Ñɔɔzɩtʋ hɛkʋ taa tʋkaɣ

Pɩlɩɩna Wikipediya
Contenu supprimé Contenu ajouté
Gnangbade (ndɔncɔɔlɩyɛ | tambasɩ)
fotos
Ɛsɔdaalɔɖɩyɛ
Caŋa 1: Caŋa 1:
[[Fichier:Am_Flughafen_Pulkovo..IMG_2989WI.jpg|vignette|Am Flughafen Pulkovo..IMG 2989WI]]
[[Fichier:Am_Flughafen_Pulkovo..IMG_2989WI.jpg|vignette|Am Flughafen Pulkovo..IMG 2989WI]]
Ɛsɔdaa lɔɔɖɩyɛ kɛna wonuu ŋgʊ kɩkʊyʋʋ ɛsɔdaa heelim taa yɔ. Mootɛɛɖɩ nakʊyʊ hɔŋna-ɖɩ nɛ ɖɩɖɛɣ ɛsɔdaa. Alɩwaatʊ ndʊ paɖʊ miŋ camɩyɛ yɔ, pɩtɛ alɩwaatʊ kɛ ɛyʊ pɩzɩɣ ɛna mbʊ pɩɖɔŋ yɔ: kɩkʊyʊʋ, kɩɖɛɣ yaa kɩɩsɩŋgɩɣ yɔ, pɔyɔɔdʋʋ se ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ wɛ “voilure tournante” taa. Ɛsɔdaaa lɔɔɖɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛna mbʊ pɩpɩzɩɣ pɩsɩna-ɖɩ nɛ ɖɩkʊyɩ ɛsɔdaa nɛ ɖitii ɖɩcɑɣ lɩm yɔɔ nɛ piliki-ɖɩ yɔ, payaɣ-ɖɩ se “hydravion”. Ɛsɔdaa lɔɔɖa nayɛ wɛɛ nɛ ɛyʊ pɩzɩɣ ɛcaɣ a-taa nɛ pɩɖɛnayɩ ɛsɔtaa tɩɩɩ nɛ ɛpɩzɩɣ etii ɖɔɖɔ tataa ɖɔɖɔ. Alɛ lɛ, awɛna pɔbɔla ɛzɩ “skis” naa ñɩna yɔ nɛ payaɣ-yɛ se “Parapentes” waa. Weyi ɛsaɣ ɛsɔtaa lɔɔɖɩyɛ yɔ, payaɣ-ɩ se “pilote” yaa “aviateur”; pɩkɛ halʊ kɔyɔ, payaɣ ɛlɛ se “aviatrie”.
Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ kɛna wonuu ŋgʊ kɩkʊyʋʋ ɛsɔdaa heelim taa yɔ. Mootɛɛɖɩ nakʊyʊ hɔŋna-ɖɩ nɛ ɖɩɖɛɣ ɛsɔdaa. Alɩwaatʊ ndʊ paɖʊ miŋ camɩyɛ yɔ, pɩ-tɛ alɩwaatʊ kɛ ɛyʊ pɩzɩɣ ɛna mbʊ pɩɖɔŋ yɔ: kɩkʊyʊʋ, kɩɖɛɣ yaa kɩɩsɩŋgɩɣ yɔ, pɔyɔɔdʋʋ se ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ wɛ “voilure tournante” taa. Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛna mbʊ pɩpɩzɩɣ pɩsɩna-ɖɩ nɛ ɖɩkʊyɩ ɛsɔdaa nɛ ɖitii ɖɩcɑɣ lɩm yɔɔ nɛ piliki-ɖɩ yɔ, payaɣ-ɖɩ se “hydravion”. Ɛsɔdaa lɔɔɖa nayɛ wɛɛ nɛ ɛyʊ pɩzɩɣ ɛcaɣ a-taa nɛ pɩɖɛna-ɩ ɛsɔdaa tɩɩɩ nɛ ɛpɩzɩɣ etii ɖɔɖɔ tataa ɖɔɖɔ. Alɛ'lɛ, awɛna pɔbɔla ɛzɩ “skis” naa ñɩna yɔ nɛ payaɣ-yɛ se “Parapentes” waa. Weyi ɛsaɣ ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ yɔ, payaɣ-ɩ se “pilote” yaa “aviateur”; pɩkɛ halʊ kɔyɔ, payaɣ ɛlɛ se “aviatrice”.
[[File:20130501 JTA276 JA8597.jpg|thumb|20130501 JTA276 JA8597|Ɛsɔdaa lɔɔɖɩyɛ]]
[[File:20130501 JTA276 JA8597.jpg|thumb|20130501 JTA276 JA8597|Ɛsɔdaa lɔɔɖɩyɛ]]


