Qin Shi Huang

Pɩlɩɩna Wikipediya
Qin Shi Huang

Informa
Ɛ-ɛjaɖɛ Siini
Ɛ-tʋmɩyɛ Wiyaʋ sɔsɔ
Ɛ-ɖɩlʋlɩyɛ Siini
E-efemiye kɩlʋlɩyɛ Lɛlaɣ fenaɣ kɩyakʋ 18 n̄ɩŋʋ wiye, pɩnaɣ 259 BC
Ɛ-ɖɩsɩbɩyɛ Siini
E-efemiye kɩsɩbɩyɛ Salaŋ fenaɣ kɩyakʋ 10 n̄ɩŋʋ wiye, pɩnaɣ 210 BC

Qin Shi Huang (Siini kʊnʊŋ taa lɛ, 秦始皇,Pinyin kʊnʊŋ taa lɛ, Qín Shǐhuáng, Wade kʊnʊŋ lɛ, Ch'in² Shih³-huang, EFEO taa lɛ, Tsin Chi-hoang, Kantɔnɛ Jyupting taa lɛ, Ceon⁴ Ci²-wong,Yale taa lɛ, Chèuhn Chí-wòhng) (pɩnaɣ 259 cɔlɔ ŋtalɩ salaŋ fenaɣ kɩyakʊ 10 pɩnaɣ 210 pʊcɔ palʊlɩ Yeesu Krɩstʊ), ɛɛkɛ kajalaɣ taa lɛ Qin wiyaʊ sɔsɔ kpaɣnɛ pɩnaɣ 247 ŋtalɩ pɩnaɣ 221 pʊcɔ palʊlɩ Yeesu Krɩstʊ.

Ɛnʊ ɖɩzɩna ɛyaa tɛtʊ mʊyaa kewiyitu wɛɛ pɩlɩna ɛzɩma ɛwakaɣ kewiyisi nzɩ sɩlakaɣ yoŋ kpaɣ pɩnzɩ 230 nɛ ŋtalɩ 221 pʊcɔ palʊlɩ Yeesu Krɩstʊ nɛ ɛpɩsɩ Siini Ampiiri kpɛndɩyʊ, nɛ pɩtɩŋna pʊyɔɔ nɛ ɛpɩsɩ Qin kewiyaɣ kɩɖɛzaɣ wiyaʊ sɔsɔ (pɩnzɩ 221 ŋtalɩ 207 pʊcɔ palʊlɩ Yeesu Krɩstʊ). Patasɩ-ɩ yaʊ se Shin no Shikōtei (kajalaɣ Qin Wiyaʊ) Sapɔŋ ɛjaɖɛ taa.

E-cejewiye hɩɖɛ kaakɛ Ying (嬴)nɛ ɛ-hɩɖɛ cikpeɖe kɔyɔ Zhèng (政), palɩzɩ-ɖɩ mbʊ yɔ mbʊ pʊyɔɔ yɔ fenaɣ ŋga kataa palʊla-ɩ yɔ ɛnɛ ka-hɩɖɛ paakpaɣ ɖama, Siini pɩnaɣ taa kajalaɣ fenaɣ. Pataa ya wiyaʊ hɩɖɛ nɛ kaañamtʊ ɛ-tɛ wɛɛ taa lɛ, ɛɛkɛ alɩwaatʊ taa ɛyaa cɔlɔ Qin wiyaʊ.

Ɛnʊ weyi ɛkaɣ kɛʊ wiyaʊ sɔsɔ yɔ, palʊla-ɩ Handan, Zhao tɛtʊ sɔsɔtʊ, peeɖe palʊla e-ɖoo, paya-ɩ hɩɖɛ se Zhao Zheng, pɩnaɣ 259 cɔlɔ pʊcɔ palʊlɩ Yeesu Krɩstʊ. Ɛkɛ wiyaʊ pɩɣa Yi Ren pɩyalʊ, ɛ-maɣmaɣ ɛɛkɛ Qin Zhaoxiang wiyaʊ sɛyɩ. Pʊcɔ ɛkpakɩɣ Yi Ren halʊ lɛ, ɛɛkɛ taɣ yɔɔ halʊ caɣyʊ kɛ tadɩyɛ ñɩm tʊ nɔyʊ cɔlɔ Lü Buwei (呂不韋) weyi ɛdaŋaɣ wiyaʊ pɩɣa yɔɔ yɔ nɛ ɛ-hayɩ-ɩ.

Pɩnaɣ 267 pʊcɔ palʊlɩ Yeesu Krɩstʊ lɛ, wiyaʊ pɩɣa Anguo (安國) Yi Ren caa, paalɩza-ɩ se ɛkɛ peyebinam ñɩm tʊ Qin kewiyaɣ taa. Ɛyʊ ɛnɛyɔ ɛtaawɛna pɩɣa nɛ ɛ-halʊ kajalaɣ tʊ, ɛlɛ yɔ Huayang (華陽). Changping you pɩnaɣ kɩpɩsaɣ wayi palʊla-ɩ, ɖenɖe Qin naŋaɣ Zhao, Zheng nɛ e-cejewiye paawɛ haŋaɣ nakɛyɛ taa kpem.