Ñɔɔzɩtʋ hɛkʋ taa tʋkaɣ
Catégorie |
Photos, liens |
||
Caŋa 1: | Caŋa 1: | ||
[[File:Oceania-map_1-41000000.jpg|thumb|Oseyanii tɛtʋ wandamm]] |
|||
Kedeŋa yɔɔ cɩnɛ tɛtʋ wandamm waa tɩŋa taa payɩ lɛ, Oseyaanii tɛtʋ wandamm pɩkpɩlɩna paɣlaka nɛ walanzɩ pa-nʋmɔʋ taa. Oseyaanii tɛtʋ wandamm wɛ Pasifiiki lɩŋamʋʋ taa. Oseyaanii tɛtʋ walanzɩ kɛ km2 waa 8 525 989. Oseyaanii tɛtʋ wandamm samaɣ ñʋʋ kɛ miiliyɔɔ waa niidozo nɛ lutozo (38). |
|||
Kedeŋa yɔɔ cɩnɛ tɛtʋ wandamm waa tɩŋa taa payɩ lɛ, Oseyaanii tɛtʋ wandamm pɩkpɩlɩna paɣlaka nɛ walanzɩ pa-nʋmɔʋ taa. Oseyaanii tɛtʋ wandamm wɛ [[Pasifiki teŋgu|Pasifiiki lɩŋamʋʋ]] taa. Oseyaanii tɛtʋ walanzɩ kɛ km2 waa 8 525 989. Oseyaanii tɛtʋ wandamm samaɣ ñʋʋ kɛ miiliyɔɔ waa niidozo nɛ lutozo (38). |
|||
⚫ | |||
[[File:Fakarava-ponton-rotoava.jpg|thumb|Vue du lagon intérieur de Fakarava depuis un ponton proche du village de Rotoava (Tuamotu, Polynesie française)]] |
|||
⚫ | Oseyaanii tɛtʋ wandamm tɛ ageeta naanza ana a-taa lɛ, |
||
Ajɛya hiu nɛ kagbaanzɩ wɛna Oseyaanii tɛtʋ wandamm taa. Kewiisi hiu nɛ loɖo (16) wɛna tɛtʋ wandamm ndʋ tɩ-taa. Oseyaanii tɛtʋ wandamm wɛ [[Aazii tɛtʋ wandamm|Aazii tɛtʋ wandamm]] nɛ Amerika tɛtʋ wandamm pɛ-hɛkʋ taa. Oseyaanii tɛtʋ wandamm hɔɔlʋʋ nakʋyʋ wɛ ɖɔɖɔ tɛtʋ ndʋ payaɣ se archipel malais yɔ. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[File:Men from Niuatoputapu, 1969.jpg|thumb|Des hommes de Niuatoputapu]] |
|||
⚫ | Samaɣ ndɩ ndɩ sakɩyɛ wɛna Oseyaanii tɛtʋ wandamm taa ɖooo caanaʋ. Samaɣ ŋga kɛwɛ tɛtʋ wandamm ndʋ tɩ-taa yɔ, ŋgaa yɔ, |
||
⚫ | Oseyaanii tɛtʋ wandamm tɛ ageeta naanza ana a-taa lɛ, Ositraalii egeetiye kɩlɩna walʋʋ. Ɖɩ-ɛyaa kɩlɩna ɖɔʋ ɖɔɖɔ. Piyele lɩm ñɔcɔ ageeta lɛɛna nɛ pɩta. Ositraalii egeetiye tɛtʋ sɔsɔtʋ mʋ hɔɔlɩŋ tɩŋa. Ositraalii egeetiye tɛtʋ sɔsɔtʋ wayɩ lɛ, ɖɩnaɣ [[Seelandɩ Kɩfalʊʊ (Nouvelle Zélande)|Seelandɩ Kɩfalʊʊ]] tɛtʋ nɛ Papuwasii-Nuvɛɛlɩ-Kinee tɛtʋ. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[File:Nikumaroro Lagoon Entrance AKK new.jpg|thumb|Nikumaroro Lagoon Entrance]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | Samaɣ ndɩ ndɩ sakɩyɛ wɛna Oseyaanii tɛtʋ wandamm taa ɖooo caanaʋ. Samaɣ ŋga kɛwɛ tɛtʋ wandamm ndʋ tɩ-taa yɔ, ŋgaa yɔ, Ositraalii samaɣ nɛ Papuu (Papous) samaɣ. [[Englɩsɩɩ kʊnʊŋ|Englɩsɩɩ]] nɛ [[Fransɩɩ kʊnʊŋ|fransɩɩ]] pa-kʋnʋmɩŋ pakɩlɩɣ yɔɔdʋʋ Oseyaanii tɛtʋ wandamm taa. Kʋnʋmɩŋ naalɛ ɛnʋ, ɛ-wayɩ lɛ, pɔyɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ papuu kʋnʋŋ nɛ Ositraalii kʋnʋŋ. |
||
[[File:Moai Rano raraku.jpg|thumb|Moai at Rano Raraku, Easter Island]] |
|||
⚫ | |||
[[File:Paint ngatu.jpg|thumb|Painting the ngatu in Tonga]] |
|||
⚫ | |||
[[Category:!Main category]] |
[[Category:!Main category]] |
8 Kɩyɛɛna fenaɣ 2017 à 19:46 wiye ñɔɔzɩtʋ kɩlɛɣzɩtʋ
Kedeŋa yɔɔ cɩnɛ tɛtʋ wandamm waa tɩŋa taa payɩ lɛ, Oseyaanii tɛtʋ wandamm pɩkpɩlɩna paɣlaka nɛ walanzɩ pa-nʋmɔʋ taa. Oseyaanii tɛtʋ wandamm wɛ Pasifiiki lɩŋamʋʋ taa. Oseyaanii tɛtʋ walanzɩ kɛ km2 waa 8 525 989. Oseyaanii tɛtʋ wandamm samaɣ ñʋʋ kɛ miiliyɔɔ waa niidozo nɛ lutozo (38).
