Kɩnatʋ

Kɩnatʊ kɛna wezuu yaa kalɩzaɣ caɣʊ tɛ wɛtʊ natʊyʊ. Kɩnaʊ wɛtʊ tʊnɛ, tɩpɩzɩɣ tɩha ɖoŋ kɛ weyi ɛwɛna kʊyɔ size, ɛpɩzɩ ɛna mbʊ paanana ɛza pee anɛɛ kpeɖem yɔ. Kɩnaʊ kɛna Ɛsɔ tɛ pɩyʊ yaa Ɛsɔ tɛ ñɩm mbʊ nɔɔyʊ ɛpɩzɩɣ ɛpɔzɩ kɩpɔzʊ nɛ pɩcɔ paha-ɩ kʋ yɔ.

Nɔɔyʊ ɛɛpɩzɩɣ ɛpɔzɩ pʊʊ Ɛsɔ kɩlɩm weyi ɛhaɣ yɔ. Ɛsɔ haɣ ɛ-ñɩm mbʊ yaa kɩnaʊ ŋgʋ kɛ weyi ɛɖʊwa se ɛha-ɩ kʊ yɔ yaa weyi ɛsɔɔla se ɛha-ɩ kʋ yɔ. Weyi ɛsɔɔlɩ-ɩ haɣʊʊ yɔ, ɛlʊlʊkʊ wiye yaa ɖoo e-ɖoo lotu taa ɛha-ɩ kʊ nɛ pɩcɔ nɛ palʊlɩ-ɩ.

Paa weyi ɛpɩzɩɣ ɛkɛ kɩnatʊ. Kɩnaʊ ɛɛtɩŋgʊ hɔŋ yaa cejewaa. Ɛsɔ haɣna ɛzɩ-ɩ ɛsɔɔlʊʊ yɔɔ, hɔʊʊ yaa cejewaa wena ɛsɔɔla yɔ. Halaa kɛʊ kɩnatɩnaa, abalaa kɛʊ ɖɔɖɔ kɩna tɩnaa, nɛ piya kɛʊ ɖɔɖɔ. Kɩnatʋ tɛkɛna size, n̄ɔcɔzɔ kaawɛna yɔ yaa n̄ɔ-hɔʋ taa nɔɔyʋ kaawɛna yɔɔ lɛ pɩwɛ koŋŋ yaa pɩkɛna kɩcɛɣʋʋ size ŋwɛɛna. Kɩnatʋ ɛɛtɩŋgʋ hɔʋ yaa cejewiye liɖe. Nɔɔyʋ pɩzɩʋ ɛpɔzɩ ɛ-tɩ size yʋsaɣ ŋgaa patɩlɩʋna kɩnatʋ yaa weyi ɛwɛna kɩnaʋ yɔ?

Tobi yaa kɛlɛʋ yem lɛ, nɔɔyʋ ɛɛpɩzʋʋ ɛtɩlɩ kɩnatʋ yem n̄ata mbʋ, yʋsaɣ naka-ɩ fɛyɩ kɩnatʋ yɔ size patɩlɩna-ɩ. Kɩnatɩnaa wɛ ɖɔɖɔ ɛzɩ aduudama yɔ; tɛyɩtʋ natʋyʋ fɛyɩ pɛhɛkʋ taa. Pʋtɔbʋʋ size, kɩnatɩnaa nɛ aduudama patɩŋga pa-ɩ pɛwɛ kɩmaŋ samaɣ taa.

Ɛlɛ yee kɩnatʋ mamaɣ ɛsɔɔla kɔyɔ, patɩlɩ-ɩ size ɛwɛna kɩnaʋ. Ɛlɛ, ɖɩɖɔkɩ size kawɩlaɣ nakɛyɛ pɩzʋʋ kala nɛ pɩwɩlɩna yaa patɩlɩna ɖɔɖɔ kɩnatʋ. Ɖɩkpaɣ sɩzɩ, lʋlʋkʋ alɩwaatʋ taa kɔyɔ, ɖɩnaɣ size, pɩɣa kʋlʋlaɣ ŋga, kɛwɛna yaa kɛfɛyɩna kɩnaʋ.

Masɩ nasɩyɛ wɛ ɖɔɖɔ nɛ sɔsaɣ tɩlɩɣna. Ɛlɛ, pɩtɛkɛ piɣa tɩŋgɛ wɩlɩʋna kawɩlasɩ nzɩ nɛ patɩlɩɣ-sɩ size sɩwɛna kɩnaʋ. Kawɩlasɩ yaa wɛtʋnaa mba patɩlɩʋna kɩnatɩnaa yaa mba pɛwɛna kɩnaʋ yɔɔ yɔ : Hala lʋlʋʋ wayɩ calɩm kpeŋ nayɩ sakɩyɛ, ɛyʋtʋ maɣzɩm taa. Kɩnaʋ kɛ ɖoŋ weyi paana-ɩ nɛ ɛsɛ yɔ.

Kɩnaʋ kɛ Ɛsɔ tɛ n̄ɩm sɔsɔm nabʋyʋ. Pɩɩwɛɛ size palakɩna kɩnaʋ nɛ camɩyɛ lakasɩ ɖeke koŋ. Ɛlɛ ɛyaa tɛ kɩdɛkɛdɩm sɔɔlʋ labʋ yɔɔ lɛ, pakpakʋ kɩnaʋ ŋgʋ nɛ palakɩna kɩdɛkɛdɩm sakɩyɛ ndɩ ndɩ peeɖe ɖɩnaɣ afelaa nɛ kʋdɔnɖɩyaa.