Tɩlɩtʊ pɩzɩtʊ

Pɩlɩɩna Wikipediya

Tɩlɩtʊ pɩzɩtʊ, pɩkɛ lɛɣtʊ ñɩnɩtʊ tʊmɩyɛ nɖɩ ɖɩñɩkɩɣ niiye lɩmaɣza yɔɔ nɛ pɔtɔŋ se ɖɩ nɛ tɔm heyuu palɩ ɖama, pɩkɛ tɔm ndʊ tɩkʊsa ɛyaa hʊzɩŋ kpaɣ pɩnzɩ 1950 alɩwaatʊ taa yɔ pɩlɩna ɛyʊ wɛtʊ tɔm yɔɔ. Lɩmaɣza tɩlʊʊ kaakɛna hɛkʊ taa tɔm keem.

Mbʊ pɛkɛdɩna yɔ pɩwɛɛ se pɩwɛɛ ɛyaa ɛsɩnda nɛ panaɣ, panaɣ ɛzɩ pɛdɩɣ yɔ pʊmʊna mbʊ pɩwɛɛ kedeŋa taa yɔ. Kpaɣ pɩnzɩ 1950 wɛɛ taa lɛ, tɩlɩtʊ yɔɔ ñɩnɩyaa laba tʊmɩyɛ naɖɩyɛ nɛ ɖɩ nɛ ɛyʊ wɛtʊ patamʊna ɖama mbʊ yɔ ɖɩɖɩ ñɔcɔŋaɣ wɛtʊ yaa laɣsɩ yeke cɔlɔ nɛ patalakɩ tʊmɩyɛ nɛ fitenum.

Anasaayɩ ñɩɣyɩŋ yɔɔ tʊmɩyɛ kɔma pɩlɩɩ nɛ pɛɖɛʊna ɛsɩndaa piŋ lɛ, mbʊ pɩsɩnɩna nɛ patɩlɩ wɛtʊ kɩbandʊ pɩlɩna yɔɔdaɣ yɔɔ, tɩlɩtʊ pɩzɩtʊ yeba nɛ patɩlɩ ɛyʊ wɛtʊ pɩtɩŋna palakaɣ kpɛlɛkɩtʊ tʊmɩyɛ pɩlɩna ɛyʊ wɛtʊ kɩbandʊ yɔɔ. Eyeba nɛ ɛpɩsɩ lɩmaɣza kpeekpe tɛ ɛjaɖɛ kpaɣ nɛ pɩnzɩ 1970 pɩcɛlɩna tɩlɩtʊ lɛɣtʊ yɔɔ nɛ fitenum yɔɔ kpɛlɛkʊʊ yɔɔ.

Pɩfɛyɩ se peyidi tɩlɩtʊ pɩzɩtʊ tɔm nɛ kpɛlɩ tɩlɩtʊ tɛ tɔm, ndʊ tɩlɩ kpaɣ pɩnzɩ 1956 nɛ 1960 alɩwaatʊ taa yɔ kɛ lɛɣtʊ maɣzɩm kpɛlɛkʊʊ tʊma ɖeɖe yɔ, kɔzɩ kɔzɩ Jerome Bruner nɛ George Armitage Miller pa-tʊma cɔlɔ kpɛyɛɛ Harvard sukuli kɩtɛzʊʊ taa. Pa nɛ ɛnʊ papa lɩza tɩlɩtʊ lɛɛtʊ pɩtɩŋna ñʊʊ taa lɔŋ kpɛlɛkʊʊ yɔɔ.