Seelandɩ Kɩfalʊʊ

Pɩlɩɩna Wikipediya
(Papɩsɩna-kɛ nɛ ɖooo Seelandɩ-Kɩfalʊʊ (Nouvelle-Zélande))
Seelandɩ-Kɩfalʊʊ
Nouvelle-Zélande

Seelandɩ-Kɩfalʊʊ tɛlɛŋa

Seelandɩ-Kɩfalʊʊ Kɩɖaʋ kɩdɛɛka

Seelandɩ-Kɩfalʊʊ Ɛjaɖɛ tɛ tampaɣ
Tʋmɩyɛ taa kʋnʋmɩŋ: .
Tɛtʋ sɔsɔtʋ: .
Ɛjadɛ kɛ mbʋ yɔ: .
Ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ: Abiɖe Elizabeth II
Ɛjaɖɛ walanzɩ: 268,021 km²
Samaɣ ñʋʋ: 4,695,530 (2016)
Tɛtʋ hɔɔlʋʋ samaɣ ñʋʋ: 17.2 km²
Internet nimaɣ: .

Seelandɩ Kɩfalʊʊ kɛna Oseyaanii taa ɛjaɖɛ nɛ ɖɩwɛ Pasifiki Lɩŋamʋʋ nɛ kɩ-wɩsɩ ɖɩlɩyɛ nɛ hadɛ kiŋ. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩkɛ tɛʈʊ ñabɩ ndʊ lɩm cɔ-tʊ nɛ pɩta yɔ nɛ ɖiposina Ositiraalii nɛ kilomɛtanaa ɛzɩ kutokiŋ naalɛ yɔ. Tɛtʊ sɔsɔtʊ natulɛ kpɛndɩna nɛ pɩla Seelandɩ Kɩfalʊʊ mbʊ yɔ. Tɛtʊ ñbɩ cikpetu natʊyʊ wɛɛ ɖɔɖɔ: Sitewarɩti nɛ Saatam.

Seelandɩ-Kɩfalʊʊ kʊnɛ kɩ-tɛ caanaʊ tɔm wɛ tobi yem mbʊ pʊyɔɔ yɔ, ɛyaa pazɩʊ caɣʊ peeɖe yɔ pɩtɩkɩlɩ leeɖɩɣ.

Sɩŋŋŋ taa lɛ Maworiti mba woba peeɖe kpaɣ pɩnzɩ 1050 nɛ 1300 taa nɛ pʊcɔ Erɔpɩ mba ñatalɩ peeɖe kɛ pɩnaɣ 1642. Ɛlɛ Pɩritaaniki mba kpacayɩʊna-ɖɩ kaɣlaa kpaɣ lɛlaɣ fenaɣ looɖo wiye pɩnaɣ 1840. Pɩtɛ efemiye wiye ɖɔɖɔ Seelandɩ Kɩfalʊʊ ŋgʊ kɩtɔkɩ kɩ-ɛjaɖɛ kasandʊ sɔsɔtʊ.

Ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩmʊ ɖɩ-tɩ yɔɔ caaɣʊ kɛ salaŋ fenaɣ 26 pɩnaɣ 1907 ɛlɛ pɩnaɣ 1947 taa kɛ Seelandɩ Kɩfalʊʊ ŋgʊ kɩpaɣzɩʊ kɩ-tɩ yɔɔ wɛʊ yeli. Kʊnʊŋ ŋgʊ pakɩlɩɣ yɔɔdɩɣ yɔ, ŋgʊ lɛ Eŋgilisi, ŋgʊ pawɩlɩɣ sukulinaa taa nɛ komina tʊma taa. Pɔyɔɔdɩɣ ɖɔɖɔ tɩgbayɩŋ kunʊŋ nɛ maworii kʋnʋŋ ɖɔɖɔ.