Krɩpɩtɔnɩ

Pɩlɩɩna Wikipediya
Kr-TableImage

Krɩpɩtɔnɩ kɛ kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ tɛ pʊtʊ weyi ɛ-ñʊʊ mayaɣ kɔyɔ 36 nɛ yʊsaɣ ñɩŋa yɔ Kr. Pɩkɛ fefeku hɛɛ ŋgʊ nɛ kɩfɛyɩ sɔŋ, William Ramsay nɛ Morris Travers ñɩnɩna nɛ pana pʊtʊ ɛnʊ agoza fenaɣ kɩyakʊ 30 pɩnaɣ 1898. Krɩpɩtɔnɩ hɩɖɛ lɩna krɛkɩ kɩbɩnʊʊ taa κρυπτός (kryptos) nɛ pʊ-tɔbʊʊ se mɛsɩɣ.

Electron shell 036 Krypton

Ɛ-wɛtʊ taa natʊyʊ, hɔɔlɩŋ nɩɩlɛ ɖɛzɩtʊ 2p10 nɛ 5d5, yeba nɛ patɩlɩ mazɩnayʊ kakaa pɩnaɣ 1983. Krɩpɩtɔnɩ caɣ liidiye mbʊ lɛ, ɛ-tʊmɩyɛ labɩnaʊ takɩlɩ ɖɔʊ. Kɛlɛ peyele pakɩlɩɣ labɩnaʊ tʊmɩyɛ nɛ arɩkɔŋ, kɔzɩ kɔzɩ ñɩɣtʊ taɣɖʊʊ ɖeɖe mbʊ pʊyɔɔ yɔ arɩkɔŋ kɛ fefeku ŋgʊ kiiciɣdiɣ yɔ nɛ kɩfɛyɩ liidiye.

Krypton-glow

Ɛkɛ fefeku ŋgʊ paɖʊ kandʊ naa mba peɖeu miŋ pelu pelu taa. Latriki miŋ nɔmɔʊ taa lɛ, krɩpɩtɔnɩ kaliŋgbe naa mʊntʊsʊʊ naɣ poliŋ siŋ nɛ peleɖiɣ piŋ ɖɔɖɔ. Pɛkpɛndɩɣ ɛ nɛ arɩkɔŋ lɛ, palakɩna añɩɣlɩŋ. Palakɩ-ɩ nɛ ɖɔkɔtɔ naa kɔzɩ kɔzɩ feziŋ hʊzɩŋ cɛyɩtʊ nɔmɔʊ taa ɛlɛ pɩkɛ seɣtu mʊntʊsʊʊ hɔɔlʊʊ taa kɛlɛ.