Guillaume le conquérant

Pɩlɩɩna Wikipediya

Guillaume wabɩyʊ kɛ Anglɩtɛɛrɩ wiyaʊ nɛ paya-ɩ Guillaume Kajalaɣ tʊ, Normandii ɛyaa tɛ wiyaʊ sɔsɔ papa ya-ɩ se Guillaume 2, patasɩ-ɩ yaʊ ɖɔɖɔ se Bâtard Guillaume, palʊla-ɩ Falaise tɛtʊ taa pɩnaɣ 1027 yaa 1028 nɛ ɛsɩ Rouen salaŋ fenaɣ kɩyakʊ 9 pɩnaɣ 1087, ɛɛkɛ wiyaʊ Anglɩtɛɛrɩ kpaɣ 1066 pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛ-sɩm pɩnaɣ kɛ 1087 nɛ Normandii waa tɛ wiyaʊ pɩnaɣ 1035 pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛ-sɩm ɖɔɖɔ.

Robert Magnifique nɛ Falaise Arlette (Herleva) pɩɣa kɛlɛ, Guillaume pɩsa Normandii ɛjaɖɛ tɛ wiyaʊ lɛ, ɛɛwɛna pɩnzɩ 8, mbʊ lɛ, ɛ-caa kaasɩba. Yoŋ alɩwaatʊ sakɩyɛ wayi kɛ ɛpɩza ɛɖanɩ kpaʊ kewiyaɣ kpaɣ Val-ès-Dunes you wayi kɛ pɩnaɣ 1047 taa. Ɛla halʊ Flandre Mathide kpaɣ pɩnaɣ 1050, nɛ ɛpɩsɩ Normandii ɛjaɖɛ ɛjaɖɛ ɖoŋ nɖɛ, ɛsɔndʊʊ Fransɩɩ wiyaʊ Henri 1 (pɩnaɣ 1031 ŋtalɩ 1060) nɛ Philippe 1 (pɩnaɣ 1060 ŋtalɩ 1108).

Fada Edouard sɩm wayi lɛ, ɛfana kewiyaɣ lɛɛzɩtʊ you nɛ ɛkpa ɛcaɣ Anglɩtɛɛrɩ kewiyaɣ ɛjaɖɛ yɔɔ alɩwaatʊ ndʊ ɛwaba Hastings you yɔ pɩnaɣ 1066. Wabɩtʊ ndʊ tɩpɩsɩ-ɩ ɛjaɖɛ ñʊʊ tʊ weyi paakuluu nɛ-ɩ nɔɔ Eerɔpʊ wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ ɛjaɖɛ taa yɔ nɛ pɩkɔna lɛɛzɩtʊ sakɩyɛ Aŋglɩtɛɛrɩ ɛjaɖɛ taa, ɛlɛ pɩtɩŋɛ payi mbʊ yɔ pʊmʊʊ alɩwaatʊ ndʊ Normandie sɔsaa tiba pɛ-ɛjaɖɛ taa.

Pʊwayi lɛ, ɛpaɣzɩ labʊ yoŋ nɛ e-koyondina sakɩyɛ, paa Aŋglɩtɛɛrɩ taa peeɖe maɣmaɣ yaa (kʊyɩnɩyaa mba paawɛ Edgar Atheling wayi yɔ, Danois ɛyaa nɛ Ecɔsɩ ɛyaa) yaa ɛjaɖɛ mba (Foulque Réchin kɩpaɣlʊ, Flandre kɩpaɣlʊ Robert 1, kɔzɩ kɔzɩ Fransɩɩ Philippe 1). Ɛyʊ ɛnɛyɔ ɛsɩ Rouen tɛtʊ taa pɩnaɣ 1087 alɩwaatʊ taa ndʊ ɛɖʊ Mante kabʊɣa taa, ewoba you nɛ Philippe 1kɛ Vexin tɛtʊ taa. Pepimi-ɩ Abbaye ɛzɩ Caen ɛyaa yɔ.

Robert Magnifique pɩsa Normand tɛ wiyaʊ pɩnaɣ 1027 kɩyɛɛna fenaɣ kɩyakʊ, alɩwaatʊ ndʊ ɛ-ɖalʊ sɔsɔ Richard 3 tʊ sɩba yɔ, mbʊ lɛ, ɛɛwɛna pɩnzɩ 20 yeke. Ɛnɛ ɛnʊyɔ ɛlɛzɩ pa-caa Richard 2 tʊ lone taa, ɛlɛ sɩba puwoba ɛzɩ pɩnaɣ kʊɖʊmaɣ mbʊ yɔ. Richard 3 tʊ tɛ tuda sɩm waza Robert, weyi pahuna-ɩ tɔm pɩtɩŋna takayasɩ maya yɔɔ se ɛnʊ ɖʊna kɔyɛ ɛ-ɖalʊ. Richard yele evebupɩɣa nakayɛ kalɩmpaɣnɩ ñɩŋa, Nicola koposɩna kewiyaɣ ɖɩɣa.