Abalɩmayaɣ

Pɩlɩɩna Wikipediya


Abalɩmayaɣ (consonne)

Paa kʋnʋŋ ŋgʋ, kɩwɛna masɩ. Masɩ nasɩyɛ wɛɛ nɛ payaɣ-sɩ se abalɩmasɩ. Lɛɛsɩ wɛɛ nɛ payaɣ sɩsɩ se halɩmasɩ. Kʋnʋmɩŋ tɛkpɛndɩ masɩ. Paa kʋnʋŋ ŋgʋ nɛ kɩ-masɩ. Fransɩɩ kʋnʋŋ wɛnɩ masɩ nɛɛlɛ nɛ loɖo. Kabɩyɛ kʋnʋŋ ñɛwɛnɩ masɩ niidozo nɛ naanza.

Sɩ-taa lɛ, abalɩmasɩ kpɛndɩ nɛɛlɛ nɛ kagbaanzɩ nɛ halɩmasɩ ñɛkpɛndɩ nakʋ. Abalɩmayaɣ witu wɛ ndɩ nɛ halɩmayaɣ witu. Panɩɣ abalɩmayaɣ witu kʋnʋŋ yɔɔdʋʋ taa.

Pɩpɩzɩɣ pɩlɩɩnɩ tɔmpiye yɔɔ nɛ panɩɩ abalɩmayaɣ witu.

Payaɣ abalɩmayaɣ lɛ, heelim lɩɣnɩ kela nɛ nzʋlʋmɩyɛ pɛ-hɛkɩŋ taa. Abalɩmayaɣ witu wɛ ndɩ kpem nɛ halɩmayaɣ ñɩndʋ. Kʋnʋŋ kɛ Ɛsɔ kʋjɔʋ. Paa samaɣ ŋga nɛ ka-kʋnʋŋ. Pʋ-yɔɔ pʋwɛɛ se paa samaɣ ŋga lɛ, kalʋ nɛ ka-kʋnʋŋ ɖɛɛnɩ ɛsɩndaa. Ɖɔɖɔ lɛ, kʋnʋŋ nakʋyʋ takɩlɩ lɛɛkʋ ɖeu yaa nakʋyʋ takɩlɩ lɛɛkʋ yuŋ.

Kʋnʋŋ nakʋyʋ takɩlɩ lɛɛkʋ ɖɔɖɔ ñɩm.

Fransɩɩ kʋnʋŋ abalɩmasɩ nzɩ pamaɣ yɔ, sɩkpɛndɩ nɛɛlɛ. Nzɩɩ yɔ : B, C, D, F, G, H, J, K, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, W, X nɛ Z.

Fransɩɩ kʋnʋŋ wɛnɩ ɖɔɖɔ nɔɔ wiluu masɩ. Sɩsɩ ñɛkpɛndɩ hiu nɛ lutozo. Nzɩɩ yɔ : b, d, g, v, z, ʒ, p, t, k, f, s, ƒ, m, n, ŋ, l…

Fransɩɩ kʋnʋŋ wɛnɩ ɖɔɖɔ masɩ nasɩyɛ nɛ payaɣ-sɩ se hɛkʋ nɛ hɛkʋ nɔɔ wiluu abalɩmasɩ. Sɩsɩ kpɛndɩ naadozo. Nzɩɩ yɔ : j, h nɛ w.