Ajɛya hiu nɛ kagbaanzɩ wɛna Oseyaanii tɛtʋ wandamm taa. Kewiisi hiu nɛ loɖo (16) wɛna tɛtʋ wandamm ndʋ tɩ-taa. Oseyaanii tɛtʋ wandamm wɛ Aazii tɛtʋ wandamm nɛ Amerika tɛtʋ wandamm pɛ-hɛkʋ taa. Oseyaanii tɛtʋ wandamm hɔɔlʋʋ nakʋyʋ wɛ ɖɔɖɔ tɛtʋ ndʋ payaɣ se archipel malais yɔ. Ageeta sɔsɔna naanza wɛna Oseyaanii tɛtʋ taa. Ageeta ana, a-hɩla yɔ : [[Ositraalii (Australie)|Ositraalii] egeetiye nɛ Mikroneezii egeetiye nɛ Melaneezii egeetiye nɛ Polineezii egeetiye.
Oseyaanii tɛtʋ wandamm tɛ ageeta naanza ana a-taa lɛ, Ositraalii egeetiye kɩlɩna walʋʋ. Ɖɩ-ɛyaa kɩlɩna ɖɔʋ ɖɔɖɔ. Piyele lɩm ñɔcɔ ageeta lɛɛna nɛ pɩta. Ositraalii egeetiye tɛtʋ sɔsɔtʋ mʋ hɔɔlɩŋ tɩŋa. Ositraalii egeetiye tɛtʋ sɔsɔtʋ wayɩ lɛ, ɖɩnaɣ Seelandɩ Kɩfalʊʊ tɛtʋ nɛ Papuwasii-Nuvɛɛlɩ-Kinee tɛtʋ.
Ositraalii egeetiye wɛna ɖɔɖɔ tɛtʋ cikpetu ndɩ ndɩ natʋyʋ. Tʋtʋ hɩla yɔ : Fiiji nɛ tɛtʋ ndʋ lɩm cɔ-tʋ nɛ pɩta yɔ. Tʋtʋ yɔ : Salomɔɔ nɛ Samao nɛ Toŋga nɛ Polineezii nɛ Nuvɛɛlɩ-Kaledonii nɛ Walisi-e-Futuna nɛ Hawayi nɛ Kuam nɛ hayi Mariyanɩ. Lɩm cɔ hayi Mariyanɩ nɛ pɩta.
Samaɣ ndɩ ndɩ sakɩyɛ wɛna Oseyaanii tɛtʋ wandamm taa ɖooo caanaʋ. Samaɣ ŋga kɛwɛ tɛtʋ wandamm ndʋ tɩ-taa yɔ, ŋgaa yɔ, Ositraalii samaɣ nɛ Papuu (Papous) samaɣ. Englɩsɩɩ nɛ fransɩɩ pa-kʋnʋmɩŋ pakɩlɩɣ yɔɔdʋʋ Oseyaanii tɛtʋ wandamm taa. Kʋnʋmɩŋ naalɛ ɛnʋ, ɛ-wayɩ lɛ, pɔyɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ papuu kʋnʋŋ nɛ Ositraalii kʋnʋŋ.
Tɛtʋ sɔsɔtʋ hiu wɛna Oseyaanii tɛtʋ wandamm taa. Tɛtʋ hiu ndʋ tɩ-taa lɛ, tɛtʋ lutozo wɛ Ositraalii ɛjaɖɛ taa. Tɛtʋ sɔsɔtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, ɖɩnaɣ Sidinee tɛtʋ nɛ Melbourne ñɩndʋ. Oseyaanii tɛtʋ wandamm taa ɛyaa naanza yɔɔ lɛ, ɛyʋ kʋɖʋm wɛ tɛtʋ sɔsɔtʋ natʋlɛ ńdʋ tɩ-taa.
Tɛtʋ sɔsɔtʋ natʋlɛ ńdʋ tɩ-wayɩ lɛ, ɖɩnaɣ Brɩsbɛŋ tɛtʋ nɛ Perth tɛtʋ nɛ Oklandɩ tɛtʋ nɛ Adelayɩdɩ tɛtʋ nɛ Honolulu tɛtʋ. Tɛtʋ kagbaanzɩ tʋnɛ, tɩ-taa samaɣ ñʋʋ ɖɛ miiliyɔɔ yɔɔ.