Georg Friedrich Haendel
| Georg Friedrich Händel | |
 | |
| Informa | |
| Ɛ-ɛjaɖɛ | Caama |
| Ɛ-tʋmɩyɛ | soo maɖʋ sɔɔ |
| Ɛ-ɖɩlʋlɩyɛ | Halle (Caama) |
| E-efemiye kɩlʋlɩyɛ | 23 lɛlaɣ fenaɣ 1685 |
| Ɛ-ɖɩsɩbɩyɛ | Westminster (Aŋgɩlɩtɛɛrɩ) |
| E-efemiye kɩsɩbɩyɛ | 14 ɖomaɣ fenaɣ 1759 |
| |
Palʊla Georg Friedrich Haendel kɛ lɛlaɣ fenaɣ kɩyakʊ 23 pɩnaɣ 1685 Hɔɔlɩ, Magdeburgi tɛtʊ taa nɛ ɛsɩ Lɔndrɩ tɛtʊ taa, Aŋglɩtɛɛrɩ taa kɛ agoza fenaɣ kɩyakʊ 14 ŋgʊ wiye pɩnaɣ 1759, ɛɛwɛna pɩnzɩ 74. Jean Sébastien Bach cɩmɩŋ ɛkɩlɩɣ mabʋ. Sakɩsɩ tɛtʋ taa Georg Friedrich Händel caɣa nɛ ɛkɔɔ ɛpaɣlɩ. Ɛcaɣ ɖɔɖɔ Hamburgi tɛtʋ taa alɩwaatʋ natʋyʋ cabɩ.
Georg Friedrich Händel kʋyɩ Saxe tɛtʋ taa lɛ, ewolo ɛcaɣ Italii ɛjaɖɛ taa. Peeɖe ɛlaba nʋmɔʋ ɖɔm tʋmɩyɛ sakɩyɛ. Ɛcaɣ Italii ɛjaɖɛ taa pɩnzɩ naadozo. Pʋwayɩ lɛ, ewolo Hanovri tɛtʋ taa. Hanovri tɛtʋ taa ɛkʋyɩnaa nɛ ɛɖɛɛ ɛcaɣ kpaagbaa Aŋglɩtɛɛrɩ ɛjaɖɛ taa. Georg Friedrich Haendel cɛyɩ ɛ-tɩ kpem nɛ ɛ-tʋma labʋ taa payɩ lɛ, eyozi ajɛɛ sʋsɔnaa naayɩ tɛ sɔnzɩ cɩmɩŋ wɩlɩtʋ sʋsɔtʋ. Ajɛɛ ana yɔ : Itaalii ɛjaɖɛ, Caama ñɩnɖɛ, Aŋgletɛɛrɩ ɛjaɖɛ nɛ pɩtasɩna Fransɩ ñɩnɖɛ.
Georg Friedrich Händel Haendel makɩ cɩmʊ ŋgʋ payaɣ se Orɩgɩ yɔ. Ɛmakɩ ɖɔɖɔ cɩmʊ ŋgʋ payaɣ se klavɛsɛɛ yɔ. Ɛkpaɣ pɩnzɩ 35 mbʋ yɔ nɛ ɛkpɛlɛkɩ mbʋ payaɣ se opera yɔ pɩ-labʋ Itaalii ɛjaɖɛ taa. Pʋwayɩ lɛ, ɛlɩzɩ mbʋ payaɣ se oratoriyo waa yɔ. Ɛmʋ oratoriyo waa lɩzʋʋ samtʊ nimiye sɔsɔyɛ Aŋgletɛɛrɩ ɛjaɖɛ taa. Peeɖe ɛpɩsɩ cɩmɩŋ ndɩ ndɩ mabʋ wɩlɩyaa taa wɩlɩyʋ sɔsɔ nɔɔyʋ Aŋgletɛɛrɩ ɛjaɖɛ taa.