Suluu kʊnʊŋ

Pɩlɩɩna Wikipediya
South Africa 2001 Zulu speakers density map

Suluu kʊnʊŋ ŋgʊ kɩ-ta lɛ, isiZulu, kɛ kʊnʊŋ ŋgʊ kɩ-tɛ nɛ ŋguni ɖɩɣa taa yɔ. kɩ-ta peeɖe ɖɩnaɣ Xhona nɛ Ndebele nɛ pantuu waa kʊnʊmɩŋ. Kɩ-kɛ ɖɔɖɔ kʊnʊŋ ŋgʊ kɩnɩyaa ɖɔɔ sakɩyɛ yɔ Afrika Hadɛ kiŋ yɔ.

Zuludänzer2

Suluu kʊnʊŋ ŋgʊ ɛyaa miiliyɔɔ waa nakʊ yɔɔdʊʊ-kʊ, pada peeɖe lɛ, ɛyaa mɩnɩʊ yɔ lɛ, hɩŋ nakʊ nɛ kɩgbanzɩ wɛ Afrika Hadɛ kiŋ. Suluu kʊnʊŋ kɛna kɩwabɩɣ Kwazulu-Natal ajɛyɛ hɔɔlʊʊ, kɩ-kɛ kʊnʊŋ ŋgʊ kɩkɩlɩɣ walʊʊ Mpumalanga nɛ Gauteng ajɛyɛ hɔɔlɩŋ taa. Suluu kʊnʊŋ pakɩlɩɣ yɔɔdʊʊ Afrika nɛ Hadɛ. Kɩpɩsɩɣ ɛjaɖɛ kewiyaɣ taa kʊnʊŋ lɛɛkʊ kʊnʊmɩŋ hiʊ nɛ kʊyɔm weyi ɛkɛ kewiyaɣ kʊnʊmɩŋ mɩzasɩ tɛyʊʊ alɩwaatʊ taa yɔ Afrika nɛ Haɖɛ yɔ.

Traditional Zulu attire for the bridesmaids at an African wedding

Suluu ɖɩlɩyɛ hɔɔlʊʊ wɛ sɔnɔ Tanzani egetiye taa kɛnɛ. Pɛdɛ wɛʊ Afrika nɛ haɖɛ wɩlɩɣ se ɖooo kpaɖʊ hiu nɛ naanza ŋgʊ taa pɔkɔma. Ɖɔɔɖɔ ɛzɩ Afrika nɛ Haɖɛ ɛjaɖɛ taa kʊnʊmɩŋ lɛɛŋ yɔ, Suluu kɛ-kɛ kʊnʊŋ ŋgʊ pɔyɔɔdɔɣ-kʊ kɩyɔɔdʊʊ yɔ nɛ nɔɔ nɛ naŋgbaŋgʊʊ yɔ pɔcɔ Eerɔpʋ tɔm kɩɖeɖetʊ heyiya talɩ. Mba mana kʊnʊŋ ŋgʊ nɛ latɛŋ matʊ taa.

Kɔnaɣ takayaɣ ŋga kata pama suluu tɔm kɛ Ɛsɔ tɔm lɩzɩɣ takayaɣ kiɖeɖeɣa, kalɩɣ pɩnaɣ 1883. Pʊkɔma pɩnaɣ 1901 lɛ, John Dube ɛkɛ Suluu tʊ, ɛlɩzɩɣ Ohlange Institute (en), pɩkɛ kajalaɣ sukuli ŋgʊ kɩ-ta pawɩlaɣ Afrika nɛ Haɖɛ ɛjaɖɛ taa tɔm.

John Dube kɛ ɖɔɖɔ Insila kaChaka (1933), kajalaɣ ɖɔmɩŋ nzulumɩyɛ taa takayaɣ kɩkalaɣ ŋga pamana Suluu taa yɔ. Suluu mayʊ kajalaɣ ñɩnɩɣ lɛɛlʊ ʊnʊ lɛ, Reginald Dhlomo ɛlɛ ñakɛ canaʊ ɖɔmɩŋ takayasɩɣ kɩkalɩsɩɣ sakɩyɛ nzɩ sɩyɔdʊ Suluu ɛjaɖɛ taa awiya tɔm yɔ tɛ mayʊ kpaɖʊ hiu nɛ nakʊ taa.