[[Latɛŋ kʊnʊŋ]] taa lɛ payaɣ se “aviation” yɔ, pʊtɔbʋʋ se “sɩmaɣ lakaɣ”. Pɩnaɣ 1863 kɛ Gabriel de La Landelle calɩ tɔmbiye nɖɩ lɩzʋʋ. Tɔmbiye ɖɩnɛ ɖɩwɛ takayaɣ ŋga payaɣ se “Aviation ou navigation sans ballon” yɔ ka-taa. Ka-taa lɛ, pɔyɔɔdʋʋ Jean-Marie Le Bris tɛ ɛsɔdaa kʊyʊʊ tɔm. Ɛkɛcaɣ anasayɩ ñɩɣyʋʋ nakʊyʊ taa nɛ kɩkakɩla heelim kɛ yʊŋ nɛ ɛkʊyɩ ɛsɔtaa tɩɩɩ nɛ ɛɖɛɛ.
[[Latɛŋ kʊnʊŋ|Latin kʊnʊŋ]] taa lɛ payaʋ se “aviation” yɔ, pʊ-tɔbʋʋ se “sɩmaɣ lakaɣ”. Pɩnaɣ 1863 kɛ Gabriel de La Landelle calɩ tɔmbiye nɖɩ lɩzʋʋ. Tɔmbiye ɖɩnɛ ɖɩwɛ takayaɣ ŋga payaɣ se “Aviation ou navigation sans ballon” yɔ ka-taa. Ka-taa lɛ, pɔyɔɔdʋʋ Jean-Marie Le Bris tɛ ɛsɔdaa kʊyʊʊ tɔm. Ɛkɛcaɣ anasayɩ ñɩɣyʋʋ nakʊyʊ taa nɛ kɩkakɩla heelim kɛ yʊŋ nɛ ɛkʊyɩ ɛsɔdaa tɩɩɩ nɛ ɛɖɛɛ.
[[Fichier:Alaska_National_Guard_(33156962521).jpg|vignette|Alaska National Guard (33156962521)]]
[[Fichier:Alaska_National_Guard_(33156962521).jpg|vignette|Alaska National Guard (33156962521)]]
Pɩnaɣ 1875 kɛ Clément Ader lɩza tɔmbiye nɖɩ payaɣ se “Ɛsɔdaa lɔɔɖɩyɛ” yɔ se ɛkɛdɩna wonuu ŋgʊ kɩpɩzɩɣ nɛ kʊkʊyɩ ɛsɔdaa yɔ. Kpaabgaa mbʊ lɛ, elu ñɩɣyʊʊ nakʊyʊ kɛ pɩnaɣ 1890 kɛ [[aloma fenaɣ]] 9 ñɩŋgʊ wiye nɛ ɛyaa-kʊ se “Eole” nɛ ɛkʊyɩna-kʊ ɛzɩ mɛta naa nɩɩnɩwa ɛsɔtaa nɛ pɩcɔ etii. Ɛ-hama lakasɩ nzɩ, sɩmaɣna eɖeke, eteyele se nɔɔyʊ ɛtɩlɩ-sɩ; mbʊ pɩyɔɔ yɔ, pɩɩkɛna mɛɛsaɣ tɛɛ tɔm ntʊ tɩhʊzaɣ peeɖe tɛ sɔɔjanaa yɔɔ yɔ.
Pɩnaɣ 1875 kɛ Clément Ader lɩza tɔmbiye nɖɩ payaɣ se “Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ” yɔ se ɛkɛdɩna wonuu ŋgʊ kɩpɩzɩɣ nɛ kʊkʊyɩ ɛsɔdaa yɔ. Kpaabgaa mbʊ lɛ, elu ñɩɣyʊʊ nakʊyʊ kɛ pɩnaɣ 1890 kɛ [[aloma fenaɣ]] 9 ñɩŋgʊ wiye nɛ ɛyaa-kʊ se “Eole” nɛ ɛkʊyɩna-kʊ ɛzɩ mɛta naa nɩɩnɩwa ɛsɔdaa nɛ pɩcɔ etii. Ɛ-hama lakasɩ nzɩ, sɩmaɣna e-ɖeke, eteyele se nɔɔyʊ ɛtɩlɩ-sɩ; mbʊ pɩyɔɔ yɔ, pɩɩkɛna mɛɛsaɣ tɛɛ tɔm ndʊ tihuuzaɣ peeɖe tɛ sɔɔjanaa yɔɔ yɔ.


