Tɩŋgaɣyʋ (Arc-en-ciel)

Pɩlɩɩna Wikipediya
Tɩŋgaɣyʋ, Bristol tɛtʋ yɔɔ

Tɩŋgaɣyʋ kɛ sakɩyɛ yaɣ ɖɔɖɔ size kaaʋ yaa kaɣyʋ. Pɩkɛna lakasɩ nzɩ, ɛyaa pɩzʋʋ pana-sɩ nɛ ɛsa yɔ. Tɩŋgaɣyʋ wɛ ɛsɔdaa nɛ alɩwaatʋ ndʋ kɩlɩʋ lɛ, ɛyʋ ɛkpaza ɛɛsɛ nɛ ɛsɔdaa kiŋ kɔyɔ, ɛpɩzʋʋ nɛ ɛna kaaʋ yaa kaɣyʋ ŋgʋ nɛ ɛɛsɛ. Kɩ-tɛ laɣsɩ, lɩɣʋna kefeŋa wɛtʋ cɔlɔ kɛnɛ. Kefeŋa (climat) ŋga keyekina nɛ c (spectre de lumière du ciel).

Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa ɖɔɖɔ lɛ, ɖɩnaɣ size wɩsɩ n̄akɩ tɛʋ nɩʋ tɛ alɩwaatʋ taa. Pɩkɛna tɩŋgaɣyʋ yaa kaaʋ ŋgʋ kɩkɛ tɔlɩm ndɩ n̄ɩŋgʋ yɔ. Ŋnaɣ kʋ caɣ lɛ, ŋnaɣ size kɩ-hɛkʋ taa nɛ tɔlɩm kɩsɛmɩŋ yaa cɩɩɩ tɔlɩm. Sakɩyɛ ɖɔɖɔ yaɣ pɩ-tɛ sɛmɩŋ ɛnʋ size calɩm sɛmɩŋ. Tɩŋgaɣyʋ yaa kaɣyʋ ŋgʋ nɛ kʋyɔ kiŋ hɔɔlʋʋ yɔ lɛ, ɖɩnaɣ yuleee cɛzʋ sɛmɩŋ (violet).

Tɩŋgaɣyʋ, Wernigerode Castle

Tɩŋgaɣyʋ wɛna sɛmɩŋ ndɩ ndɩ. Ɖajaa sɔsɔ Isaac Newton, cɔlɩna tɩŋgaɣyʋ sɛmɩŋ ɛnɛ kɛ ɛwɛʋ wɛtʋ taa ɖeyi ɖeyi. Ɖajaa n̄ɩɣnɩʋ sɔsɔ ɛnʋ, ɛtɔŋ size, tɩŋgaɣyʋ yaa kaɣyʋ sɛmɩŋ kpɛnda lʋbɛ. Kajalaɣ yaa kɔɔnɔɔ taa lɛ, cɩɩɩ yaa calɩm sɛmɩŋ, nabʋlɛ lɛ, leemuu sɛmɩŋ, nabudozo taa lɛ, sʋtʋ yaa caʋʋʋ sɛmɩŋ, nabʋnaza taa lɛ, sɛmɩŋ kɩkpɛdɩŋ ɛzɩ-ɩ pɔtɔŋgʋ size kpɛdʋʋ yɔ.

Ghazanchetsots Double Rainbow

Kagbanzɩ sɛmɩŋ kɛlɛ, yuleee sɛmɩŋ, loɖo n̄ɩŋ kɛlɛ yuleee pɩŋŋ sɛmɩŋ nɛ pɩtɛzɩna lʋbɛ sɛmɩŋ weyi ɛlɛ wɛ yulee cɩncɩŋ sɛmɛŋ. Tɩŋgaɣyʋ yaa kaɣyʋ sɛmɩŋ lʋbɛ ɛnɛ ɛ-taa ɛzɩ-ɩ ɖajaa sɔsɔ Isaac Newton tɛyʋ yɔɔ lɛ, ɖɩnaɣ size sɛmɩŋ kʋɖʋmɩŋ fɛyɩ pɩ-taa, pɩsaɣ sɛmɩŋ loɖo n̄ɩŋ lɛɛŋ lɛ, ɛwɛ tomnaɣ sɛmɩŋ tɩyɛ. Ɛlɛ, pɩtɛ sɛmɩŋ ɛnʋ, ɛwɛ yɔɔdaɣ taa. Ɖajaa tɩŋgaɣyɩŋ sɛmɩŋ tɛyɩyʋ ɛnɛ, ɛsɔza sɛmɩŋ yulee pɩŋŋ n̄ɩŋ ɛnɛ size, pɩsa nɛ pʋtʋʋzɩ minziiki wilitu yaa tiluu nɩʋ taa.