Tɔlɩm kʊhʊlʊmɩŋ

Pɩlɩɩna Wikipediya

Tɔlɩm kʊhʊlʊmɩŋ kɛ sɛmɩŋ tɛ tɔlɩm. Tɔlɩm kʊhʊlʊmɩŋ wɛsʊʊ mʊntʊsʊʊ pɩdɩɩfɛyɩ, pʊ-tɔbʊʊ se yee pasɩ mʊntʊsʊʊ tɔlɩm kʊhʊlʊmɩŋ wayɩ kɔyɔ, ɛyʊ naɣ ñalɩmɩyɛ nɖɩ yem kpayɩ kpayɩ nɛ tʊlɩm mbʊ nɛ pɩ-ɛsɩndaa.

Mʊntʊsʊŋ ndɩ ndɩ taa tazɩyaa ñɩnaa nɛ pɔtɔŋ se tɔlɩm kʊhʊlʊmɩŋ tɛkɛ tɔlɩm tɩtɩŋɛ, ɛlɛ, se mʊntʊsʊʊ nɛ tɔlɩm ndɩ ndɩ pesidaa nɛ pɩpɩsɩ tɔlɩm kʊhʊlʊmɩŋ. Mʊntʊsʊŋ ndɩ ndɩ taa tazɩyaa mba, pa-taa sʊsɔ lɛlʊ payaɣ se Isaac Newton. Nabɛyɛ ñɔtɔŋ se tɔlɩm kʊhʊlʊmɩŋ kɛ tɔlɩm kɩkpɛdɩm koyindu. Pɔtɔŋ ɖɔɖɔ se tɔlɩm kʊhʊlʊmɩŋ kɛ tɔlɩm naadozo mbʊ pɩkpɛndaa kpɛm nɛ piyeki se ɛyʊ ɛna pʊyʊ nɛ pʊ-wayɩ yɔ pɩ-taa tɔlɩm lɛɛbʊ. Ñɩnɩyaa sɔsaa, ɖajaanaa panɛ : Goethe nɛ Hering po-sukulibiya yɔɔdʊʊ-tʊ mbʊ.

Pakpaɣ tɔlɩm kʊhʊlʊmɩŋ anasaayɩnaa tɛ ajɛya taa se pɩkɛ pʊyʊ mbʊ pʊwɛ kelekele yɔ nɛ pʊtɔpɔzɩ se palabɩ-pʊ ŋjɩŋgbɩlɩ yɔ. Tɔlɩm kʊhʊlʊmɩŋ kɛ mbʊ pʊwɛ azuluma yɔ po-koyindu.