Hirohito

Pɩlɩɩna Wikipediya
Hirohito

Informa
Ɛ-ɛjaɖɛ Japɔŋ
Ɛ-tʋmɩyɛ Wiyaʋ sɔsɔ
Ɛ-ɖɩlʋlɩyɛ Tōgū Palace, Aoyama, Tokyo, Japɔŋ
E-efemiye kɩlʋlɩyɛ Ɖomaɣ fenaɣ kɩyakʋ 29, pɩnaɣ 1901
Ɛ-ɖɩsɩbɩyɛ Fukiage Palace, Japɔŋ
E-efemiye kɩsɩbɩyɛ Kɔnaɣ fenaɣ kɩyakʋ 7, pɩnaɣ 1989

Hirohito yaa Hiro-Hito (裕仁)palʊla-ɩ ɖomaɣ fenaɣ kɩyakʊ 29 pɩnaɣ 1901 Tokiyo tɛtʊ nɛ ɛsɩ kɔlaɣ fenaɣ kɩyakʊ 7 pɩnaɣ 1980 tɛtʊ kʊyʊmtʊ ndʊ tɩ-taa. Hirohito kaakɛ wiyaʊ sɔsɔ Japɔŋ ɛjaɖɛ taa kpaɣ saŋayɩŋ fenaɣ kɩyakʊ 25 pɩnaɣ 1926 pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛ-sɩm evemiye. Pasɩma ɛ-hɩɖɛ nɛ palakɩ-ɖɩ nɛ tʊmɩyɛ Wɩsɩ Ɖɩlɩyɛ taa ajɛyɛ taa, Japɔŋ ɛjaɖɛ taa lɛ, ɖooo ɛ-sɩm nɛ ɛ-hɩɖɛ se Soowa Tenno kewiyaɣ alɩwaatʊ, (昭和天皇,Soowa wiyaʊ sɔsɔ).

Ɛkɛ wiyaʊ sɔsɔ nɔɔyʊ pɩɣa ɛlɛ payaɣ se Taishō nɛ ɛjaɖɛ wiyaʊ sɔsɔ halʊ Teimei, wiyaʊ piya Yasuhito Chichibu, Nobuhito Takamatsu nɛ Takahito Mikasa kɔɔʊ, ɛkɛ shintō sɔnzɩ paɣtʊ taa 124 wiyaʊ sɔsɔ. E-kewiyaɣ alɩwaatʊ kɩlɩna ɖalʊʊ Japɔŋ ɛjaɖɛ taa (ɛlaba pɩnzɩ 62), nɛ payaɣ wɛɛ ana se Soowa wɛɛ (昭和) peeɖe ɛlɩzɩ ɛ-sɩm wayi hɩɖɛ. Ɛkaɣ kɛʊ wiyaʊ sɔsɔ ɖooo pɩnzɩ nasɩyɛ sakɩyɛ alɩwaatʊ nɛ e-ɖoo kʊlʊlʊ ñaakɛ wiyaʊ sɔsɔ weyi ɛlɛza-ɩ halʊ weyi kewiyaɣ sɩma-ɩ yɔ.

Ɛzɩ sɔnzɩ pɔzʊʊ yɔ, pamʊ-ɩ ɛ-caa naa cɔlɔ nɛ peyebi-i ɛ nɛ ɛ-ɖalʊ cikpeluu Yasuhito (Chichbu weyi ɛkaɣ kɛʊ wiyaʊ pɩɣa yɔ) kɛ sɔɔja mamʊ hɛzʊʊ tʊ nɔyʊ cɔlɔ, ɛlɛ payaɣ se Kawamura Sumiyoshi ɛnɛ ɛ-halʊ. Paɖʊyɩ-ɩ pɩya sukuli taa kewiyaɣ ɖɩɣa ŋga kaawɛ Akasaka pɩkɔɔ pɩtalɩ pɩnaɣ 1908. Pʊwayi lɛ, powona-ɩ abalɩbiya sukuli Gakushūin (pɩkɛ sukuli ŋgʊ Kazoku piyaa ɖeke pawɩlɩɣ kɩ-taa yɔ) pɩnaɣ 1908 ŋtalɩ 1914 (nɛ ɛ-wɩlɩyʊ kaakɛ sɔdʊʊ sɔɔja Maresuke Nogi.

