Samarɩyɔm

Pɩlɩɩna Wikipediya
Sm-TableImage

Samarɩyɔm kɛ kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ tɛ pʊtʊ weyi ɛ-ñʊʊ mayaɣ kɔyɔ 62 nɛ yʊsaɣ ñɩŋa yɔ Sm. Ɛ-tɛ nɛ kɛtɛɖaɣ tɛtʊ naa taa. Samarɩyɔm tomnaɣ yem kɛ ñɩɣlɩm pɩyʊ. Mʊntʊsʊʊ weluu panana samarɩyɔm pɩnaɣ 1853 pɩtɩŋna Suwiisi ɛjaɖɛ tʊ Jean Charles Galissard de Marignac.

Samarɩyɔm electron shell

Palɩza-ɩ eyeke (ɛzɩ ɔkɩsɩzɛnɩ tɛ lɩm naa naalɛ) Paarii tɛtʊ taa pɩtɩŋna Fransɩɩ kpɛlɩ tʊmɩyɛ tʊ Paul Emile Lecoq Boisbaudran tʊ pɩtɩŋna samaskite yɔɔ, pɩkɛ ñɩɣlɩm pɩyʊ ɛ-tɛ kpɛlɩ matʊ kɔyɔ (Y,Ce,U,Fe)3(Nb,Ta,Ti)5O16. Pɩnaɣ 1901 Fransɩɩ kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ tʊmɩyɛ tʊ Eugène Anatole Demarçay pɩza ɛtɛyɩ ɔkɩsɩzɛnɩ waa pa naalɛ nɛ ɛlɩɩ erɔpɩyɔm yɔɔ. Hɩɖɛ samarɩyɔm lɩna samarskite hɩɖɛ cɔlɔ, sɔdʊʊ Samarsky lɩna ɛ yɔɔ Oural ñɩɣlɩm tɛtʊ ɖɩjɛsɩyɛ taa.

Samarɩyɔm sample

Samarɩyɔm ñɩɣlɩm tɛ ŋgʊ fɛyɩna ɖoŋ nɩɩyɛ wezuu kpɛlɛkʊʊ tʊmɩyɛ ɖeɖe ɛyʊ tomnaɣ taa. Ɛlɛ samarɩyɔm pʊtʊnaa kɛ seɣtiyaa tomnaɣ yɔkʊʊ nɛ maʊʊ taa, ɛlɛ ɖɩnɩɩ se pɩtɛ wɛtʊ ndʊ tɩtalɩna ɛ-maɣmaɣ ɛ-cɔlɔ ɛlɛ pʊtʊnaa lalaa mba ɛ nɛ-wɛ pɛkɛ lantanɩdɩ waa pɔ cɔlɔ. Samarɩyɔm tɛ ɖɔʊ kpeekpe ɛyʊ sɔsɔ tomnaɣ kɛ 50 μg kɛlɛ ɛyʊ hɔyɛ taa nɛ kɩyaɖɛ taa ɛkɩlɩ wɛʊ nɛ calɩm taa lɛ ɛ-tɛ ɖɔʊ makɩɣna 8 µg lɩta kʊyʊmʊʊ yɔɔ.

Kpaɣ ɖooo calɩm taa samarɩyɔm mɩnʊʊ yɔɔ lɛ 45 yeke wokina hɔyɛ taa kɛlɛ 45% ñacakɩ mɔɔ yɔɔ, peeɖe ɛpɩzɩɣ ɛwɛɛ pɩtalɩ pɩnzɩ ɛzɩ hiu mbʊ yɔ, piyele pɩzaɣa 10% ŋgʊ yɔ papa lɩɣ kpaagbaa. Pʊtʊ ɛnɛyɔ ɛɛlakɩ tɩŋ tʊmɩyɛ naɖɩyɛ piŋ nɛ mbʊ ɖɔɖɔ lɛ, ɛfɛyɩ ɛyʊ tɔɔnaɣ taa. Ɛɛyɔɔlʊʊ lɩm mbʊ lɛ ɛfɛyɩ sɔtʊ ɖɔɖɔ.