Youssou N'Dour

Pɩlɩɩna Wikipediya
YoussouNdour20090913

Youssou Madjiguène N'Dour kɛna Senegalɩ ɛjaɖɛ hendu teyu sɔsɔ nɔɔyʊ, ɛkɛ hendu luɖu, tɩ-mayʊ, keesi maɖʊ, maŋzʊmalɩ yaa politki tʊma laɖʊ nɛ ɛpɩzʊ ɖɔɖɔ ɛkpaɣ nɔɔyʊ hendu nɛ ɛtasɩ-tʊ ñɔɔzʊ nɛ ete. Palʊla-ɩ Taakarɩ tɛtʊ taa, Senegalɩ ɛjaɖɛ taa kɛ aloma fenaɣ kɩyakʊ kacalaɣ ŋgʊ wiye pɩnaɣ 1959.

Youssou N´Dour at TFF 03

Youssou Madjiguène N'Dour kɛ payaɣ se mbalax wiyao nɛ ajɛya kpeekpe sɩma-ɩ nɛ e-hendu teu taa. Kpaɣ pɩknaɣ 2003 kɛ ɛpɩsa Senegalɩ ɛjaɖɛ taa aseɣde tɔm heeya nabayɩ takasɩ mayaa nɔɔyɔɔ-tʊ. Komina taa, ɛlaba tʊma ndɩ ndɩ: kpaɣ ɖomaɣ fenaɣ kɩyakʊ naanza wiye pɩnaɣ 2012 lɛ ɛkɛ minisri weyi ɛcɔŋna ɛsakuliye nɛ ɛsɩyɛ egbena, kpaɣ aloma fenaɣ kɩyakʊ 29 pɩnaɣ 2012 pɩsɩɩna salaŋ fenaɣ 2013 ɖɔɖɔ, ɛkɛna minisri weyi ɛcɔŋna ɛsɩyɛ egbena nɛ ɛsɩnda wobu yɔ, pʊwayɩ lɛ ɛkɛna Senegalɩ ɛjaɖɛ ñʊʊdʊ weyi payaɣ-ɩ se Macky Sall yɔ, ɛ-tɛ lɔŋ tasiyɩʊ.

Youssou N'Dour

Youssou N'Dour kɛŋna kacalaɣ pɩɣa nɛ palʊla-ɩ Medina egeetiye taa kɛ Takarɩ tɛtʊ taa. Ɛ-caa kɛ payaɣ se Eliman N'Dour nɛ ɛlɛ kɛ Serɛre-tʊ piyele e-ɖoo yɔ, ɛlɛ ñɛkɛna wolof-tʊ. E-ɖoo kɛ keesi maɖʊ sɔsɔ nɔɔyʊ nɛ payaɣ--ɩ se Ndeye Sokhna Mboup. Ɛkɛna malʊʊ nɛ ɛwɛ ŋgbɛyɛ nɖɩ payaɣ-ɖɩ se muridi yɔ ɖɩ-taa. Ɛɛwɛna pɩya naalɛ nɛ halaa ndɩ ndɩ halɩ pɩɣa nɛ abɩlɩ pɩɣa, Birane nɛ Thioro. Pʊwayɩ kɛ ɛkpaɣ Mami Camara nɛ ɛna-ɩ pɛwɛɛna pɩya naanza pɩnzɩ 17 taa. Pɩnzɩ 17 sɩwayɩ kɛ Youssou Madjiguène N'Dour nɛ ɛ-halʊ Mami Camara paya-ɖama. Pɩla mbʊ lɛ, ɛkpaɣ halʊ naaza-tʊ nɛ payaɣ ɛlɛ Aïda Coulibaly. Aïda ɛnɛ ɛñɩma ɛ-ñɩnʊ lɛlʊ kɛna Senegalɩ-tʊ nɛ lɛlʊ Fransɩ-tʊ. Aïda Coulibaly nɛ Youssou N'Dour palʊla piya naanza ɖɔɖɔ nɛ tɩnɩʊ ñʊʊtaa ñɩnʊ payaɣ se Nelson Mandela.

Ɛpaɣza hendu teu ɛlɛ ɛɛwɛna pɩnzɩ 19 nɛ ɛtapɩzɩ ɛsʊ sukili kɩtɛzʊ taa.Senegalɩ ɛjaɖɛ taa weyi payaɣ-ɩ se Ibrahima Sylla yɔ, ɛnʊ lɩzɩna ɛ-kacalaɣ tataɣ kɛ Studio Golden Baobab taa. Ɛna hendu teya sɔsɔ sɔsɔ ɛzɩ Peter Gabriel, Paul Simon, Manu Dibango, Alan Stivell yɔ palaba tʊma. Ɛtataɣ ŋga ka-hɩɖɛ kɩla sɛʊ yɔ, ŋgalɛ 7 Seconds, nɛ ɛna Neneh Cherry petena-kɛ.