Filipini

Pɩlɩɩna Wikipediya
Filipini
Philippines

Filipini tɛlɛŋa

Filipini kɩɖaʋ kɩdɛɛka

Filipini Ɛjaɖɛ tɛ tampaɣ
Tʋmɩyɛ taa kʋnʋmɩŋ: .
Tɛtʋ sɔsɔtʋ: .
Ɛjadɛ kɛ mbʋ yɔ: .
Ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ: Ɖajaa Rodrigo Duterte
Ɛjaɖɛ walanzɩ: 300,000 km²
Samaɣ ñʋʋ: 100,981,437 (2015)
Tɛtʋ hɔɔlʋʋ samaɣ ñʋʋ: 336.60 km²
Internet nimaɣ: .

Filipini kɛna Azii nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ nɛ hadɛ kiŋ ɛjaɖɛ nɛ lɩm hɛkʊ taa tɛtʊ ndʊ tɩkpɛndaa nɛ sɩpɩsɩ lɩm taa kacasɩ yɔ sɩtala 7 107. Lɩm taa kacasɩ nzɩ sɩ-taa lɛ 90 kɛ mɩnɩʊ yɔɔ kɛ tɛtʊ ñabɩ nɛ hɔɔlɩŋ ɛzɩ 2 000 taa kɛ ɛyaa wɛɛ. Peeɖe lɩm hɛkʊ taa tɛtʊ ndʊ tɩfɛyɩna hɩla yɔ tɩtɖɛ ɛzɩ 2 400 yɔ.

Filipini taa tɛtʊ wɛtʊ wɛ hɔɔlɩŋ niitozo: Liisɔnɩ, Fisayasɩ nɛ Mindanaʊ. Liisɔnɩ kɛna kɛna lɩm hɛkʊ taa tɛtʊ ndʊ tɩkɩlɩ walʊʊ nɛ ndʊ tɩkɩla wɛnaʊ nɛ hayʊ kiŋ yɔ. Peeɖe kɛ Filipini tɛtʊ sɔsɔtʊ Manili wɛɛ nɛ ɖɔɖɔ ndʊ tɩkɩla walanzɩ yɔ, Keezɔnɩ tɛtʊ ɖɔɖɔ wɛɛ.

Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-hɛkʊ nɛ hɛ;kʊ taa lɛ Fayasɩ wɛna nɛ lɩm hɛkʊ taa tɛtʊ ndʊ tɩwɛɛ yɔ nɖʊ lɛ: Negroo, Sebuu, Poholɩ, Panee, Masɩbatɩ, Samarɩ nɛ Leyitɩ. Hadɛ kiŋ lɛ Mindanaʊ hɔɔlʊʊ ñɛwɛna. Hɔɔlʊʊ kʊnɛ kɩ-tɛtʊ sɔsɔtʊ yɔ: Tavaʊ, Marawii, Sambowaŋga nɛ Oro tɛ Kagayaŋɩ. Mindanaʊ nɛ wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ nɛ hadɛ kiŋ lɛ Suuluu tɛtʊ wɛna, nɛ tɩ-taa kɔyɔ: Pazilanɩ, Soloo nɛ tawi-tawi tɛtʊ ndʊ tɩñɔyɩna Pɔɔrɩnewoo yɔ.

Fayasɩ nɛ wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ lɛ lɩm hɛkʊ taa kacaɣ ŋga payaɣ se Palawanɩ yɔ kɛwɛna. Tɛtʊ tʊnɛ tɩ-taa ɖeke lɩm hɛkʊ taa tɛtʊ talʊʊ ɛzɩ 1 700 yɔ. Lɩm hɛkɩŋ taa tɛtʊ tʊnɛ tɩwɛna Pasifiki lɩm fɛʊʊ nɛ wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa ɛzɩ kilomɛtanaa kutoku yɔ. Azii taa lɛ Filipini kɛŋna ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ nɖɩ ɖi-taa krɩstʊ mba kɩla ɖɔʊ yɔ.