Clément Ader ñaɣ pana nɛ ɛtasɩ ɛsɔtaa lɔɔɖɩyɛ naatozo ñɩnɖɛ lʊbʊ [[aloma fenaɣ]] 14 ŋga pɩnaɣ 1903. Ɛsɔtaa lɔɔɖɩyɛ ɖɩnɛ, ɖɩɖɩ ñapɩzɩɣ ɖɩkʊyɩ ɛsɔtaa ɛzɩ mɛta naa 300 yɔ.
Clément Ader ñaɣ pana nɛ ɛtasɩ ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ naatozo ñɩnɖɛ lubu' [[aloma fenaɣ]] 14 ŋgʋ wiye' pɩnaɣ 1903. Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ ɖɩnɛ, ɖɩɖɩ ñapɩzɩɣ ɖɩkʊyɩ ɛsɔdaa ɛzɩ mɛta naa mɩnzɩ nasɩdozo (300) yɔ.
[[Fichier:Ejercicio_DACEX-DACT_2014_(15070361048).jpg|vignette|Ejercicio DACEX-DACT 2014 (15070361048)]]
[[Fichier:Ejercicio_DACEX-DACT_2014_(15070361048).jpg|vignette|Ejercicio DACEX-DACT 2014 (15070361048)]]
Alɩwaatʊ ndʊ tɩ-taa ɖɔɖɔ kɛ Otto Lilienthal luba ɛsɔtaa lɔɔɖɩyɛ naɖɩyɛ. Ɖɩnɛ ɖɩndɩ kpem: kpatala kɛ ɛlɛ kpaaɣ nɛ ɛhɔkɩ kpootu ɛzɩɩ acaɣ ñɛyɩtʊ yɔ nɛ ɛɖʊ mootɛɛɖɩ kɛ pɩ-taa. Lɔɔɖɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩɖɩ yɔ, pɩpɔzɩɣ se pɩkɛna piyaɣ ŋga kakʊya ɛzɩ mɛta naa nɛɛlɛ yɔ. Ɖɩpɩzaa nɛ ɖɩkʊyɩ ɛsɔtaa nɛ pɩtalɩ mɛta naa 400 yɔ.
Alɩwaatʊ ndʊ tɩ-taa ɖɔɖɔ kɛ Otto Lilienthal luba ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ naɖɩyɛ. Ɖɩnɛ ɖɩndɩ kpem: kpatala kɛ ɛlɛ kpaaɣ nɛ ɛhɔkɩ kpootu ɛzɩ' acaɣ ñɛyɩtʊ yɔ nɛ ɛɖʋ mootɛɛɖɩ kɛ pɩ-taa. Lɔɔɖɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩɖɩ yɔ, pɩpɔzʋʋ se pɩkɛna piyaɣ ŋga kakʊyaa ɛzɩ mɛta naa nɛɛlɛ yɔ. Ɖɩpɩzaa nɛ ɖɩkʊyɩ ɛsɔdaa nɛ pɩtalɩ mɛta naa 400 yɔ.


