Kooree Hayɩ Kiŋ

Pɩlɩɩna Wikipediya
(Papɩsɩna-kɛ nɛ ɖooo Koree nɛ Hayʊ kiŋ (Corée du Nord))
Koree nɛ Hayʊ kiŋ
Corée du Nord

Koree nɛ Hayʊ kiŋ tɛlɛŋa

Koree nɛ Hayʊ kiŋ Kɩɖaʋ kɩdɛɛka

Koree nɛ Hayʊ kiŋ Ɛjaɖɛ tɛ tampaɣ
Tʋmɩyɛ taa kʋnʋmɩŋ: .
Tɛtʋ sɔsɔtʋ: .
Ɛjadɛ kɛ mbʋ yɔ: .
Ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ: Ɖajaa Kim Jong-un
Ɛjaɖɛ walanzɩ: 120,540 km²
Samaɣ ñʋʋ: 24,895,000 (2013)
Tɛtʋ hɔɔlʋʋ samaɣ ñʋʋ: 198.3 km²
Internet nimaɣ: .

Koree nɛ Hayʊ kiŋ ɛjaɖɛ wɛ Aazii nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa ɛjaɖɛ naɖɩyɛ nɛ ɖɩ-tɛtʊ sɔsɔtʊ payaɣ se Piyaŋyaŋ.

Koree nɛ Hayʊ kiŋ ɛjaɖɛ nɛ ajɛya wena asɩnɛ ɖama kamaɣ yɔ ana yɔ: hayʊ ki lɛ Siini (ajɛya anɛ akpɛndɩ kamaɣ kʊɖʊmaɣ ɛzɩ kilomɛtanaa yɔ), wɩsɩ ɖilɩyɛ nɛ hayʊ kiŋ lɛ Rusii (kilomɛtanaa 19), Koree hadɛ ŋgʊ wɛna ɛjaɖɛ ɖɩnɛ nɛ nɛ hadɛ kiŋ (kilomɛtanaa ɛzɩ 238). Koree hayʊ ŋgʊ kʊnɛ nɛ hadɛ ŋgʊ pɛhɛkʊ taa pʊwɛɛ se sɔɔjanaa ɛtaatasɩ wɛʊ mbʊ pʊyɔɔ yɔ you nakʊyʊ kaawɛ ajɛya anɛ anaalɛ ahɛkʊ taa.

Ɛlɛ sɔɔjanaa ñɛwɛna nɛ pɔcɔŋna pʊyɔɔ nɛ pɛɖɛ ɛzɩ miliyɔɔ yɔ. Pɩnaɣ 2012 taa pakala ɛyaa lɛ, pɛkpɛndɩ 24 589 122. Koree nɛ Hayʊ kiŋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa politiki aŋgba tɔɖɔɔn nɛ ŋgbɛyɛ nɖɩ ɖɩwɛ kewiyaɣ yɔɔ yɔ nɖɩ lɛ Koree taa tʊmlaɖaa ŋgbɛyɛ (KWP). Kim II-sung kaakɛna peeɖe ɛjaɖɛ ñʊʊtʊ nɛ ɛkɔma ɛsɩ pɩnaɣ 1994, ɛ-pɩyalʊ Kim Jong-II caɣ e-loniye taa. Ɛtacaɣ se ɛnʊ lɛ tɛtʊ ñʊʊtʊ ɛlɛ pɩwɛɛ ɛzɩ ɛ-caa Kɩm II-sung maɣmaɣ ɖɩŋna cɔnaʊ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩyɔɔ ɖɔɖɔ yɔ.

URSS koma nɛ kɩcɩɩ kɩ-tɩ nɛ kedeŋa yɔɔ kpɛlɩ kpɛlɩ lakasɩ ndɩ ndɩ laba lɛ, ñɔɔsɩ haŋgaɣ nkakayɛ lɩɩ Koree taa nɛ ɛyaa ɛzɩ 900 000 yaa miliyɔɔnaa naalɛ mbʊ yɔ hiu sɩm. Pɩlaba mbʊ lɛ Kim Jong-II lɛɣzɩ lɩmaɣzɩyɛ nɛ ɛha sɔɔjanaa nɛ ɛsɩyɛ se mba pɩzɩɣna nɛ pɔna ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ camɩyɛ.

Kim Jong-II sɩba pɩnaɣ 2011 lɛ ɛ-pɩyalʊ Kim Jong-un kpaɣ kewiyaɣ kpelaɣ. Koree nɛ hayʊ kiŋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ nɖɩ kɛŋna keteŋa kpeekpe taa lɛ, ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa sɔɔjanaa kɩla ɖɔʊ yɔ, mbʊ pʊyɔɔ yɔ pɔcɔna ɛyaa kjpeekpe nɛ pɔcɔna mba pɛkɛ sɔɔjanaa kɔ yɔ panɛ pɔɖɔɔ pɩtɩfɛyɩ nɛ, nɛ sɔɔjanaa talɩ ɛzɩ 9 495 000 yɔ.