Thérèse Avila tʋ

Pɩlɩɩna Wikipediya
François Gérard - St Theresa (detail)
Peter Paul Rubens 138

Palʊla Thérèse d'Ávila kɛ Gotarandura, Ɛsɩpañ ɛjaɖɛ taa, lakɩŋ fenaɣ 28 pɩnaɣ 1515 nɛ ɛsɩ Alba de Tormes ɖoŋgiye taa , Ɛsɩpañɩ peeɖe kɛ aloma fenaɣ 14-15 pɩnaɣ 1582. Thérèse d'Ávila kɛna cɔjɔ kɛkpɛyaɣ ŋga kasʊ Karmɛlɩwaa tɛ kpaaŋ taa lɛ, ɛñɔɔzɩ payɩ mbʊ pɩtaawɛɛ ɖeu camɩyɛ yɔ. Thérèse d'Ávila kɛna krɩstʊ mba tɛ sɔdʊ sɔsɔʊ nakʊyʊ.

Paɖʊ Thérèse d'Ávila kɛ ɛyaa kiɖeɖema pɩlɩʊ taa kɛ ɛ-sɩm wayɩ pɩnsɩ 40 taa, pʊtɔbʊʊ se pɩnaɣ 1622. Pɔtɔkɩo ɛ-kasandʊ kɛ paa pɩnaɣ ŋga lɛ kɛ-tɛ aloma fenaɣ kɩyakʊ 15 wiye. Ɛnʊ kɛŋna kacalaɣ cɔjɔ kɛkpeyaɣ halɩñɩŋa ŋga kɛkɛ katolika ŋgbɛyɛ taa mbʊ payaɣ se tɔkɩtɛɛrɩ yɔ.

Ɛ-sɩm wayɩ e-tomnaɣ laba kʊñɔŋ: paa mba pañɩnɩɣ se pepim-kɛ pɛtɛ. Ɖenɖe palʊla-ɩ yɔ, 'Áviɩla, peeɖe cɔjɔ kɛkpeyɩsɩ ñɩnɩɣ se pepimi-i peeɖe, ɛlɛ Alba de Tormes, ɖenɖe ɛsɩba yɔ, peeɖe ñɩmba ñaatisiɣ. Pɩnaɣ 1760 taa kɛ pakpaɣ ɛ-tɛ aɖakaɣ nɛ powana-kɛ Alba de Tormes. Ɛsɩpañɩ cɔɔcɩnaa sakɩyɛ taa, pasɩ e-tomnaɣ hɔɔlɩŋ nɩɩyɛ pazɩ pazɩ. thérèse ɖo sɩba pɩnaɣ 1527,pʊtɔbʊʊ se Thérèse kawɛna pɩnzɩ 12 yeke. Mbʊ kɩlɩna pɩɣa peɣlaɣ kɛnɛ nɛ kakpaɣ ka-tɩ nɛ kɛcɛlɛ Maria kelekeletʊ se ɛkɛ e-ɖo.

Ɛlɛ ɛkɔma nɛ ɛpaɣzɩ takayɩsɩ ndɩ ndɩ kalɩɣ yem lɛ, ɛsɔɔ fezuu kiɖeɖeu ŋgʊ kɩɩwɛ ɛ-taa nɛ kizeɣtu-i yɔ kɩ-yɔɔ. Ɛkɔma nɛ ɛpaɣzɩ yelɩɣ nɛ ɛ-taabalaa lɛ, pɩkɔɔ pɩɖʊzɩ-ɩ acɛya tɔm taa nɛ ɛɛwɛna pɩnzɩ 14 lɛ, ɛtɩlɩ abalʊ. Mbʊ yebina nɛ pɩla ɛzɩ ppiposina-i nɛ Ɛsɔ yɔ. Ɛ-caa na mbʊ lɛ, ɛkpeɣ lɩmaɣza se ewokina-i Santa María de Gracia kɛ Ávila pɩnaɣ 1531 taa. Thérèse tekizi se pʊyɔɔ ɛlɛ pɩɩcakɩ-ɩ camɩyɛ peeɖe mbʊ pʊyɔɔ yɔ, ɛ-ŋgbɛyɛ tɩnaa ɖɩɣna-ɩ lidiya hatʊ tiinau. Pɩwɛɛ mbʊ lɛ, ɛmaɣmaɣ ɛcɔŋna se liidiya fɛyɩna ɖɩcaɣyɛ ɛ-laŋɩyɛ taa, nɛ ɛwɛɛ pɩlɩʊ ŋgʊ kɩtaa pinaɣ pilim.

Ɛzɩma pɩcalaa nɛ Thérèse pɩsɩ cɔjɔ kɛkpɛyaɣ sɩŋŋŋ yɔ lɛ se, pɩkɔma lɛ pɩwɩ-ɩ siŋŋŋ nɛ ɛpɩsɩ ɛ-caa cɔlɔ. Ɛ-yɔɔ cɛba wayɩ lɛ, ɛ-caa wona-i ɛ-kɔɔ Marie de Cepeda cɔlɔ. Peeɖe ɛwɛɛ nɛ efemiye naɖɩyɛ ɛheyi ɛ-caa se ɛsɔɔla se ɛsʊʊ cɔjɔ kɛkpɛyɩsɩ pɩlɩʊ taa, ɛlɛ ɛtɛma naʊ se paa ɛ-caa eekizaa, ɛɛkɑɣ kitiu nɛ ɛ-wayɩ. Pɩla mbʊ ɖɔɖɔ. Ɛ-caa kizina-i mbʊ se pɩɩlakɩ-ɩ sɔnɔ nɛ cee.

Josefa de Óbidos, La transverbération de Sainte Thérèse (1672)

Efemiye naɖɩyɛ yem (kamɩŋ fenaɣ 2 pɩnaɣ 1533 yaa 1535) kɛ Thérèse kʊyɩ ɛ-caa ɖɛɣa nɛ ewolo cɔjɔkɛkpɛyɩsɩ pɩlɩʊ taa kɛ Avila. Pɩlaba pɩnaɣ lɛ, ɛɖuu nɛ posu-i cɔjɔ kɛkpɛyɩsɩ toko. Ɛcaɣ peeɖe pɩnzɩ 27 nɛ ɛcɔŋna peeɖe tɛ paɣtʊ lɛ, pɩtacaɣ-ɩ camɩyɛ nɛ pɩwayɩ lɛ kɛ ɛkɔma ɛtʊʊzɩ-tʊ camɩyɛ. . Mbʊ piitukina ɛ-laŋiyɛ sɩŋŋŋ yɔ lɛ se, sakrɩmɩnɩʊ tɛɛ luŋgu efemiye naɖɩyɛ kɛ ɛna Yeesu kɛ sakrɩmɩnɩʊ taa nɛ ɛwɛɛ ɛnɩɣ sɩzɩŋ kɛ ɛyaa kɩwɛkɩm yɔɔ nɛ pɩlabɩ-ɩ pʊtrɔdɩyɛ.