Ɛsɔdaa lɔɔɖɩyɛ

Pɩlɩɩna Wikipediya
Am Flughafen Pulkovo..IMG 2989WI

Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ kɛna wonuu ŋgʊ kɩkʊyʋʋ ɛsɔdaa heelim taa yɔ. Mootɛɛɖɩ nakʊyʊ hɔŋna-ɖɩ nɛ ɖɩɖɛɣ ɛsɔdaa. Alɩwaatʊ ndʊ paɖʊ miŋ camɩyɛ yɔ, pɩ-tɛ alɩwaatʊ kɛ ɛyʊ pɩzɩɣ ɛna mbʊ pɩɖɔŋ yɔ: kɩkʊyʊʋ, kɩɖɛɣ yaa kɩɩsɩŋgɩɣ yɔ, pɔyɔɔdʋʋ se ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ wɛ “voilure tournante” taa. Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛna mbʊ pɩpɩzɩɣ pɩsɩna-ɖɩ nɛ ɖɩkʊyɩ ɛsɔdaa nɛ ɖitii ɖɩcɑɣ lɩm yɔɔ nɛ piiliki-ɖɩ yɔ, payaɣ-ɖɩ se “hydravion”. Ɛsɔdaa lɔɔɖa nayɛ wɛɛ nɛ ɛyʊ pɩzɩɣ ɛcaɣ a-taa nɛ pɩɖɛna-ɩ ɛsɔdaa tɩɩɩ nɛ ɛpɩzɩɣ etii ɖɔɖɔ tataa ɖɔɖɔ. Alɛ'lɛ, awɛna pɔbɔla ɛzɩ “skis” naa ñɩna yɔ nɛ payaɣ-yɛ se “Parapentes” waa. Weyi ɛsaɣ ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ yɔ, payaɣ-ɩ se “pilote” yaa “aviateur”; pɩkɛ halʊ kɔyɔ, payaɣ ɛlɛ se “aviatrice”.

Ɛsɔdaa lɔɔɖɩyɛ

Latin kʊnʊŋ taa lɛ payaʋ se “aviation” yɔ, pʊ-tɔbʋʋ se “sɩmaɣ lakaɣ”. Pɩnaɣ 1863 kɛ Gabriel de La Landelle calɩ tɔmbiye nɖɩ lɩzʋʋ. Tɔmbiye ɖɩnɛ ɖɩwɛ takayaɣ ŋga payaɣ se “Aviation ou navigation sans ballon” yɔ ka-taa. Ka-taa lɛ, pɔyɔɔdʋʋ Jean-Marie Le Bris tɛ ɛsɔdaa kʊyʊʊ tɔm. Ɛkɛcaɣ anasayɩ ñɩɣyʋʋ nakʊyʊ taa nɛ kɩkakɩla heelim kɛ yʊŋ nɛ ɛkʊyɩ ɛsɔdaa tɩɩɩ nɛ ɛɖɛɛ.

Alaska National Guard (33156962521)

Pɩnaɣ 1875 kɛ Clément Ader lɩza tɔmbiye nɖɩ payaɣ se “Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ” yɔ se ɛkɛdɩna wonuu ŋgʊ kɩpɩzɩɣ nɛ kʊkʊyɩ ɛsɔdaa yɔ. Kpaabgaa mbʊ lɛ, elu ñɩɣyʊʊ nakʊyʊ kɛ pɩnaɣ 1890 kɛ aloma fenaɣ 9 ñɩŋgʊ wiye nɛ ɛyaa-kʊ se “Eole” nɛ ɛkʊyɩna-kʊ ɛzɩ mɛta naa nɩɩnɩwa ɛsɔdaa nɛ pɩcɔ etii. Ɛ-hama lakasɩ nzɩ, sɩmaɣna e-ɖeke, eteyele se nɔɔyʊ ɛtɩlɩ-sɩ; mbʊ pɩyɔɔ yɔ, pɩɩkɛna mɛɛsaɣ tɛɛ tɔm ndʊ tihuuzaɣ peeɖe tɛ sɔɔjanaa yɔɔ yɔ.

Clément Ader ñaɣ pana nɛ ɛtasɩ ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ naatozo ñɩnɖɛ lubu' aloma fenaɣ 14 ŋgʋ wiye' pɩnaɣ 1903. Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ ɖɩnɛ, ɖɩɖɩ ñapɩzɩɣ ɖɩkʊyɩ ɛsɔdaa ɛzɩ mɛta naa mɩnzɩ nasɩdozo (300) yɔ.

Ejercicio DACEX-DACT 2014 (15070361048)

Alɩwaatʊ ndʊ tɩ-taa ɖɔɖɔ kɛ Otto Lilienthal luba ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ naɖɩyɛ. Ɖɩnɛ ɖɩndɩ kpem: kpatala kɛ ɛlɛ kpaaɣ nɛ ɛhɔkɩ kpootu ɛzɩ' acaɣ ñɛyɩtʊ yɔ nɛ ɛɖʋ mootɛɛɖɩ kɛ pɩ-taa. Lɔɔɖɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩɖɩ yɔ, pɩpɔzʋʋ se pɩkɛna piyaɣ ŋga kakʊyaa ɛzɩ mɛta naa nɛɛlɛ yɔ. Ɖɩpɩzaa nɛ ɖɩkʊyɩ ɛsɔdaa nɛ pɩtalɩ mɛta naa 400 yɔ.

Pɩnaɣ 1911 kɛ, Général Roques, weyi ɛtʊla sɔɔjanaa ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ ɖitiɖe yɔ, ɛkpaɣ lɩmazɩyɛ se mbʊ mbʊ pʊkʊyʋʋ ɛsɔdaa nɛ pitiki pɩcakɩ yɔ, payaɣ-pʊ se ɛsɔdaalɔɔɖa. Pɩɩtʋʋzɩna efemiye nɖɩ paɖʊwaɣ Clément Ader kɛ hɩɖɛ ɛ-sɩm wayɩ tɔzʊ yɔɔ yɔ. Ɛlɛ, keteŋa kpeekpe you kacalaɣ tɛ alɩwaatʊ taa kɛ tɔmbe: ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ nɛ ɛsɔdaalɔɔɖaɖidiɖe yaa ɛsɔdaalɔɔɖakadaɣ pɔtɔyaa.