Rʊtɛnɩyɔm

Pɩlɩɩna Wikipediya
Rʋtɛnɩyɔm Table Périodique taa

Rʊtɛnɩyɔm kɛ kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ tɛ pʊtʊ ɛ-ñʊʊ mayaɣ kɔyɔ 44 nɛ yʊsaɣ ñɩŋa yɔ Ru. Ɛ nɛ platɩnɩ pa-ɖɩcaɣyɛ ɖoli kʊyʊm, pɩkɛ ñɩɣlɩm wondu kɩɖɛzɩtʊ tɛɛ pɩlʊʊ lɛɛkʊ. Rʊtɛnɩyɔm tomnaɣ kɛ ñɩɣlɩm wonuu ŋgʊkʊwɛ ɖoŋ nɛ kɩpɛlɩŋ yee kɩwɛ helim taa yem. Pasɩma-ɩ platɩnɩ mʊlʊm kɩkpɛdɩm taa kɛnɛ nɛ kpɛlɩ kpɛlɛkɩyʊ Carl Ernst Klaus lɩzɩ-ɩ eyeke pɩnaɣ 1844, tabalɩyɛ sɔɔlɩm taa Rusii kʊnʊŋ taa se Karl Karlovitch (Klaus) yaa Ukraine kʊnʊŋ taa se Karl Karlovic Klaus.

Rʋtɛnɩyɔm tɛ electron shell

Rʊtɛnɩyɔm kaawɛ cazʊʊ cazʊʊ mbʊ lɛ, ɛtɛm lɩ Smithson Tennant tɛ lɩmaɣza taa pɩnaɣ 1804. Jöns Jacob Berzelius pʊtʊ ɛ-taa nɛ ɛkpɛndɩna lɛɣtʊ kɩzɩtʊ pɩlɩna tʊma yɔɔ, wena ɛzɩ patama-yɛ nɛ tovonum pɩlɩna kpɛlɩ tʊmɩyɛ tʊ Gottfried Osann yɔɔ, ɛnʊ weyi ɛɛcaɣ kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ tʊmɩyɛ ñʊʊ yɔɔ Dorpat Esɩtoonii ɛjaɖɛ taa, weyi ɛmaɣzaɣ se ɛnʊ lɩna pʊtʊ ɛnʊ ɛ-yɔɔ pɩnaɣ 1828.

Rʋtɛnɩyɔm

Karl Karlovitch Klaus pɩzɩna nɛ ehiɣ ɛlɩzɩ kajalaɣ ɖeɖe rʊtɛnɩyɔm ñɩɣyʊ keeke ɛzɩ kɩwɛʊ mbilim ɛlɛ pʊɖɔɔ piŋ ɖɔɖɔ. Esɩtoonii ñɩnɩyʊ ɛnʊ palʊla-ɩ Dorpat, Riusii ɛjaɖɛ taa ɛ-tɛ nɛ Caama kiŋ, ɛlakaɣ tʊmɩyɛ Kazan sukuli kɩtɛzʊʊ taa lɛ, ɛdaɣnɩ takʊʊ piŋ caajaasɩ nzɩ sɩgbaɣ ɖama yɔ, yele nɛ rʊtɛnɩyɔm kpɛlɩ tɔm kpa ɖoŋ, ɛñɩɣ niye Osann kajalaɣ tʊma yɔɔ pɩlɩna pʊtʊ ɛnʊ ɛnʊ keeke ɛ-yɔɔ nɛ ɛɖɔkɩ hɩɖɛ se rʊtɛnɩyɔm, ɛlɛ ɛmaɣzɩna latɛŋ kʊnʊŋ mbʊ se Ruthenia Ruusii kɛlɛ mbʊ.

Rʋtɛnɩyɔm a half bar

Pɩsaŋ ɖɔɖɔ se ɖɩtɔ se pʊwɛ ɛzɩ poloñe kpɛlɩ kpɛlɛkɩyʊ Jędrzej Śniadecki kaalɩza-ɩ eyeke pɩnaɣ 1807 (nɛ ɛya-ɩ se vestium) pɩtɩŋna platɩnɩ ñɩɣlɩm tɛtʊ yɔɔ, ɛlɛ pata ñɩɣ nesi ɛ-tɔm ndʊ tɩ-yɔɔ kɛlɛ ekizi ɖɔɖɔ pʊtʊ ɛnʊ palɩɣ ɛ-yɔɔ tɛ waɖɛ.