Kpaŋnɔ

Pɩlɩɩna Wikipediya
Kpaŋnɔ

Kpaŋnɔ kɛ ɖɩɣa kpɩnɛ sɔsɔyɛ nɖɩ ɖɩtɔkɩ n̄ɩtʋ siŋŋ nɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩcakɩ wezuu yɔ. Kpaŋnɔ acaya tɛtɛyɩ a-hɛkɩŋ taa ɛzɩ ɖɩɣa kpɩna lɛɛna yɔ. Ɛcɩɖɛ kʋɖʋmɖɩyɛ kʋɖʋmɖɩyɛ wɛna kpam kpam ɛ-nɩŋgbanzɩ naanza yɔɔ. Pɩlaba pɩnzɩ miiliyɔɔ waa 45 yaa 55 yɔ, kpaŋnɔ lɩʋ yɔ. Kajalaɣ kpaŋnɔ kɛwɛ ɛzɩ kpɩnɛ nɖɩ ɖɩwɛna haɣ paɣlaka yɔ nɛ ɖɩwɛɛna ne yʋʋʋ yɔ. Kpaŋnaŋ sɔɔla caɣʋ yaa yɛlʋʋ com com, ɛlɛ, ɛ-taa kʋɖʋm ɖɛɣna-yɛ nɔɔ. Kpaŋnaŋ cakɩ wezuu ɛzɩ ɛyaa yɔ, mbʋ yɔ paa ɛ-taa weyi ɛwɛna ɛ-tʋmɩyɛ ɛ-ɖikpeɣliye taa. Kpaŋnaŋ sɩma seɣa tɔm siŋŋ, pʋ-yɔɔ nabʋyʋ taa ɛpɩzɩɣ ɛtʋlʋʋ ɛ-tɔɔyaa nesi tɛɛ. Pɩma kpaŋnaŋ maʋ nabʋyʋ né ndí kpem, mbʋ yɔ ɛpɩzɩɣ eɖoo ɛsɔdaa. Eeɖou ɖɔɖɔ sakɩyɛ ɛzʋnɔɔ, e-ɖom wɛ ɛzɩ kozoŋa ɖom yɔ. Payaɣ kpaŋnɔ halɩn̄ɩnʋ se "jument". Kpaŋnɔ halɩn̄ɩnʋ kpakɩɣ hɩɖɛ lɛ, fenasɩ hiu nɛ kʋɖʋmaɣ ɛlakɩ nɛ pʋcɔ ɛlʋlɩ. Payaɣ kpaŋnɔ pɩɣa se "poulain". Kpaŋnɔ lʋlʋʋ piileɖiɣ nɛ ɛ-pɩɣa pɩzɩ kapazɩ seu.

Horseracing Churchill Downs

Ɛyʋ kɔŋna kpaŋnɔ ɖɩɣa nɛ ɛɖɔɔ-ɩ. Kpaŋnɔ wɛ wazaɣ pɩdɩɩfɛyɩ EerɔpʋAazii pɛ-tɛtʋ tɩŋa taa ɖooo caanaʋ taa. Sɔnɔdaa pɩdakasɩ kpaŋnɔ nɔɔyʋ se ɛwɛ n̄ɩtʋ taa nɛ pɩtasɩna "Przewalski" kpaŋnɔ weyi ɛyʋ pɩzɩoɣ ɛyɔɔdɩ se ɛkɛ n̄ɩtʋ taa n̄ɩnʋ siŋŋ yɔ. Ɛlɛ, ɖɩɣa kpaŋnaŋ sakɩyɛ nɩɩyɛ pɩzɩ lakʋ taa n̄ɩŋ. Ɛyʋ wɛna tɔmpe sakɩyɛ nɛ ɛpɩzɩɣ ɛkɛdɩɣna ɛzɩma mbʋ kpaŋnaŋ wɛɛ yɔ nɛ tɔlɩm ndɩ ndɩ mbʋ ɛwɛna yɔ nɛ huwa ndɩ ndɩ wena a-taa ɛwɛɛ yɔ nɛ wɛtʋ ndʋ ɛwɛna yɔ nɛ ɛzɩma mbʋ ɛcakɩ e-weziŋ yɔ. Ɛyʋ kpɛlɛkɩ kpaŋnaŋ sakɩyɛ ɛzɩma mbʋ ɛyʋ ɛcaɣ ɛ-yɔɔ nɛ ɛɖɔŋ nʋmɔʋ poliŋ n̄ɩŋʋ nakʋyʋ yaa ɛla you yɔ. Kpaŋnʋ paɣlaka siŋŋ lɛ, pɩnzɩ kagbaanzɩ taa. Kpaŋnɔ cakɩ wezuu pɩtalɩ ɛzɩ pɩnzɩ nɛɛlɛ nɛ kagbaanzɩ yaa pɩnzɩ niidozo mbʋ yɔ.

