Mandarɛɛ kʊnʊŋ

Pɩlɩɩna Wikipediya

Mandarɛɛ kɩtɩzɩnaʊ Siini kɛlɛʊ, sɔnzɩ tɛ Sinii, matʊ taa lɛ, kɩ-kɛ ɖama tɛ kʊnʊŋ yaa Han waa tɛ kʊnʊŋ. Mandarɛɛ kʊnʊŋ kɛ Sinii ɛjaɖɛ tɛ kewiyaɣ kʊnʊŋ, Tayɩwanɩ ɛjaɖɛ taa nɛ Sɛŋgapuuri ɛjaɖɛ taa. Pʊyɔɔ lɛ, kɩ-wɛna yɔɔdaɣ tɛ paɣtʊ nɛ tɔm cɔɔlʊʊ tɛ paɣtʊ. Kʊnʊŋ ŋgʊ pɔyɔɔdʊʊ- kʊ pɩtɛ lɛ, pawɩlɩʊ-kʊ sukuuli na taa.

Paapɩzɩɣ pesidi-kʊ nɛ Mandarɛɛ ŋgʊ kɩ-maɣmɑɣ, wade : ganhua kewiyaɣ tɛ kʊnʊŋ. Kʊnʊŋ ŋgʊ pɔyɔɔdʊʊ-kʊ nɛ Hayi kɩŋ nɛ hɛkʊ taa nɛ Hadɛ Wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa Sinii kedeŋga taa.

Sɩnuwa Mandarɛɛ ŋgʊ payaɣ tam se Sɩnuwa yɔ kɛ kʊnʊŋ ŋgʊ pakɩlʊʊ yɔɔdʊʊ ɛjaɖɛ kpeekpe taa yɔ pɩlɩna Sinii samaɣ tɛ ɖɔʊ cɔlɔ nɛ Sinii tɛ ɛyaa mɩzɩ ajɛyɛ lɛɛna taa nɛ tadɩyɛ labʊ nɛ Sinii ɛjaɖɛ nɛ kɩ-tɛ kpaka huu nɛ Sinii ɛsakuliye hɔɔlʊʊ taa.

Ɖɔɖɔ lɛ, yee pa sɔnɔ pawɩlɩɣ Mandarɛɛ kʊnʊŋ Sɩnuwa tɩŋga yɔ, Sɩnuwa waa akpadɩyaa ɛyɔɔdʊʊ Mandarɛɛ kʊnʊŋ pa-tɩŋnɛ. Ɛlɛ, Mandarɛɛ tɛ yɔɔdɔɔsɩ yaa Sɩnuwa waa tɛ kʊnʊmɩŋ ɛzɩ Kantɔnɛ yaa Shanghaien (Han waa tɛ kʊnʊŋ) yaa kʊnʊmɩŋ agbela lɛɛna ɛzɩ weyi pɔyɔɔdɩ-ɩ ɛyaa tɩmɩŋ ndɩ ndɩ taa Sinii, Tibétain nɛ Mongol nɛ Mandchou nɛ Tadjik nɛ Ouigour…

Mandarɛɛ, Sinii samaɣ ɛjaɖɛ tɛ kpɛndɛ ŋgbɛ ñʊntɩna tɔŋ se kɩ-kɛ ɖama hɛkʊʊ taa kʊnʊŋ pɛ-tɛ ɛjaɖɛ taa. Pʊyɔɔ yɔ payaɣ-kʊ se samaɣ kʊnʊŋ, kɩ-kɛ kajalaɣ Sinii ɛjaɖɛ nɛ Hayi nɛ kewiyaɣ tɛ kʊnʊŋ.

Paa kɩwɛna ɖɔɖɔ ɖooo canaʊ tɔm kɩmamatʊ yɔ, kɩ-talɩna Sɩnuwa cɔlɩɩ ŋgʊ cɔlɔ, matʊ nɛ lʊbʊtʊ. Kʊnɛ nɩyɔ peyeba-kʊ pɩnaɣ 1919 Guomindang kewiyaɣ nɛ Sinii ɛjaɖɛ alɩwaatʊ taa. Pʊwayi pɛtɛm-kʊ labɩnaʊ nɛ tʊmɩyɛ ɛzɩ kewiyaɣ takayaasɩ taa kʊnʊŋ nɛ kʊnʊŋ kɩmamaʊ pɩnzɩ kudokiŋ nɩɩlɛ nɛ pʊyɔɔ mbʊ lɛ, kɩpɩsɩ ɛjaɖɛ tɛ kʊnʊŋ ŋgʊ pɔyɔɔdʊʊ-kʊ kɛlɛʊ ɛzɩ Mandarɛɛ tɩŋgʊ mbʊ yɔ.