Saladin

Pɩlɩɩna Wikipediya
Saladin

Informa
Ɛ-ɛjaɖɛ Irakɩ
Ɛ-tʋmɩyɛ Sɔɔja
Ɛ-ɖɩlʋlɩyɛ Tikrit, Irakɩ
E-efemiye kɩlʋlɩyɛ pɩnaɣ 1137
Ɛ-ɖɩsɩbɩyɛ Tamasɩ, Siirii
E-efemiye kɩsɩbɩyɛ Lakɩŋ fenaɣ kɩyakʋ 4 n̄ɩŋgʋ wiye, pɩnaɣ 1193
Saladin green dashinvaine

Saladin yaa Ṣalāḥ ad-Dīn Yūsuf (arabɩɩ kʊnʊŋ taa lɛ صلاح الدين يوسف) yaa Selahedînê Eyûbî (kurde kʊnʊŋ taa lɛ, سەلاحەدینی ئەییووبی) palʊla-ɩ Tikrit tɛtʊ taa pɩnaɣ 1138 nɛ ɛsɩ Tamasɩ tɛtʊ taa lakɩŋ fenaɣ kɩyakʊ 4 pɩnaɣ 1193.[1] Ɛɛkɛ kajalaɣ ɛyʊ weyi eɖiya ayoubide kewiyaɣ kɩɖɛzaɣ ŋga kaawɛ Egipiti pɩnaɣ 1169 ŋtalɩ pɩnaɣ 1250 nɛ Sirii ɛjaɖɛ taa pɩnzɩ 1174 ŋtalɩ 1260. Ɛ-maɣmaɣ ediyi Egipiti pɩnaɣ 1169 ŋtalɩ 1193, Tamasɩ pɩnaɣ 1174 ŋtalɩ 1193 nɛ Alep pɩnaɣ 1183 ŋtalɩ 1193. Ɛ-hɩɖɛ an-Nāsir tɔbʊʊ se weyi ɛmʊʊ wabɩtʊ Ɛsɔ cɔlɔ yɔ nɛ Saladin tɔbʊʊ se Tisuu yɔɔ siɣsiɣ wɛtʊ.

Jan Lievens- King Guy of Lusignan and King Saladin

Yûsuf, Ayyûb pɩɣa, palʊla-ɩ Tikrit Tigre yɔɔ ɛ-tɛ nɛ Kurde nɛ tɩmʊʊ liɖe kɔyɔ nɛ Dvin, Arménie kɩbɩnʊʊ. Patɩ lʊla-ɩ kpa lɛ, ɛ-ñɩma kʊyɩ Tikrit nɛ pɛɖɛɛ Zengi, atabeg Mossoul. Ɛyʊ ɛnɛyɔ ɛlɛ kpa-ɩ se ɛkɛ Baalbek komina ñʊʊ tʊ nɛ Shirkuh (Saladin ekpele) sɔɔja sɔsɔ ɛ-sɔɔjana taa.

Saladin and Guy

Aloma fenaɣ kɩyakʊ 16 pɩnaɣ 1169, Franc sɔɔjana pɔnɔɔ ɖɛyʊ kɔyɔ Amaury 1 Jeruzalem ñɩnʊ kʊyɩ Ascalon nɛ ɛtalɩ Egipiti aloma fenaɣ kɩyakʊ 25 nɛ ɛtalɩna Byzantin mɛlɛna nɛ ɛdʊ mbʊ payɩ palakɩna you yɔ Damiette ɛsɩnda. Saladin maɣzɩ nɛ ɛtɔŋ se Kɛɛrɩ tɛtʊ tɔñɔɔzɩta tɩ-tɩ nɛ sɔndʊ kpaɣ-ɩ se ɛɛkʊyɩ tɛtʊ ndʊ tɩ-taa nɛ ɛɖɛɛ you nɛ Damiette. Etiyina sɔɔjana nabɛyɛ nɛ pɔnɔɔ ɖɛyaa kɔyɔ e-ekpele Sihab al-Din Mahmoud nɛ e-kouu Taqi al-Din Omar.

Pɩkɔma pɩnaɣ 1174 alɩwaatʊ taa lɛ, Wɩsɩ Ɖɩlɩyɛ taa politiki tɔm saa mɩŋ nɛ pɩkɛdɩna Saladin. Jerusalem taa lɛ, wiyaʊ Amaury 1 sɩ nɛ eyele kewiyaɣ ɛjaɖɛ nɛ pɩɣa cikpelaɣ nakɛyɛ, Baudoun 4 ɛlɛ ñɛkɛ canaɣ. Kewiyaɣ pʊnʊyʊ Miles Plancy tʊ ñaakpakʊʊ paɣtʊ kɩbandʊ Egipiti yɔɔ kɛlɛ kewiyaɣ kʊyɩna-ɩ. Alep taa lɛ, Nur ad-Din ñeyebina kewiyaɣ nɛ pɩɣa As-Salih Ismail al-Malik, ɛlɛ Nur ad-Din tɛtʊ taa sɔɔjana agʊla kandʊʊ kewiyaɣ pɩnʊyʊtʊ yɔɔ, nɛ kouu nɔɔyʊ palɩzɩ ɛlɛ kewiyaɣ taa nɛ ɛlɛ ñakʊyʊ nɛ wɛ.

Pɩkɔma pɩnaɣ 1176 alɩwaatʊ taa lɛ, Saladin kpaɣ halʊ Ismat al-Dîn, ɛlɛ kaakɛ Damas Unur pɛlɔ nɛ ɛkɛ Nûr al-Dîn lelu politiki nesi ɖɔkʊʊ nasɩyɛ taa. Ɛɛwɛna pɩnzɩ pɩtalɩ ɛzɩ 40 mbʊ yɔ mbʊ pʊyɔɔ yɔ ɛɛtɛma walʊʊ Nûr al-Dîn pɩnaɣ 1147 nɛ ɛtapɩzɩ ɛtasɩ lʊlʊʊ pɩɣa nɛ Saladin. Ɛlɛ, paa mbʊ ɛnɛyʊ ɛɛsɔɔla-ɩ piŋ ɛzɩ ɛ-takayasɩ kɩmamasɩ nzɩ etiyana-ɩ yɔ sɩ-tʊzʊʊ yɔ, ŋgʊ pɩɩwɩɣa-ɩ Harrân tɛtʊ taa, nɛ ɖɔkɔtɔ naa la lɩmaɣza ɛzɩma paapɩzɩ nɛ peheyi-ɩ ɛ-halʊ sɩm tɔm yɔ (Ismat kaatɛma sɩbʊ alɩwaatʊ ndʊ pɩwɩɣa Saladin yɔ, nɛ peteheyi-ɩ pɩkɔɔ pɩtalɩ fenasɩ naalɛ wayi pɩcɔ peyele ɛnɩɩ-tʊ).

Notes et références[ñɔɔzɩ | ñɔɔzɩ wikicode]

  1. Robert 2 (2001), Saladin, Modèle:P..