Machu Picchu

Pɩlɩɩna Wikipediya

Masu Pisu kɛna pʊʊ nakʊyʊ nɛ kɩwɛ Peeru tɛtʊ taa nɛ ŋgʊ tamna Macʊ picʊ nɛ Huwɛna Picu pɛ-hɛkʊ taa. Wilɩyʊ sɔsɔ weyi ɛwalaɣ Yale sukuli sɔsɔʊ taa kɛ Amerika caanaʊ tɔm nɛ payaɣ-ɩ se Hiram Bingham yɔ, ɛyɔɔdaa se Machu Picchu kɛna sɔdʊʊ ŋgʊ payaɣ-kʊ se Pasakʊtɛckɩ yɔ ɛ-ɖɩcayɛ. Aŋja wena awɛ peeɖe yɔ, awɩlʊ se peeɖe ɖooo cɔɔcɩnaa coka kaawɛɛ.

Ŋjɛyɛ ɖɩnɛ ɖoo kewiyaɣ ŋga payawaɣ-kɛ se Inka yɔ kaalɩwatʊ taa kɛ kaawɛɛ. Alɩwaatʊ ndʊ weyi payaɣ-ɩ se Bingham yɔ ɛɛwɛɛ ɛkalʊ takayaɣ nakayɩ lɛ ɛnaa se cokiye naɖɩyɛ wɛ nɛ pɔkɔɔ pañɩ-ɖɩ na palɩɩ ɖɩ-yɔɔ. Kɩ-tɛ kajʊka nɛ ɛzɩma takayɩsɩ maya ma ku-yɔɔ kɛ tɔm sɔsɔtʊ yɔ piyebina nɛ keteŋga kpeekpe yɔɔ kɩkɛna ɛsɩyɛ egbena loniye sɔsɔyɛlona tɩŋga ɛsɩndaa. Piyebina nɛ kpaɣ ɖooo pɩnaɣ 1983 kɛ mbu yɔ, keteŋga kpeekpe ŋgbɛyɛ nɖɩ ɖɩcɔŋna ɛsɩnda wobu, tɔsʊʊ nɛ ɛsɩyɛ egbena nɛ payaɣ-ɖɩ UNESCO yɔ, ɖɩkpaɣ Masu Pisu nɛ kɩɖʊ-ɖɩ kɩ-pɩlɩʊ taa.