Afrika nɛ wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ taa kujomiŋ

Pɩlɩɩna Wikipediya
Afrika wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa lɩŋgamɩŋ (Les Grands Lacs d'Afrique de l'Est).

Afrika wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa lɩŋgamɩŋ kɛna kujomiŋ sɔsɔŋ weyi ɛhɛ Afrika hɛkʊ nɛ hɛkʊ taa nɛ ɛpɩlɩ ɖama pɩlaɣɣ nɛ pɩtalɩ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa yɔ. Afrika wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa kujomiŋ ɛnɛ ɛkpaɣna ɛzɩ tɛtʊ hɛkʊ nɛ hɛkʊ taa kejeɣa 5° hayʊ kiŋ yɔ nɛ pɩtalɩ ɛzɩ 15° hadɛ kiŋ yɔ.

Afrika wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa kujomiŋ taa sɔsɔŋ kɔyɔ: Fikitoriya Kujomuu, kujomuu kʊnɛ, ŋgʊ lɛ naalɛ ñɩŋgʊ kedeŋa kpeekpe taa lɩŋgamɩŋ weyi ɛkɩlɩ walanzɩ yɔ; Tanganika kujomuu, kʊkʊ lɛ keteŋa kpeekpe taa naalɛ ñɩŋgʊ ɖɔɖɔ kujomiŋ weyi ɛlɛ kɩlɩ liŋguu yɔ. Afrika wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa kujomiŋ ɛnɛ ɛfɛyɩ kpayɩ kpayɩ mbʊ pʊyɔɔ yɔ Fikitoriya Kujomuu, Albert nɛ Edouard kujomiŋ ɖeke kpeŋna nɛ ɛfalɩɣ Niili Pɔɔ kʊlʊmaɣ taa. Pɛtɛkpɛndɩna Rukwa kujomuu nɛ Moero ñɩŋ.

Afrika wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa lɩŋgamɩŋ nɛ ɛ-tɛ kilomɛtanaa nabʊlɛ taa kɔ yɔ:

  • Fikitoriya Kujomuu (68 100 km², 82 m)
  • Tanganyika Kujomuu (32 900 km², 1 433 m)
  • Malawi Kujomuu (30 900 km², 706 m)
  • Turkana Kujomuu (6 405 km², 109 m)
  • Rucha Kujomuu (5 760 km²)
  • Albert Kujomuu (5 270 km², 51 m)
  • Moero Kujomuu(5 120 km², 27 m)
  • Kivu Kujomuu(2 700 km², 485 m)
  • Édouard Kujomuu (2 150 km², 117 m)
  • Kyoga Kujomuu (1 720 km², 5,7 m)