Pɛrɩlɛɛ
Pɛrɩlɛɛ kɛna Caama ɛjaɖɛ taa tɛtʊ ndʊ tɩkɩla paɣlʊʊ yɔ nɛ tɛtʊ sʊzɔtʊ. Tɩ-taa kɛ ɛsɩnda wobu, tɔsʊʊ nɛ ñɩm pakɩla wɛʊ kɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩtɩŋga ɖɩ-taa. Tɛtʊ sʊzɔtʊ tʊnɛ tɩwɛ Caama ɛjaɖɛ nɛ ɖɩ-tɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ nɛ hayʊ kiŋ nɛ tɩ-taa ɛyaa kpɛnda miliyɔɔnaa naatozo nɛ hɔɔlʊʊ (3 500 000). Eerɔpʊ tɛtʊ kpeekpe taa lɛ, Pɛɛrɩlɛɛ tɛtʊ kɛɛŋna naalɛ ñɩndʊ ndʊ tɩ-taa wɛ camɩyɛ yɔ nɛ lʊbɛ ñɩndʊ kɛ ɛyaa ɖɔʊ taa kɛ Erɔpʊ ajɛya taa tɛtʊ sʊzɔtʊ kpeekpe taa. Pamaza Pɛɛrɩlɛɛ tɛtʊ tɛ walanzɩ kpeekpe lɛ tɩmaɣna kilomɛtanaa akpaba 3 734 nɛ ɛyaa mba pɛwɛ peeɖe yɔ pɛkpɛnda miliyɔɔnaa naanza nɛ naaza (4 400 000). Yee pakpaɣ tɛtʊ ndʊ payaɣ se Pɛɛrɩlɛɛ-Pɩrandɛbʊriŋi taa ɛyaa nɛ pɛkpɛndɩ Pɛɛrɩlɩ ñɩndʊ kɔyɔ, pɛlɩʊ ɛyaa miliyɔɔnaa looɖ̀o (6 000 000).
Pɛɛrɩlɛe tɛtʊ wɛ ɖooo pɩnzɩ mɩnɩŋ litoozo taa nɛ tɩkɛ Purisi tɛtʊ tɛ tɛtʊ sʊzɔtʊ pɩnzɩ 1701 nɛ 1871 taa. Pɩwayɩ lɛ Caama kewiyaɣ taa ñɩndʊ pɩnzɩ 1871 nɛ 1918 taa nɛ tɛtʊ ndʊ payaɣ tʊtʊ se Fayimarɩ yɔ tɛ-ñɩndʊ kɛ pɩnzɩ 14 yaa kpaɣ pɩnzɩ 1919 nɛ 1933 taa; pʊwayɩ lɛ Caama ɛjaɖɛ nɖɩ payaɣ Rayisɩ naatozo ñɩŋgʊ yɔ kɩ-tɛtʊ sʊzɔtʊ kɛ kpaɣ pɩnaɣ 1919 nɛ 1945.
Pɩnaɣ 1945 wayɩ nɛ pɩsɩɩna pɩnaɣ ŋga Pɛɛrɩlɛɛ nɛ koloŋga yɔkaa yɔ, pɛtɛyɩ Pɛɛrɩlɛɛ tɛtʊ kɛ tam napɩnza taa. Pɩnaɣ 1990 kɛ hɔɔlɩŋ nɩɩnza ɩnʊ ɩkpɛŋdaa nɛ pɩɖaanɩ tɛtʊ kʊɖʊmtʊ kpɛm nɛ pɩsɩʊ Caama ɛjaɖɛ taa tɛtʊ sɔsɔtʊ.
- Pɛrɩlɛɛ - Berlin
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