Pɩnaɣ 1911 kɛ, Général Roques, weyi ɛtʊla sɔɔjanaa ɛsɔtaa lɔɔɖɩyɛ ɖitiɖe yɔ, ɛkpaɣ lɩmazɩyɛ se mbʊ mbʊ pʊkʊyʊ ɛsɔtaapɩtɩkɩ pɩcakɩ yɔ, payaɣ-pʊ se ɛsɔtaa lɔɔɖa. Pɩɩtʊzɩna efemiye nɖɩ paɖʊwaɣ Clément Ader kɛ hɩɖɛ ɛsɩm wayɩ tɔzʊ yɔɔ yɔ. Ɛlɛ, keteŋa kpeekpe you kacalaɣ tɛ alɩwaatʊ taa kɛ tɔmbe: ɛsɔtaa lɔɔɖɩyɛɛsɔtaa lɔɔɖa ɖidiɖe pɔtɔya.
Pɩnaɣ 1911 kɛ, Général Roques, weyi ɛtʊla sɔɔjanaa ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ ɖitiɖe yɔ, ɛkpaɣ lɩmazɩyɛ se mbʊ mbʊ pʊkʊyʋʋ ɛsɔdaapitiki pɩcakɩ yɔ, payaɣ-pʊ se ɛsɔdaalɔɔɖa. Pɩɩtʋʋzɩna efemiye nɖɩ paɖʊwaɣ Clément Ader kɛ hɩɖɛ ɛ-sɩm wayɩ tɔzʊ yɔɔ yɔ. Ɛlɛ, keteŋa kpeekpe you kacalaɣ tɛ alɩwaatʊ taa kɛ tɔmbe: ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛɛsɔdaalɔɔɖaɖidiɖe yaa ɛsɔdaalɔɔɖakadaɣ pɔtɔyaa.


[[Category:!Main category]]
[[Category:!Main category]]

5 Kɔlaɣ fenaɣ 2021 à 16:42 wiye ñɔɔzɩtʋ kɩlɛɣzɩtʋ

Am Flughafen Pulkovo..IMG 2989WI

Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ kɛna wonuu ŋgʊ kɩkʊyʋʋ ɛsɔdaa heelim taa yɔ. Mootɛɛɖɩ nakʊyʊ hɔŋna-ɖɩ nɛ ɖɩɖɛɣ ɛsɔdaa. Alɩwaatʊ ndʊ paɖʊ miŋ camɩyɛ yɔ, pɩ-tɛ alɩwaatʊ kɛ ɛyʊ pɩzɩɣ ɛna mbʊ pɩɖɔŋ yɔ: kɩkʊyʊʋ, kɩɖɛɣ yaa kɩɩsɩŋgɩɣ yɔ, pɔyɔɔdʋʋ se ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ wɛ “voilure tournante” taa. Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛna mbʊ pɩpɩzɩɣ pɩsɩna-ɖɩ nɛ ɖɩkʊyɩ ɛsɔdaa nɛ ɖitii ɖɩcɑɣ lɩm yɔɔ nɛ piliki-ɖɩ yɔ, payaɣ-ɖɩ se “hydravion”. Ɛsɔdaa lɔɔɖa nayɛ wɛɛ nɛ ɛyʊ pɩzɩɣ ɛcaɣ a-taa nɛ pɩɖɛna-ɩ ɛsɔdaa tɩɩɩ nɛ ɛpɩzɩɣ etii ɖɔɖɔ tataa ɖɔɖɔ. Alɛ'lɛ, awɛna pɔbɔla ɛzɩ “skis” naa ñɩna yɔ nɛ payaɣ-yɛ se “Parapentes” waa. Weyi ɛsaɣ ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ yɔ, payaɣ-ɩ se “pilote” yaa “aviateur”; pɩkɛ halʊ kɔyɔ, payaɣ ɛlɛ se “aviatrice”.

