Kpɛndɛ kaatɩlɩtʊ

Pɩlɩɩna Wikipediya

Kpɛndɛ kaatɩlɩtʊ pɩkɛ maɣzɩm taa takɩyɛ tʊmɩyɛ naɖɩyɛ pɩlɩna ɛzɩma wɛtʊ ndɩ ndɩ wɛɛ pɩcɛlɩna ɛyʊ wɛtʊ kpeekpe yɔɔ, paa pɩɩkɛ wɛɛ wena yaa lona wena. Maɣzɩm taa kʊdɔmɩŋ fɛɖʊ Carl Gustav Jung (1875-1961), ɛnʊ lɩzɩna lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ nɛ ɛtɔŋ se kpeekpe tɛ kaatɩlɩtʊ tɔm ndʊ tɩwɛ ɖooo ɛyʊ lɩm taa kɛnɛ, paapɩzɩɣ ɖɔɖɔ pɛlɛzɩ-ɩ nɛ tɩkɛ kʊyʊmtʊ paale.

Yee Sigmund Freud ɛnʊ weyi ɛtɩna maɣzɩm kpɛlɛkʊʊ tɔm cɔlɔ lɛ se kaatɩlɩtʊ wɛʊ yɔ pasɩma-tʊ se pɩlɩna ɛyʊ ñʊʊ taa cɔlɔ kɛlɛ Jung ñɔyɔɔdʊʊ lɛɛtʊ se hayi mbʊ yɔ pɩkɛ maɣzɩm fɛyɩ laɣsɩ.

Tɔmpiye kpeekpe kaatɩlɩtʊ (kollektives Unterbewußtsein kɛ Caama kʊnʊŋ taa) tɔbʊʊ nɩɣ kɛ Carl Gustav Jung cɔlɔ koŋ takʊʊ nɛ wiluu maɣzɩm tʊmɩyɛ ɖeɖe yeke. Patasɩm-ɖɩ maɣzɩm taa tazʊʊ ɖeɖe. Ɖɔɖɔ lɛ tɔmʊʊ ŋgʊ kiyiduu piŋ pɩlɩna ɛzɩma kɩ-tɛ tɔbɩŋ nɩɣ ɖɔ sakɩyɛ yɔ. Pɩ-tɛ yiditu ndʊ tɩtɩna nɛ ɛyaa ɛɛnɩɣ Jung tʊma tɔbɩŋ ɖeu.

Jung kɛ mbʊ lɛ Platon tɛ ŋgbɛyɛ taa ɛyʊ nɛ ɛñɔzɩ kuyu kuyu sɔnzɩ tɔm, ɖɔɖɔ Caama ɛyʊ yɔɔ keekee maɣzɩm tɔm, ɛɖanɩɣ pazʊʊ Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling (1775–1854) nɛ Novalis (1772–1801) tʊma, ɛnʊ weyi ɛkɛ kajalaɣ tʊ weyi ɛlaba tʊmɩyɛ kaatɩlɩtʊ tɔmʊʊ yɔɔ yɔ, kɛlɛ Ernest Platner kaaɖɛyɩ nɔɔ ɛlɛ lubina tɔmpiye nɖɩ nɛ Caama kʊnʊŋ taa mbʊ se bewusstlos.