Regee

Pɩlɩɩna Wikipediya

Regee kɛ minziiki nakʊyʊ ŋgʊ kɩlɩ kpaɣ pɩnzɩ 1960 tɛmtʊ alɩwaatʊ taa yɔ, kɩkɛ minziiki ŋgʊ kɩkɩlɩ tɔyʊʊ Jamayiki ɛyaa tɛ yɔ. Pɩlɩna ɛzɩma kɩɖɛ nɛ ɛsɩnda lɔŋ lɔŋ yɔ lɛ, pakɩlɩ-kʊ sɔɔlʊʊ kadeŋa kpeekpe taa. Regee ŋgʊ kɩkɛ Jamayiki ɛyaa kɩkpɛdaa ŋgbɛyɛ naɖɩyɛ. Kɛlɛ ɛyaa kɩkpɛdaa mba ɛzɩ Bobo Shanti mbʊ yɔ taasɔɔlɩ pa nɛ yɔ papa.

Kɛlɛ paa mbʊ yɔ kɩ-yendu teyaa tɩŋa sakɩyɛ kɔhɔkaɣ pɔ-ñɔsɩ ɛzɩ kpaŋ tɩnaa nɛ payaɣ-wɛ se rasta ɛyaa, nɛ pɩkɛ mbʊ pʊyɔɔ rasta ɛyaa tɩŋaɣnaɣ nɛ pɔyɔɔdʊʊ pɔ-tɔm yɔ.

Tɔm kpou ŋgʊ ɖɩyaɣ se Larousse yɔ lɩzɩɣ regee tɔbʊʊ se ɖɩnɩɩ se pɩkɛ Jamayiki ɛyaa tɛ soo maɖɛ naɖɩyɛ, ɖɩñɔ kpaɣ pɩnzɩ 1960 tɛmtʊ wɛɛ taa, kɩ nɛ ska nɛ calypso pɛkpɛndɩna ɖama, kɛlɛ papa lɩɩna naatozo kpɛndʊʊ taa pa nɛ blu nɛ rock nɛ roll Amerika nɛ hayi kiŋ taa. Kajalaɣ taa lɛ, ment kaakɛna ɖɛ-tɛ soo, ska nɛ rocksteady nɛ regee pamʊ mento mbʊ kiliu kaawɛɛ se kɩlakɩ yɔ, nesi taa cɩmʊʊ yaa anasaayɩ cɩmʊʊ ŋgʊ ɖɩyaɣ kitar nɛ pɛlɛɛzɩ ɖɔɖɔ hendu tetu natʊyʊ naa.

Panɩ regee taŋ Jamayiki ɛjaɖɛ kpaɣ pɩnzɩ 1960 tɛmtʊ alɩwaatʊ taa pɩtɩŋna m inziiki tʊmɩyɛ tɩnaa nabɛyɛ yɔɔ. Ŋgʊ tɩnaa ɛyaa kpeekpe kɩkpɛndʊʊ tɔm nɛ ɖama taa siduu tɔm. Ska nɛ rocksteady lɩna anasaayɩ naa cɔlɔ, pɩɩkɛ minziiki ŋgʊ yoma lakaɣnaɣ kʊ-tʊmɩyɛ yɔ (polka, mazurka, scottish, quadrille, pɩɩwɛɛ ɖɔɖɔ ɛzɩ sɔɔjanaa soo pɩ nɛ soo sɔsɔnaa).