Ronald Reagan

Pɩlɩɩna Wikipediya

Ronald Reagan kɛna Amerika taa sɔdʊʊ nakʊyʊ. Ɛ-hɩɖɛ sɔsɔyɛ kɔyɔ Ronald Wilson Reagan. Ɛkɛna Etazunii ɛjaɖɛ ñʊʊdʊ nɔɔyʊ. Palʊla-ɩ kɔlaɣ fenaɣ kɩyakʊ looɖo wiye pɩnaɣ 1911 kɛ Tampiko egeetiye taa, Ilinuwa tɛtʊ taa nɛ ɛsɩ mɩsɩkʊm fenaɣ kɩyakʊ 5 wiye pɩnaɣ 2004 ɛɛwɛna pɩnzɩ 95. Kpaɣna kɔlaɣ fenaɣ kɩyakʊ nɛɛlɛ wiye pɩnaɣ 1981 nɛ pɩsɩɩna kɔlaɣ fenaɣ nɛɛlɛ wiye pɩnaɣ 1989 kɛ ɛɛkɛna Etazunii tɛtʊ ñʊʊdʊ.

Ronald Reagon paɣlɩ Tiksɔŋ tɛtʊ taa, Ilinuwa taa nɛ peeɖe ɛlabɩ e-sukuli sɔsɔʊ nɛ ɛmʊ takɩyɩsɩ nzɩ payaɣ-sɩ se liisansɩ yɔ kɛ akɔnta taa nɛ samaɣ tɩlɩtʊ(sociologie) taa. Pʊwayɩ lɛ ewolo Iyowa tɛtʊ taa nɛ ɛlakɩ tʊmɩyɛ kɛ aradiyo nakʊyʊ taa. Pʊwayɩ lɛ ɛpaɣzɩ maŋzʊmalɩɩ yaa politiki tʊmɩyɛ. Pɩnaɣ 1950 taa kɛ ɛsʊ Parti démocrate taa nɛ pɩnaɣ 1962 lɛ, ɛlɩɩ nɛ ɛsʊ Parti républicain taa.

Pɩnaɣ 1964, alɩwaatʊ ndʊ pacaɣ lɩzʊʊ peeɖe tɛtʊ ñʊʊdʊ, Barry Goldwater yɔ, ɛcɔnaa se ɛnʊ ɖɔɖɔ ɛpɩzʊ ɛkɛ Kalifɔrnii tɛtʊ yɔɔ cɔnɩyʊ. Pɩla mbʊ nɛ palɩzɩ-ɩ pɩnaɣ 1966 nɛ ɖɔɖɔ 1970 ɛlɛ ɛñaɣ pana se paalɩzɩ-ɩ se ɛkɛna ɛjaɖɛ ñʊʊdʊ pɩnzɩ 1968 nɛ 1976 taa ɛwɩɩ. Jimmy Carter alɩwaatʊ tɛma se ɛtatasɩ kɛnaʊ Etazunii tɛtʊ ñʊʊdʊ lɛ, Ronald sɩɩ ɛ-takayaɣ se ɛkɛna peeɖe tɛtʊ ñʊdʊ.

Pɩla mbʊ ɖɔɖɔ nɛ pɩnaɣ 1980 taa powoba caca ɖɩ-tɔyɛ yɛ lɛ, Ronald Reagon wa nɛ ɛkɛna Etazunii tɛtʊ ñʊʊdʊ 40 ñɩnʊ. Alɩwaatʊ ndʊ ɛɛkɛna Etazunii tɛtʊ ñʊʊdʊ yɔ, ɛñaɣ pana nɛ tɛtʊ ndʊ tɩ-taa mbʊ mbʊ pɩtaaɖɔŋ camɩyɛ yɔ, ɛñɔɔzɩ nɛ alɩwaatʊ ndʊ tɛtʊ ndʊ tɩɖʊwaɣ kʊñɔŋ pɔʊ taa yɔ, ɛlɩzɩ lɩmaɣza naaayɛ nɛ palɩ pɩ-taa. Ɛ-tɛ keyiitu tɛma lɛ, paɖaɣnɩ caca tɔʊ se pɑlɩzɩ ɛjaɖɛ ñʊʊdʊ kɩfalʊ nɛ ɛnʊ ɖɔɖɔ ɛ-yɔɔ ɛyaa tasɩ ɖʊʊ sɔɔlɩm nɛ lidau.