Lada

Pɩlɩɩna Wikipediya

Ladɩyɛ kɛna abalʊ tɛ abalɩtʊ kpou. Tɛtɛ kpɩna wɛna awɛna lada yɔ, atɩŋa awɛna ladɩyɛ naalɛ. Ladɩyɛ ana, a-taa kɛ abalɩtʊ ndʊ payaɣ se kɩjɛbɛyʊ yɔ, kɩñɔʊ. Pʊtɔbʊʊ se ladɩyɛ ana alʊlʊʊna kɩjɛbɛyʊ. Ɖooo kɩyakɩŋ 42 nɛ 45 taa kɛ mbʊ yɔ, alɩwaatʊ ndʊ ɛyʊ kɛʊ abalʊ lɛ, ɛ-ladɩyɛ taa wɛɣ kɩjɛbɛyʊ kpaagba. Ɛlɛ, kɩjɛbɛyʊ ŋgʊ kɩɩlakɩ tʊmɩyɛ, kɩɩpɩzɩɣ nɛ kʊlʊlɩ pɩɣa.

Abalʊ pɩɣa cɛkɩ lada lɛ, ɛ-tɛ abalɩtʊ ndʊ, tɩpɩzɩɣ tɩlʊlɩ pɩɣa; pɩwɛɛ mbʊ ɛna ɛ-akpadayɩtʊ. Ɛyʊ yaa paa nɛ tɛtɛkpɩna wena akɛ abalaa nɛ awɛna ladɩyɛ yɔ, ladɩyɛ ana awɛna awayɩ. Ɛlɛ lɩm taa kpɩna naayɛ ɖeke wɛŋna ladɩyɛ nɛ a-lotu taa. Abalʊ ladɩyɛ wɛ naalɛ nɛ awɛ ɛ-ladɩyɛ tɛɛ.

Pɩwɛɛ se ladɩyɛ nɛ lotu pataasaa miŋ kɛ kɩmaŋ. Ɛyʊ ladibiye naaʊ mbʊ yɔ, ɖɩ-ɖaalakɩŋ kɛ kpaʊ yɔɔ maɣna ɛzɩ santimɛtanaa naatozo, ɖaalakɩŋ kɩ-toboyuu yɔɔ lɛ, pɩwɛ ɛzɩ santimɛtanaa naalɛ yɔ, piyele liŋguu taa lɛ, pɩwɛsantimɛtanaa kagbaanzɩ. Ladibiye kʊɖʊmɖɩyɛ tɛ yʊŋ maɣna kraammnaa nɛɛlɛ.