Moïse

Pɩlɩɩna Wikipediya

Moze (hebra kʊnʊŋ taa lɛ מֹשֶׁה בן עמרם Moshé ben Amram, krɛkɩ ñɩŋʊ taa lɛ Mωϋσῆς ou Μωσῆς, Mō(y)sēs, latɛŋ taa lɛ Moyses, ceu ta lɛ موسى Moussa) kɛ, paɣtʊ taa lɛ, kajalaɣ Yuda ñɩma tɛ nayʊ, weyi paya-ɩ nabʊyʊ taa se paɣtʊ ndʊ moze ha Israeli ɛyaa yɔ, pʊ-tɔbʊʊ Moze Ɛsɔ paɣtʊ tɔm. Ɛkɛ ɛyʊ sɔsɔ hebra mba Takayaɣ Kiɖeɖeɣa taa, ɛmʊna Yuda ñɩma paɣtʊ, ɛɛwɛɛ pʊcɔ Yesuu Krɩstʊ ɛkɛ ɛlɛzʊʊ Krɩstʊ mba cɔlɔ nɛ ɛɛwɛɛ pʊcɔ Mahomet malɩŋ ɛyaa tɩna kɛlɛ.Takayaɣ kiɖeɖeɣa taa lɛ paɣtʊ heyu-ɖʊ se Moze mana Ɛsɔ paɣtʊ hiu.

Torah maʊ paɣtʊ taa lɛ, tɔm pɔzʊʊ ɖanɩɣ wɛʊ kpaɣ kpaɣɖʊ 17, ɛzɩ ɖɩgbaɣ Spinoza nɛ Jean Astruc kpaɣɖʊ 18, pap tekizi Moze tɔm kɛdɩtʊ tɔm. pʊwayɩ yɔ ɖama cɔɔlɩnaʊ sukuli lɩwa, alɩwaatʊ ndʊ pakpaɣ Ɛsɔ tɔm takayaɣ ɛzɩ lɛɣtʊ tɛ pɩyʊ siŋ yɔ.Malɩŋ tɩnaa tɛ lɛ Moze ɛzɩ payaɣ-ɩ se Muusa kɛ wayi wayi nayʊ kɛ ceu takayaɣ tɔm kɛdɩɣ taa, pɔyɔɔda ɛ-tɔm pɩtalɩ tam hiŋ naatozo nɛ loɖo mbʊ yɔ. Ɛkɛ nayʊ sɔsɔ nayaa hɛkʊ taa, nɛ pɔtɔŋ se ɛkɛ Ala tiyiyaa taa nɔyʊ weyi ɛɖɛ nɔɔ Mahomet yɔ.

Moze wɛna pɩnzɩ 40 lɛ, ɛna haŋaɣ nakɛyɛ ɛ-tɛ samaɣ cɔlɔ nɛ ɛ-taa wɩɩ nɛ ɛkʊ Egipiti ɛyʊ nɔɔyʊ ɛlɛ ñakʊɣa Hebra tʊ nɔɔyʊ ɖɔɖɔ. Kɛlɛ ɛtatasɩwɛnaʊ maɣzɩm nabʊyʊ pɩtasɩna se ese nɛ ɛsʊʊ lakʊ nɛ halɩ ɛkɔɔ ehiɣ ɖijaɣyɛ Jethro (yitro) cɔlɔ, ɛlɛ ñaakɛ Madian cɔjɔ layʊ. Moze pɔzɩ Jethro halɩpɩyaa taa nɛ ɛkpaɣ halʊ pa-taa lɛlʊ, Tsippora (Sephora).

Ɛ-tʊmɩyɛ kɛlɛ se eɖiyi kpɩna, nɛ ewokina ɖooo lakʊ taa nɛ atɔkɩ. Moze talɩ pɩnzɩ hiŋ lutozo lɛ Ɛsɔ wɩlɩ-ɩ ɛ-tɩ nɛ ɛwɩlɩ-ɩ tʊmɩyɛ nɖɩ ɛɖʊ-ɩ yɔ. Ɛsɔ tiyiyu lɩ ɛ-yɔɔ lakʊ alɩwaatʊ ndʊ eɖiyaɣ ɛ-ɛtɩ wondu yɔ. Eɖiyi mbʊ lɛ, Israeli pɩyaa ɛkɔɔ ɛtalɩ tɛtʊ ndʊ Ɛsɔ kaawɩla-ɩ yɔ tɩ-taa, pʊ-tɔbʊʊ se ɛlɩza-wɛ Egipiti tɛtʊ taa, tɛtʊ ndʊ Kanaŋ, halɩ peeɖe ɛsɩba ɛlɛ ɛwɛna pɩnzɩ mɩnʊʊ nɛ nɛɛlɛ.