Ɖaɣlakɩŋ (longeur)

Pɩlɩɩna Wikipediya
Mètre à ruban

Payaɣ mbʊ se ɖaɣlakɩŋ (longueur) yɔ, paa wonuu kɩlɩzʊʊ ŋgʊ kɩwɛna kɩ-ɖaɣlakɩŋ. Wondu natʊyʊ ɖaɣlakɩŋ pɩzɩɣ ɛkɛ kʊɖʊmʊm, pʊ-tɔbʊʊ wondu ndʊ tɩɖaɣlɩ kɩmaŋ. Fransɩɩ kʊnʊŋ taa lɛ, ɖaɣlakɩŋ wɛ ndɩ ndɩ.

Ɖaɣlakɩŋ sɔsɔŋ wɛɛ nɛ ɖalakɩŋ cikpeŋ ñɛwɛɛ. Ɖaɣlakɩŋ sɔsɔŋ payaɣna fransɩɩ kʊnʊŋ taa se « longueur » nɛ payaa ɖaɣlakɩŋ cikpeŋ se « largeur ». Ɖaɣlakɩŋ sɔsɔŋ kɩlɛmʊʊ yaa kumoɖe kɔyɔ « L » nɛ ɖaɣlakɩŋ cikpeŋ kumoɖe lɛ « l ». Pʊ-tɔbʊʊ se yee pama mayaɣ « L » kɔyɔ, ɛyʊ naɣ mbʊ se wonuu nakʊyʊ ɖaɣlakɩŋ tɔm pɔyɔɔdʊʊ nɛ yee pama mayaɣ « l » yɔ, pɩwɩlɩɣ se wonuu nakʊyʊ tɛ ɖaɣlakɩŋ cikpeŋ tɔm pɔyɔɔdʊʊ.

Nonius of a caliper; shows value 3.58 mm

Ɖɩkpaɣ kuduyuŋ nɔnɔsɩ nɛ ɖɩna. Kuduyuu nɔnɔɔ tɛ pɔɔyʊʊ wɛna hɔɔlʊʊ naanza. Hɔɔlɩŋ naanza ɛnʊ, ɛɖaɣla kɩmaŋ naalɛ naalɛ. Hɔɔlʊʊ ŋgʊ kɩkɩlɩ ɖaɣlʊʊ yɔ payaɣna fransɩɩ kʊnʊŋ taa se « longueur » nɛ payaa hɔɔlʊʊ ŋgʊ kɩtatalɩ hɔɔlʊʊ lɛɛkʊ ɖaɣlʊʊ yɔ se « largeur ». Hɔɔlɩŋ kitibiŋ wɛ naalɛ, ɛ-ɖaɣlakɩŋ wɛ kɩmaŋ. Hɔɔlɩŋ kitibiŋ ɛnʊ payaɣna fransɩɩ kʊnʊŋ taa se «longueur ». Hɔɔlɩŋ kɩkaaŋ ñɛwɛ ɖɔɖɔ naalɛ nɛ ɛlɛ ɖa-lakɩŋ ñɛwɛɛ ɖɔɖɔ kɩmaŋ. Payaɣ ɛlɛ ɖa-lakɩŋ nɛ fransɩɩ kʊnʊŋ taa se « largeur ».

Cale etalon

Pamaɣzɩɣ wonuu ɖaɣlakɩŋ nɛ mɛta. Wonuu ɖaɣlakɩŋ pɩzɩɣ pɩkɛ mɛta (mètre) kʊɖʊmʊʊ yaa mɛtanaa naalɛ nɛ pɩɖɛɛ pʊ-yɔɔ. Wonuu ɖaɣlakɩŋ pɩzɩ pɩkɛ santimɛta kʊɖʊmʊʊ yaa naalɛ nɛ pɩɖɛɛ pʊ-yɔɔ. Wondu ndʊ tɩkɩlɩ ɖaɣlʊʊ yɔ, tʊtʊ ɖaɣlakɩŋ kɛɣ kilomɛtanaa ndɩ ndɩ mbʊ yɔ. Wonuu ɖaɣlakɩŋ ɛɛlɩɣna soŋaɣ yaa niikaɣ yaa nabʊyʊ cɔlɔ.