Ñɔɔzɩtʋ hɛkʋ taa tʋkaɣ

Pɩlɩɩna Wikipediya
Contenu supprimé Contenu ajouté
Gnangbade (ndɔncɔɔlɩyɛ | tambasɩ)
ñc Reverted edits by Ghiutun (talk) to last revision by SFLord
SFLord (ndɔncɔɔlɩyɛ | tambasɩ)
Added name of president
Caŋa 8: Caŋa 8:
| capital = .
| capital = .
| government = .
| government = .
| president = .
| president = Ɖajaa Barack Obama
| area_km2 = 9,833,517
| area_km2 = 9,833,517
| population_estimate = 323,625,762
| population_estimate = 323,625,762

23 Kamɩŋ fenaɣ 2016 à 17:45 wiye ñɔɔzɩtʋ kɩlɛɣzɩtʋ

Etaazuunii
Fransɩɩ : Etats-Unis

Etaazuunii tɛlɛŋa

Etaazuunii kɩɖaʋ kɩdɛɛka

Etaazuunii ɛjaɖɛ tɛ tampaɣ
Tʋmɩyɛ taa kʋnʋmɩŋ: .
Tɛtʋ sɔsɔtʋ: .
Ɛjadɛ kɛ mbʋ yɔ: .
Ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ: Ɖajaa Barack Obama
Ɛjaɖɛ walanzɩ: 9,833,517 km²
Samaɣ ñʋʋ: 323,625,762 (2016)
Tɛtʋ hɔɔlʋʋ samaɣ ñʋʋ: 35 km²
Internet nimaɣ: .

Etaazuunii kɛna ajɛya sakiyɛ kɩkpɛndɩɣ. Ɛlɛ Etaazuunii wɛna Amerika nɛ kɩ-hayɩ kɩŋ. Ajɛya nɩɩnɩwa kpɛndɩna kpɛm nɛ payaɣ se Etaazuunii. Ɖɔɖɔ lɛ ajɛya cikpena nayɛ wɛ 48 nɛ amalɩna nɩnɩwa lɛɛna. Ajɛya anɛ, awɛ Atlantiki teŋgu nɛ kɩ-wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa nɛ kɩ-wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa lɛ, Pasifiki teŋgu. Hayɩ kɩŋ lɛ, Kanadaa ɛjaɖɛ piyele Mekisiki ñɛwɛna hadɛ kiŋ. Ajɛya nayɛ ñɔtɩna Etaazuunii ɛlɛ afɛyɩ kamaɣ yɔɔ; ana lɛ: Alaskaa (Kanadaa nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa) nɛ awayɩ Pasifiki hɛkʊ nɛ hɛkʊ.

Pɩcɔ nɛ Eerɔpɩ ñɩma woki Etaazuunii tɛtʊ taa nɛ pakpacayʊ-ɖɩ lɛ, ɛyaa nabɩyɛ, Ameerɩndɩyɩŋwaa mba palɩna Eraazi yɔ paatɛma wɛʊ peeɖe pɩlabɩ ɛzɩ pɩnzɩ 1 5000 mbʊ yɔ yɔ. Eerɔpɩ mba tɛ Etaazuunii kpacayʊʊ paɣzɩ ɛzaɩ pɩnzɩ mɩnɩʊwaa hiu nɛ looɖo yɔ. Pɩtaakɛ Eerɔpɩ ɛyaa ɖeke ɛlɛ Krandɩ-Pretaañɩ mba ɖʊ ɖɔɖɔ pe-nesi ɖomaɣaɣ fenaɣ 14 wiye pɩnaɣ 1607. Mbʊ yebina nɛ you ñapaazɩ nɛ kɩsɩɩna hasɩ yaɖɛ fenaɣ kɩyakʊ naanza pɩnaɣ 1775 wiye lɛ, Etaazuunii mʊ kɩ-tɩ yɔɔ wɛʊ. Keteŋa kpeekpe taa lɛ, Etaazuunii lɛɣna mʊʊ kɩ-tɩ yɔɔ wɛʊ.

Tɛtʊ sɔsɔyʊ payaɣ se Washington Peeɖe ɛjaɖɛ ñʊʊdʊ yɔ Ɖajaa Barack Obama nɛ ɛnʊ kɛna peeɖe ñʊŋ tɩna 44 tʊ nɛ ɛ-tɛɛ tʊ yɔ Joe Biden.

Ki-kiɖe

Caanaʊ tɔm

Pɔcɔ Christoph Colomb fɛyɩɣ nɩŋgbaŋaɣ (pʊcɔ pɩnaɣ 1492 talɩ)

Yomiye taa alɩwaatʊ(1492-1775)

Yomiye taa lɩʊ nɛ paɣtʊ kɩfatʊ(1775-1800)

Wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ tɛtʊ ̃nɩnʊʊ nɛ ̃nɩɣtʊ lubu nɛ yomiye taa lɩʊ (1800-1917)

Yoŋ yeba nɛ patɩlɩ ki-ɖoŋ(1917-1991)

Sɔnɔdaa alɩwaatʊ(1991-2016)

Politiki

Kewiyisi nɛ ajɛya

Kɩ-ɖɩwɛyɛ

Mbʊ patɩlɩɣna-kʊ yɔ

Kɩ-hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ

Ɖenɖe ɛyaa wɛɛ yɔ

Ajɛya lɛɛna yɔɔ politiki

Sɔɔjɛɛtʊ ɖoŋ

Tɔsʊʊ

Mbʊ pʊwɛɛ yɔ

Tɔsʊʊ politiki

Samaɣ

Samaɣ yɔɔ kandayʊʊ

Samaɣ ñʋʋ tɩlʋʋ

Pɩnaɣ 2015 ñɩŋa taa lɛ, Etaazunii samaɣ kɩkpɛnda 320 miliiyɔɔ.[1]

Lɛɣtʊ nɛ sɔnzɩ

Lɛɣtʊ nɛ tɩlɩtʊ

Takayɩsɩ nɛ filosofii

Nesi tɛɛ tʊma

Kuduyuŋ maʊ

Minziiki nɛ aleɣya

Tɩzʊʊ tʊmɩyɛ

Ɛsɔ nʊmɔʊ

Sɩpɔɔrɩ

Kazandʊ nɛ avema kɩhɛza

Kʋnʋmɩŋ

Ɛyaa sɔsaa

Anjaʊ ŋgʊ pasɩŋna-kʊ yɔ

Ki-nimaɣ

Takayɩhayʊʊ tɛɛ tɔm nɛ tɩ-ɖɩnayɛ

ɩcɔna ɖɔɖɔ

Takayɩsɩ

Tɔm lɛɛtʊ

Awayɩ kpasɩ

  1. Modèle:En Current Population Clock - U.S. Census Bureau. Pakalʋʋ samaɣ ñʋʋ paa cɛcɛyaɣ ŋga ka-taa.