Henri Poincaré

Pɩlɩɩna Wikipediya

Hanri Poincaré, palʊla-ɩ ɖomaɣ fenaɣ kɩyakʊ 29 pɩnaɣ 1854 alɩwaatʊ taa kɛ Nancy tɛtʊ taa. Ɛyʊ ɛnʊ ɛsɩ hasɩyaɖɛ fenaɣ kɩyakʊ 17 pɩnaɣ 1912 alɩwaatʊ taa kɛ Paarii tɛtʊ taa. Ɛɛkɛ lɛɣtʊ tɩlɩyʊ, tomnasi ɖɔnɛ kpɛlɛkʊʊ tʊmɩyɛ tʊ, lɔnsɩnɖɛ tʊmɩyɛ kpɛlɛkʊʊ tʊ nɛ fransɩɩ kʊnʊŋ tʊmɩyɛ tʊ sɔsɔ. Ɛyʊ ɛnʊ ɛlba tʊma sakɩyɛ pɩlɩna naʊʊ kpɛlɛkʊʊ tʊmɩyɛ yɔɔ nɛ kpaagba kɔtɩɩ pɩyʊ tɛ akɔnta labʊ yɔɔ.

Henri Poincaré, ɛkɛ Emile Léon Poincaré pɩɣa, ɛlɛ kaakɛna cɛjɛ kɛ Nancy ɖɔkɔtɔnaa kuduyuu taa. Ɛ-halʊ kɔyɔ Marie Pierrette Eugenie Launois. Nikolas Antonin Helène Poincaré kouu, mbʊ pɩtɩna nɛ ɛnɛyɔ ɛkɛ Germain ɖɛtɩnaa yɔ, ɛyʊ ɛnɛyɔ ɛɛkɛ politiki tʊ nɛ ɖɔɖɔ Fransɩɩ ɛjaɖɛ ñʊʊdʊ. Raymond Poicaré nɛ Lucien Poincaré, ɛlɛ ñakɛ sukuli hɔɔlʊʊ kɩlɛlʊʊ ñʊʊtʊ. Henri kɔɔ Aline Poincaré ñawalɩ lɔnsɩnɖɛ tʊmɩyɛ kpelɛkʊʊ tʊ, Emile Boutroux.

Poincaré kaawɛna pɩnzɩ kɩgbaanzɩ lɛ, liu tɛ huɖuu kʊlʊmʊʊ kʊɖɔŋ caɣzɩ-ɩ tataa halɩ pɩtalɩ fenasɩ kɩgbaanzɩ nɛ piyele pʊɖʊ-ɩ se ɛsɔɔlɩ kalʊʊ. Pɩla mbʊ nɛ ɛkɛ pɩɣa mandana mana kɛ Nancy hɛkʊʊ taa sukuli taa. Kɩyɛɛna fenaɣ kɩyakʊ 5 ŋgʊ pɩnaɣ 1871 alɩwaatʊ taa lɛ, ɛmʊ kalʊʊ takayaɣ kɛ nabutozo ɖɩwɩlɩyɛ sukuli taa nɛ takayaɣ ŋga pama kɔyɔ se Ɖeu.

Pɩnaɣ pɩsa lɛ, ɛmʊ nabutozo ɖɩwɩlɩyɛ taa tɩlɩyɛ takayaɣ ɛlɛ, pɩlaba-ɩ kaɖɛ piŋ mbʊ pʊyɔɔ yɔ paha-ɩ ɛ-takayaɣ kɩmaɣmaɣ yɔɔ kɛ kpɛɖɛ mayaɣ mbʊ pʊyɔɔ yɔ ɛtakɔɔ maɣzɩtʊ alɩwaatʊ yɔɔ nɛ ɛtanɩ ndʊ pɔpɔza yɔɔ tɩ-tɔbʊʊ camɩyɛ,ɛlɛ pɩɩkɛ lɛɣtʊ tɩlʊʊ takayaɣ yɔɔ.

Pʊkɔma pɩnaɣ 1881 ɖomaɣ kɩyakʊ 20 taa lɛ, ɛkpaɣ halʊ paya-ɩ se Louise Poulain Andecy, ɛɛkɛ Isidore Geoffroy Hilaire kiɖeɖeu pɛlɛ cikpelu. Kpaɣ pɩnzɩ 1887 ŋtalɩ 1893 taa lɛ, palʊla piyaa naanza, mba yɔ Jeanne (1887 ŋtalɩ 1974), weyi Léon Daum kpaɣ halʊ yɔ, Yvoonne (1889-1939), Henriette (1890-1970), nɛ Léon (1893-1972).