kɩyakʋ hiu nɛ naanza (14) ñɩŋgʋ n̄ɩŋgʋ wiye, ɖomaɣ fenaɣ taa, pɩnaɣ 1759 ñɩŋga taa Westminster tɛtʋ taa. Ɖajaa Haendel ɛnɛ, ɛmakɩ minziki ŋgʋ payaɣ se parɔkɩ yɔ pɩdɩɩfɛyɩ.
Ɖajaa Jean Sébastien Bach minziiki waa ɛkɩlɩɣ mabʋ. Saxe tɛtʋ taa ɖajaa Georg Friedrich Händel caɣa nɛ ɛkɔɔ ɛpaɣlɩ. Pʋ-tɔbʋʋ se peeɖe ɛkpɛlɛkɩ minziki mabʋ. Ɛcaɣ ɖɔɖɔ Hambourg tɛtʋ taa alɩwaatʋ natʋyʋ cabɩ.
Ɖajaa Georg Friedrich Händel kʋyɩSaxe tɛtʋ taa lɛ, ewolo ɛcaɣ Itaalii ɛjaɖɛ taa. Peeɖe ɛlaba nʋmɔʋ ɖɔm tʋmɩyɛ sakɩyɛ. Ɛcaɣ Itaalii ɛjaɖɛ taa pɩnzɩ naadozo. Pʋwayɩ lɛ, ewolo Hanovre tɛtʋ taa. Hanovre tɛtʋ taa ɛkʋyɩnaa nɛ ɛɖɛɛ ɛcaɣ kam Aŋgletɛɛrɩ ɛjaɖɛ taa.
Ɖajaa Georg Friedrich Haendel cɛyɩ ɛ-tɩ kpem nɛ, ɛ-tʋma labʋ taa payɩ lɛ, eyozi ajɛɛ sʋsɔnaa naayɩ tɛ sɔnzɩ minziki wɩlɩtʋ sʋsɔtʋ. Ajɛɛ ana yɔ : Itaalii ɛjaɖɛ nɛ Caama n̄ɩnɖɛ nɛ Aŋgletɛɛrɩ ɛjaɖɛ nɛ pɩtasɩna Fransɩ n̄ɩnɖɛ.
Ɖajaa Georg Friedrich Händel Haendel makɩ minziki ŋgʋ payaɣ se Orɩgɩ yɔ. Ɛmakɩ ɖɔɖɔ minziki ŋgʋ payaɣ se klavɛsɛɛ yɔ. Ɛkpaɣ pɩnzɩ hiŋ niidozo nɛ kagbanzɩ (35) mbʋ yɔ nɛ ɛkpɛlɛkɩ mbʋ payaɣ se opera yɔ pɩ-labʋ Itaalii ɛjaɖɛ taa.
Pʋwayɩ lɛ, ɛlɩzɩ mbʋ payaɣ se oratoriyo waa yɔ. Ɛmʋ oratoriyo waa lɩzʋʋ nimiye sɔsɔyɛ Aŋgletɛɛrɩ ɛjaɖɛ taa. Peeɖe ɛpɩsɩ minziki waa ndɩ ndɩ mabʋ wɩlɩyaa taa wɩlɩyʋ sɔsɔ nɔɔyʋ Aŋgletɛɛrɩ ɛjaɖɛ taa.