Horse-drawn sleighs 2012 G1

Ɛyʋ kpɛlɛkɩ kpaŋnɔ se ɛlakɩ-ɩ ɛtɔma sakɩyɛ. Ɛyʋ pɩzɩɣ ɛcaɣ kpaŋnɔ nɛ ɛɖɔ nʋmɔʋ poliŋ n̄ɩŋʋ nakʋyʋ. Ɛyʋ pɩzɩɣ ɖɔɖɔ ɛhayɩna kpaŋnɔ hayɩm lemmm. Ɛyʋ pɩzɩɣ ɖɔɖɔ ɛcaɣ kpaŋnɔ yɔɔ nɛ ɛla you sɔsɔʋ nakʋyʋ. Kpaŋnaŋ yeba nɛ tadɩyɛ wobina ɛsɩndaa siŋŋ n̄ɩm ajɛɛ sɔsɔna taa.

Ɖɩɣa Kpɩna tɩŋa taa lɛ, kpaŋnɔ kɩlɩna wazaɣ siŋŋ. Ɛ-tɔm pakɩlɩ yɔɔdʋʋ caanaʋ taa. Ɛ-yɔɔ cɔnaʋ yeba nɛ nesi tɛɛ tʋma sakɩyɛ naayɩ n̄ɔ. Ɖɩkpaɣ ɛzɩ tadɩyɛ nʋmɔʋ taa nɛ tomnaɣ taa hayɩsʋʋ mbʋ payaɣ se "sports hippiques" yɔ pʋ-nʋmɔʋ taa mbʋ yɔ, ɖɩnaɣ se kpaŋnaŋ yebina nɛ tʋma ana aɖɛɛna ɛsɩndaa siŋŋ. Sɔnɔdaa ɛyaa cakɩ kpaŋnaŋ yɔɔ ajɛɛ wena a-tɔsʋʋ ɖɛ ɛsɩndaa siŋŋ yɔ se peleɣyi yaa se pala tɔnʋʋ taa kpekpeka hayɩsʋʋ tʋma. Kpaŋnɔ wɛ wazaɣ siŋŋ ɛyʋ wezuu caɣʋ taa mbʋ yɔ ɛyʋ tɔkɩ ɛ-nandʋ nɛ ɛn̄ɔɔ ɛ-naalɩm. Ɛyʋ lakɩ naadaŋgbala nɛ Kpaŋnɔ tɔnʋʋ. Kpaŋnɔ hɩm wɛ ɛyʋ wazaɣ ɖɔɖɔ pɩdɩɩfɛyɩ. Ajɛɛ sɔsɔna naayɛ taa lɛ, kpaŋnɔ lakɩna nɛ haɖaʋ nɛ tadɩyɛ powokina ɛsɩndaa nɛ pɩkɩlɩɣ. Ɖɩɣa kpaŋnɔ yɔɔ cɔnaʋ caɣ kaɖɛ pɩdɩɩfɛyɩ. Wondu ndʋ pakpakɩɣ nɛ pɔcɔŋnanɩ kpaŋnɔ yɔɔ yɔ, tɩwɛ ndɩ kpem. Pʋ-yɔɔ pʋpɔzʋʋ se ɛyaa mba pasɩma kpaŋnaŋ tɔm camɩyɛ yɔ, mba ɛkpɛlɛkɩna lɛlaa ɛ-yɔɔ cɔnaʋ.