Ɛsɔdaa lɔɔɖɩyɛ

Latin kʊnʊŋ taa lɛ payaʋ se “aviation” yɔ, pʊ-tɔbʋʋ se “sɩmaɣ lakaɣ”. Pɩnaɣ 1863 kɛ Gabriel de La Landelle calɩ tɔmbiye nɖɩ lɩzʋʋ. Tɔmbiye ɖɩnɛ ɖɩwɛ takayaɣ ŋga payaɣ se “Aviation ou navigation sans ballon” yɔ ka-taa. Ka-taa lɛ, pɔyɔɔdʋʋ Jean-Marie Le Bris tɛ ɛsɔdaa kʊyʊʊ tɔm. Ɛkɛcaɣ anasayɩ ñɩɣyʋʋ nakʊyʊ taa nɛ kɩkakɩla heelim kɛ yʊŋ nɛ ɛkʊyɩ ɛsɔdaa tɩɩɩ nɛ ɛɖɛɛ.

Alaska National Guard (33156962521)

Pɩnaɣ 1875 kɛ Clément Ader lɩza tɔmbiye nɖɩ payaɣ se “Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ” yɔ se ɛkɛdɩna wonuu ŋgʊ kɩpɩzɩɣ nɛ kʊkʊyɩ ɛsɔdaa yɔ. Kpaabgaa mbʊ lɛ, elu ñɩɣyʊʊ nakʊyʊ kɛ pɩnaɣ 1890 kɛ aloma fenaɣ 9 ñɩŋgʊ wiye nɛ ɛyaa-kʊ se “Eole” nɛ ɛkʊyɩna-kʊ ɛzɩ mɛta naa nɩɩnɩwa ɛsɔdaa nɛ pɩcɔ etii. Ɛ-hama lakasɩ nzɩ, sɩmaɣna e-ɖeke, eteyele se nɔɔyʊ ɛtɩlɩ-sɩ; mbʊ pɩyɔɔ yɔ, pɩɩkɛna mɛɛsaɣ tɛɛ tɔm ndʊ tihuuzaɣ peeɖe tɛ sɔɔjanaa yɔɔ yɔ.

Clément Ader ñaɣ pana nɛ ɛtasɩ ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ naatozo ñɩnɖɛ lubu' aloma fenaɣ 14 ŋgʋ wiye' pɩnaɣ 1903. Ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ ɖɩnɛ, ɖɩɖɩ ñapɩzɩɣ ɖɩkʊyɩ ɛsɔdaa ɛzɩ mɛta naa mɩnzɩ nasɩdozo (300) yɔ.

Ejercicio DACEX-DACT 2014 (15070361048)

Alɩwaatʊ ndʊ tɩ-taa ɖɔɖɔ kɛ Otto Lilienthal luba ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ naɖɩyɛ. Ɖɩnɛ ɖɩndɩ kpem: kpatala kɛ ɛlɛ kpaaɣ nɛ ɛhɔkɩ kpootu ɛzɩ' acaɣ ñɛyɩtʊ yɔ nɛ ɛɖʋ mootɛɛɖɩ kɛ pɩ-taa. Lɔɔɖɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩɖɩ yɔ, pɩpɔzʋʋ se pɩkɛna piyaɣ ŋga kakʊyaa ɛzɩ mɛta naa nɛɛlɛ yɔ. Ɖɩpɩzaa nɛ ɖɩkʊyɩ ɛsɔdaa nɛ pɩtalɩ mɛta naa 400 yɔ.

Pɩnaɣ 1911 kɛ, Général Roques, weyi ɛtʊla sɔɔjanaa ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ ɖitiɖe yɔ, ɛkpaɣ lɩmazɩyɛ se mbʊ mbʊ pʊkʊyʋʋ ɛsɔdaa nɛ pitiki pɩcakɩ yɔ, payaɣ-pʊ se ɛsɔdaalɔɔɖa. Pɩɩtʋʋzɩna efemiye nɖɩ paɖʊwaɣ Clément Ader kɛ hɩɖɛ ɛ-sɩm wayɩ tɔzʊ yɔɔ yɔ. Ɛlɛ, keteŋa kpeekpe you kacalaɣ tɛ alɩwaatʊ taa kɛ tɔmbe: ɛsɔdaalɔɔɖɩyɛ nɛ ɛsɔdaalɔɔɖaɖidiɖe yaa ɛsɔdaalɔɔɖakadaɣ pɔtɔyaa.