Thomas Sankara

Pɩlɩɩna Wikipediya

Thomas Sankara kɛ Purkina Faso ɛjaɖɛ taa sɔdʊʊ sɔsɔʊ nakʊyʊ. Palʊla-ɩ saŋgayɩŋ fenaɣ kɩyakʊ 21 pɩnaɣ 1949 nɛ ɛsɩ aloma fenaɣ 15 wiye pɩnaɣ 1987 ɛɛwɛna pɩnzɩ 37. Palʊila-ɩ Yako tɛtʊ taa, Hoti Fɔlɩtaa nɛ pakʊ-ɩ Wagaadugu, Purkina Faso ɛjaɖɛ taa. Palʊla-ɩ lɛ payaɣwaɣ-ɩ se Thomas Isidore Noël Sankara nɛ ɛsɛ hɩɖɛ se Le Che Guevara Africain. Payaɣ ɛ-halʊ se Mariam Sermé nɛ pɛwɛna pɩya naalɛ: Philippe Sankara nɛ e-neu Auguste Sankara. Ɛ-caa kɛ fulaani nɛ e-ɖoo kɛ Mɔɔsɔ tʊ. Pɛ-kɛ Kristu mba. Ɛ-caa kaakɛ sɔɔja nɛ paasɩ-ɩ ɖakʊtanaa tʊmɩyɛ ɖɩlaɖɛ nɛ keteŋga kpeekpe you naalɛ ŋgʊ taa kɛ pakpa-ɩ nɛ paɖʊ-ɩ salaka.


Sankara laba ɛ-hɛkʊ taa sukuli kɛ Ouezzin Coulibaly sukuli taa kɛ Poobo-Tiyolaso nɛ ɛ-sukuli kɛtɛzʊ kɛ Wagadʊgʊ. E-sukuli labʊ taa payɩ ɛɖʊwaɣ taabalɩyɛ nɛ tuuɖe ɛyaa kʊhʊlʊma piya. Cɔɔcɩ taa ɛɖʊwaɣ lɩm kɛ layʊ (fada) ɛlɛ ekiza se ɛɛlakɩ fadanaa tʊmɩyɛ. Ɛzɩ Blaise Compaoré ɖɔɖɔ yɔ, ɛlaba sɔɔjɛɛtʊ sukuli kɛ Yawʊnde, Kameruni ɛjaɖɛ taa pʊcɔ ɛpɩsɩ sɔɔjanaa mba palɩʊna ɛsɔɔtaa lɔɔɖa taa nɛ pamaɣ yɔ. Ɛɛwɛ Nahuri, Marɔkɩ ɛjaɖɛ taa lɛ, ɛnɛ Henri Zongo, Boukary Kabore, Blaise Compaoré et Jean-Baptiste Boukary Lingani palɩza ɖama nɩnaʊ ŋgbɛyɛ nɛ payaɣ-ɖɩ se ROC.

Signature_of_Thomas_Sankara

Thomas Sankara kaakɛ Hoti Vɔltaa, ɖenɖe payaɣ sɔnɔ se Purkina Faso yɔ peeɖe ɛjaɖɛ taa sɔdʊʊ sɔɔʊ nakʊyʊ. Ɛkɛna weyi ɛlʊba se tuuɖe ajɛya taa sʊsa ɛɛtaakɔ nɛ pɛlɛɣzɩ pɛ-ɛjaɖɛ lɩmaɣza yɔ, weyi ɛlʊkɩ se ɛ-jaɖɛ ɛlɛɛzɩ nɛ ɖɩɖɛɛ nɛ ɛsɩndaa yɔ, ɛsɔɔla kandʊ ɛ-samaɣ ñɩm nɛ ka-lɩmaaza yɔɔ nɛ ɛkɛ weyi ɛsɔɔla Afrika ilemiye ɛyaa kpeekpe lɩmaɣza kɩkpɛndʊʊ. Sankara kɛŋna Purkina Faso ɛjaɖɛ taa kacalaɣ tʊ weyi ediya ɛjaɖɛ nɖɩ kɛ alɩwaatʊ ndʊ ɖɩcala paɣzʊ se ɖɩɖɛɛna ɛsɩndaa yɔ. Pɩɩkɛna kɩyɛna fenaɣ kɩyakʊ 4 wiye pɩnaɣ 1983 pɩsɩɩna aloma fenaɣ 15 ŋgʊ pɩnaɣ 1987 kɛ ɛɛkɛna ɛjaɖɛ ñʊʊtʊ.

Pɩnzɩ naanza waa mba pa-taa ɛlʊba kpem ɛnɛ lʊbɩyɛ aŋgba ndɩ ndɩ se pɛ-ɛjaɖɛ ɛɖɛɛna ɛsɩndaa. Pɩla mbʊ lɛ, ɛñɑɣ pana nɛ ɛlɛɛzɩ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-hɩɖɛ nɖɩ tuuɖe ajɛya taa ɖɩ-ñʊŋ yɔɔ caɣya kaaya se Hoti Fɔlta nɛ Purkina Faso. Hɩɖɛ kɩfaɖɛ ɖɩnɛ, ɖɩlɩna moore nɛ diula kʊnʊmɩŋ taa nɛ pʊ-tɔbʊʊ se Maananɛmɛɛsɛɛ ɛyaa ɛjaɖɛ yaa Ɛjaɖɛ ndɩ paapeɣzu ɖɩ-ɩyaa nɛ nabʊyʊ yɔ yaa ɖɔɖɔ samɣ (halaa) yomiye taa lɩʊ. Ɛtɛlɛm waa nabayɩ kʊna-ɩ nɛ Blaise Compaoré kpaɣ kpelaɣ aloma fenaɣ 15 wiye pɩnaɣ 1987. Ɛ-hɩɖɛ wɛ Afrika mba tɩŋga nʊndaa pɩkɩlɩna Purkina Faso evebiya nɛ pɛlaa tɩŋga ñʊndaa. Nɔɔyʊ ɛɛkaɣ sɔʊ sɔdʊʊ ŋgʊ kɩsɛ hɩɖɛ se « Che Guevara africain » yɔ ɛ-yɔɔ ɛzɩ sɖʊʊ lɛɛkʊ, Patrice Lumumba ɖɔɖɔ yɔ.