Wiyaʊ sɔsɔ Meiji sɩm pɩnaɣ 1912 hasɩyaɖɛ kɩyakʊ 30 yeba nɛ papamɩ-ɩ kewiyaɣ hulaɣ. Paɣtʊ yɔɔ tɛ yaa keɣlee pasɩ-ɩ se ɛkɛ wiyaʊ pɩɣa peyebina-m kewiyaɣ kamɩŋ fenaɣ kɩyakʊ 2 pɩnaɣ 1916. Pɩkɔma pɩnaɣ 1921 wɛɛ taa lɛ, ɛla lɩmaɣza naayɛ mbʊ se ewoki nɔmɔʊ kɩɖaɣlʊʊ nakʊyʊ pɩtalɩɣ ɛzɩ fenasɩ loɖo mbʊ yɔ Eerɔpʋ ɛjaɖɛ taa, kajalaɣ pɩlɩna Ampiiri nipon wiyaʊ pɩɣa cɔlɔ, ewokaɣ Kewiyaɣ Kɩkpɛndaɣ ɛjaɖɛ taa nɛ FransɩɩItaalii nɛ papa kewiyitu ajɛyɛ taa nɛ PeyibaaPɛliziki ajɛyɛ taa. Ɛkɔma nɛ ɛ-nʊmɔʊ lɛ, ɛpɩsɩ wiyaʊ ɛɛwɛʊ nɛ weyi ɛhʊʊ tɔm yɔ tʊmɩyɛ tʊ Japɔŋ ɛjaɖɛ taa kamɩŋ fenaɣ kɩyakʊ 29 pɩnaɣ 1921 pɩlɩna ɛ-caa tɔnʊʊ taa alaafɩya kɩɩtalɩɣ yɔɔ, fiteenim taa kʊdɔŋ nakʊyʊ, kɩɩkpa-ɩ ɛ-pɩjatʊ taa pɩtɩŋna canɩɩ canɩɩ kʊdɔŋ yɔɔ.

Kɔlaɣ fenaɣ kɩyakʊ 26 pɩnaɣ 1924 ɛkpaɣ halʊ, wiyaʊ pɛlɔ kuni Nagako (ɖooo ɛ-sɩm alɩwaatʊ mbʊ yɔ paya-ɩ se wiyaʊsɔsɔ halʊ Kōjun), ɛ-tɛ liɖe cikpeɖe naɖɩyɛ taa (王家, Ōke) kewiyaɣ ɖɩɣa nakɛyɛ taa, ɛnɛ-ɩ paaɖanɩɣ ɖama ɖooo mɩsɩkʊm fenaɣ kɩyakʊ 19 pɩnaɣ 1921, ŋgʊ ɖɩɣa taa tʊma yɔɔ cɔnɩyaa nɛ tʊma laɖaa sakɩyɛ taa taawɛɛ leleŋ.

Taishō sɩm wayi pɩnaɣ 1926 saŋayɩŋ fenaɣ kɩyakʊ 25 lɛ, Hirohito mʊ e-kewiyitu kpelaɣ, nɛ wɛɛ kɩfana paɣzɩ kpaagba. Soowa (laŋhɛzɩyɛ wabɩtʊ). Japɔŋ ɛjaɖɛ tʊmɩyɛ labʊ taa lɛ, pɔtɔŋ se wiyaʊ sɔsɔ ɛnʊ ɛtaafɛyɩna hɩɖɛ e-kewiyaɣ alɩwaatʊ taa nɛ paya-ɩ nɛ hɩɖɛ ɖɩnɛ Kinjō Tennō yaa ɖɔɖɔ se nɔɔnɔɔ wiyaʊ sɔsɔ. Pɩkpaɣʊ nɛ mbʊ yɔ patɩlɩ hɩɖɛ nɖɩ paka-ɩ yaʊ ɛ-sɩm wayi yɔ, mbʊ pʊyɔɔ yɔ wɛɛ ana atʊʊzɩna e-kewiyaɣ alɩwaatʊ Shōwa Tennō (昭和天皇) pʊtɔbʊʊ se Soowa wiyaʊ sɔsɔ.