Kolaɣ (Arche)

Pɩlɩɩna Wikipediya
Kolasɩ, Casa Bolivar, Havana, Cuba

Kolaɣ kɛ wonu ŋgʋ kɩwɛ matʋ sɔsɔtʋ tɩyɛ yɔ, nɛ, kɛwɛ konɖaŋ kɛ tɔʋ tɩyɛ. Tɔʋ kɛ ɖaʋ kikotuu nakʋyʋn ŋgʋ patama kʋ nimiye cenje taa hayuu nɛ hadɛ yɔ. Nimiye nɖɩ ɖɩ-yɔɔ paɖʋ tɔʋ n̄ɩmɩyɛ nɛ pɔhɔŋ nɛ peyelee lɛ n̄ɩɣyɛ n̄alɩ fɩɩŋ nɛ ɖɩɖɛ ɛzɩ,pɔlɔʋ kaʋ yɔ.

Kolasɩ, Georgetown University, Etats Unis

Kolaɣ kɛna matʋ sɔsɔtʋ hɔɔlʋʋ taa kɛ, pɩyʋ keem. Kolaɣ huu lɩna ajɛɛ sakɩyɛ taa. Ajɛɛ wena a-taa kolaɣ tʋmɩyɛ ɖɔɔ siŋŋ nɛ kolasɩ ɖɔɔ yɔ hɩla yɔ : Mésopotamie tɛ ɛjaɖɛ, nɛ Assyrie tɛ n̄ɩnɖɛ, nɛ Egipiti ɛjaɖɛ nɛ pɩtasɩna Étrurie n̄ɩnɖɛ.

IKolasɩ, Greja, Mosteiro Alcobaça, Portugal

Kajalaɣ taa lɛ, kondolokonaa tɛɛ palakaɣna kolaɣ ŋga. Pɩkɔɔ lɛ, papazɩ kɛ labɩnaʋ ɖɔɖɔ kɛ kuduyuŋ nɔnɔsɩ ɖʋʋ ɖeɖe, nɛ futuɖu ɛzɩ payaʋ size mɔndoɖe yɔ hɔɔlʋʋ taa ɖɔɖɔ. Kolaɣ pɩsa lɛɛlɛɛ yɔ alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa kɛ lɛɣtʋ fefere wazaɣ n̄ɩndʋ siŋŋ.

Kolaɣ St Louis Gateway 1916

Kolaɣ sɩʋna siŋŋ kɛ kuduyuŋ matʋ hɔɔlʋʋ taa. Ɛzɩ-ɩ payaɣʋ kpaŋ yɔ. Kuduyuŋ matʋ kɩfatʋ lɛɛtʋ wɛɛ ɖɔɖɔ. Pʋtɔpɔzɩ size, piyidi ɖʋ tɔʋ (arc) nɛ mbʋ payaɣna fransɩ kʋnʋŋ taa size "voûte" yɔ. Tɔʋ haɣ nʋmɔʋ kɛ nɔnɔsɩ nɛ mɔndola nɛ "voûte" n̄azɩna nɛ pɔlɔkɩ cɔɔcɩnaa nɛ kpamɩŋ nɛ kuduyuŋ sɔsɔŋ lɛɛŋ sakɩyɛ.

Kolasɩ, Casa Mila, Barcelona, Gaudi