Jeanne d'Arc

Pɩlɩɩna Wikipediya
Jeanne d'Arc

Informa
Ɛ-ɛjaɖɛ Fransɩɩ
Ɛ-tʋmɩyɛ Halʋ kiɖeɖeu katoliiki
Ɛ-ɖɩlʋlɩyɛ Domrémy
E-efemiye kɩlʋlɩyɛ 1412
Ɛ-ɖɩsɩbɩyɛ Rouen
E-efemiye kɩsɩbɩyɛ Agoza fenaɣ kɩyakʋ 30, pɩnaɣ 1431
Jeanne d'Arc

Jeanne d'Arc kɛ Fransɩɩ tʊ, palʊlɩ pɩnaɣ 1412 taa mbɩ yɔ kɛ Domrémy kɛ duché de Bar haɖa taa kɛ Fransɩɩ ɛjaɖɛ taa. Ɛsɩba ɖasɩ ɖɩbɛdɩyɛ evemiye niidozo wiye agoza fenaɣ taa pɩnaɣ 1431 kɛ Rouen kɛ ɛjaɖɛ nɖɩ payaɖɩ se Nɔrmandɩɩ yɔ ɖɩ-tɛtʊ susɔ tʊ taa. Pɩwɛ se ɖɩtɩlɩ sɩse Nɔrmandɩɩ wɛʊ mbɩ yɔ, ɖɩkɛ Angletɛrɩ ñɩm. Jeanne d’Arc kɛ halʊʊ sɔdʊʊ kɛ Fransɩɩ kazɩŋga ɖeeɖe tɔm taa kɛ you kewitu hɔlʊ taa nɛ halʊʊ ɛnʊ ɛkɛ ɖɔɖɔ cɩɖɩ cɩɖɩ halʊʊ ɛsɔ sɛʊ ŋgbɛyɛ cejewiye. Ɛnʊ ka-sɛnaɣ hɩɖɛ se 'la Pucelle d’Orléans' kɛ waasɩ hiu loɖo waɣ taa mbɩ yɔ, nɛ ɛɖanɩ sɛʊ se Fransɩɩ Ɛjaɖɛ Ɖoo kɛ waasɩ hiu nɛ nakʊ waɣ mbɩ yɔ.

Ɛ-caa payawaɣ se Jacques d’Arc weyi ɛkɛ kɛ haɖʊ yɔ. E-ɖoo kɛlɛ Isabelle Devouton. Pa-kpɛndaɣ piya kagbanzɩ pa-caa cɔlɔ. Ɖooo kiɖe tɛ pɩgbaʊ nɛ waasɩ hiu nɛ kagbanzɩ waɣ mbɩ yɔ lɛ, pɛlɛ ɛnɛ ɛwɛna pɩnsɩ hiu nɛ lʊbɛ mbɩ yɔ pʊdɔbʊ se ɛwɛ ɛ-pɛlɛtʊ taa. Ɖɩtɔzɩ se kalɩnaɣ haɖaa hɔʊ taa, pʊtʊbʊ se ka-caanaɣ kɛ haɖaa. Ka-yɔdaɣ alʊwatʊ ndʊ tɩtaɣ se Saint Michel, Marguerite nɛ Catherine pahayɩ ɖoŋ nɛ paɖʊyɩ tʊmɩyɛ se oholi Fransɩɩ ɛjaɖɛ you ɖoŋ yɔɔ caɣnaʊ Angletɛrɩ ɛjaɖɛ nesi tɛ. Ɛcɛyɩ ɛ-tɩ nɛ ekpeli yoya nimiye fɛyɩ wa nɛ ewona wɛ nɛ po-yona Angletɛrɩ ɛjaɖɛ. Nɛ paɣpaɣ wa you ŋgʊ,nɛ Orléans kewiyaɣ kpelaɣ kʊɣɩ ɛsɔ taa nɛ powona kewiyaɣ ñʊdʊ Sacre á Reims, nɛ ɛɖʊ nesi ɖɔɖɔ nɛ paɖʊʊ kiliŋgili Pɩnzɩ mɩnʋʋ you. You wayɩ lɛ, Bourguignons waɣ kpayɩ Compiègne kɛ pɩnaɣ 1430 nɛ Jean de Luxembourg pɛdɩnayɩ Anglɩtɛɛrɩ ñɩmaɣ nɛ takayaɣsɩ kudokiŋ hiu. Lɛlɛ yɔ, pʊwɛ se pa-kʊɩ nɛ ɛsɩ. pagbaɣ lɩmaza se pɔ-ñɔtɩ miŋ nɛ ɛsaɣ. Ɛlɛ kɩɖɩsɩtu samaɣ wiyau se paɖanɩ ɛ-tɔm hʊ camɩyɛ pɩcɔ paa-kʊɩ,paɖanɩ hʊ ɛtɔm nɛ pʊwɛ se peyelei.

Jeanne d'Arc equestre, Place des Pyramides, Paris, 1e arrondissement