Sɩkɩsmɩ

Pɩlɩɩna Wikipediya
Sikh Articles of Faith
Pilgrims inside the Golden Temple (9693310904)
Pilgrims inside the Golden Temple (9690069309)

Sɩkɩsmɩ, pɩkɛ Ɛsɔ sɛtʊ ŋgbɛyɛ nɖɩ ɖɩsɩma Ɛsɔ kʊyʊm koŋ, patʊlɩ-ɖɩ nɛ Ɛndɩ nɛ hayi kiŋ ɛjaɖɛ kpaɣɖʊ 15 pɩtɩŋna Gurû Nanak yɔɔ. Tɔmʊʊ ਸਿੱਖ (Sikkh) kɛ Punjabi tɔmpiye ɖɩ-ɖɩ lɩna sanskrit kʊnʊŋ taa mbʊ se शिष्यः (śiṣya) pʊ-tɔbʊʊ tɔm mʊyʊ yaa sukuli pɩɣa sɔsɔ yaa शिक्ष (śikṣa), pʊ-tɔbʊʊ se sukuli yaa kpɛlɛkɩtʊ. Matʊ paɣtʊ taa lɛ pɩpɩsɩ tɔbʊʊ nɩɣʊ taa se ɛsɔ kalɩzaɣ.

Guru Nnak (1469-1539), ɛnʊ tʊlɩna Sɩkɩsmɩ ɛsɔ sɛtʊ ŋgbɛyɛ, palʊla-ɩ Talwandi haɖaa taa, tɛtʊ ndʊ payaɣ sɔnɔ se Nankana Sahib, pʊñɔtɩna Lahore, nɔɔnɔɔ Pakɩstan tɛtʊ taa. Ɛ-ñɩma kɛ punjabi ɛyaa nɛ palɩna tadɩyɛ laɖaa cejewiye naɖɩyɛ taa kɛnɛ kɛlɛ paya-wɛ se Punjab Khatri waa. Ɖooo Guru Nanak pɩcatʊ taa lɛ, ɛɛsɔɔlɩ ɛsɔ tɔm nɛ ɛwɛna kpɛlɛkɩtʊ tɛ ɛhʊʊyɛ.

Pɩnzɩ ɖɛ sakɩyɛ ɛ-nɔmɔŋ ɖɔm taa mbʊ Guru Nanak kpeɣli ɛyaa nabayɛ com nɛ pɩpɩsɩ haɖaa tɛtʊ, Kartarpur, pɩkɛ kiɖe tʊ tɛtʊ sɔsɔtʊ. Ɛkpɛlɛkʊʊ ɛyaa piŋ nɛ pɩɩka-ɩ kaʊʊ kɛlɛ ɛyaa sakɩyɛ sakɩyɛ kɔŋ ɛ-tɔm ɖɩkpɛkɩyɛ taa. Kɛlɛ ɛtɔŋ se Ɛsɔ sɛtʊ ŋgbɛyɛ pɩkɛ pɩyʊ pikpeɣluu ɛyaa yɔ, kɛlɛ pɩ-taa peeɖe lɛ ɛkɔɔ ɛna se peeɖe ɖɔɖɔ yekina nɛ ɛyaa kʊyʊʊ nɛ ɖama, pɩlakɩ yoŋ, nɛ ɛyaa cɩyʊʊ ɖama, patʊkʊʊ ɖama halaa nɛ abalaa, cejewa, ɛsɔ sɛtʊ aŋgba ndɩ ndɩ lɩɣ, pɩyasɩɣ mɩzasɩ.

Guru Nanak ha ɛsɛ cejewa wɛtʊ. Kɛlɛ ɛ-tɔm mʊyaa ñatɩŋ-ɩ se ɛɛɛ ɛnʊ kɛna pa-wɩlɩyʊ nɛ ɛkɛ Guru. Pʊcɔ ɛ-sɩm alɩwaatʊ lɛ, ɛwɩlɩ Guru kɩfalʊ nɔɔyʊ, weyi ɛkaɣ-ɩ lɛɛzʊʊ ɛ-sɩm wayi se eɖiyi ŋgbɛyɛ nɖɩ yɔ. Hiu nɛ kpaagbaa tʊ tɛ guru, ɛlɛ yɔ Guru Gobind Singh (1666-1708) ɛlɛ ñɔsɔzɩ lɩm sɔʊ paɣtʊ Sikh waa tɛ pɩnaɣ 1699.