Egbele

Pɩlɩɩna Wikipediya

Kabɩyɛ taa lɛ, tʋkaɣ nakayɩ wɛ pazɩ: egbele yaa neŋ kɛna halʋ yaa ɖoyo liɖe taa mba ɛkɩlɩ-wɛ yɔ. Halʋ ɖala yaa ɛ-kɔɔnaa lɛ payaɣ-ɛ se cɔzɔnaa yaa nezenaa. Pɔdɔŋ Kabɩyɛ taa se hɩnɛ cɩyʋ kodiye ɛɛcɩyʋ yaa pʋtɔbʋʋ kɛlɛ se caanaa hiu, egbele kʋɖʋm. Pɔyɔɔda mbʋ yɔ, pɩkɛna se paa halʋ ɛɛwɛna walaa ɛzɩma nɛ piya ɛzɩma yɔ, piyaa tɩŋa kʋyʋʋ lɛ, egele kʋɖʋm yaa neŋ kʋɖʋm tɛ kɛ sɩwoki. Kabɩyɛ taa lɛ, kooʋ ñʋʋ nɛ kɩ-ñɔsɩ wɛ egbele yaa neŋ nesi tɛɛ.

Egbele nɛ neŋ pɛwɛna ɖoŋ tɩŋa kɛ koou yɔɔ nɛ pɩkɛna-wɛ kɩjɛyʋ se pɛcɛyɩ pa-tɩ nɛ po-koowiya hiu pa-tɩ camɩyɛ. Piyebina nɛ pɔtɔŋ kʋtɔmɩyɛ se: egbele tɔkɩna koou. Pɩwɛɛ mbʋlɛ, kabɩyɛtʋ sɩma; mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩtaawɛɛ mbʋ kɔyɔ halʋ taakɛ pʋyʋ nɔɔyʋ. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, alɩwaatʋ ndʋ halʋ walʋʋ lɛ, ɛlɛɣzɩɣ hɔʋ nɛ hɩɖɛ. Ɛlɛ yee wiɖii nabʋyʋ ɛlaba nɛ walʋ wɛɛ kʋñɔŋ taa yaa ɛfɛyɩ kɔyɔ, abalʋ hɔʋ taa mba pɔcɔŋna piya yaa sulaa yɔɔ camɩyɛ se pɩtaakɛdɩ nɛ egbele yaa neŋ taa wɩɩ yaa ɛñɩŋɩ.

Egbele ɛfɛyɩ, paalakɩ koou kɛ sɔnzɩ nasɩyɛ. Sɔnzɩ ɖeɖe egbele cɛlɩɣna sɩɣa kɛ weyi ɛkɔ kpɩnɛ yɔ nɛ pehiziɣ nɛ pɛtɛ lɛ pɛcɛlɩ-ɩ hamʋʋ. Paalakɩ koou kɛ sɔnzɩ nasɩyɛ nɛ neŋ fɛyɩ ɖɔɖɔ. Peeɖe panaɣ ɖɔɖɔ se halʋ ɛfɛyɩ nabʋyʋ ɛɛpɩzɩɣ pɩla nɛ pɩwɛɛ ɖeu. Pɩtɛkɛ sɔnzɩ ɖeɖe yeke kɛ egbelinaa nɛ neŋnaa ɖʋʋ pɔnɔsɩ. Yee palakɩ koou kɛ ñaŋ kɔyɔ, pɩkɛna egbele yaa neŋ se ɛmʋ e-koou nɛ ɛsɩɩ ɛcɔlɔ aliwaatʋ cabɩ. Yee pɩwɩɣ koou nɔɔyʋ kɔyɔ, egbele yɛlɩɣna tɩwa nɛ ɛna se ɛbɛ lakɩ-ɩ nɛ yee pɩkɛ sɩm ɖɔɖɔ kɔyɔ, ɛñɩnɩɣ pazɩyʋ se ɛtɩlɩ mbʋ pʋkʋ e-koou yɔ.