Partenɔ

Pɩlɩɩna Wikipediya

Partenɔ kɛna kpaaŋ ŋgʊ pamana ñɩɣlɩm mbʊ payaɣ-pʊ se ɔɔrɩ yaa sika yɔ nɛ ɖoŋ ihosiye. Kɩkɛna ɛzɩ ɛsɔsɛtʊ nɛ ñɩm kpaaŋ yɔ. Kɩ-tɛ kpalahusi lʊyaa kɔyɔ: Ictinos, Callicratès nɛ Phidias. Pama-kʊ kpaɣ pɩnzɩ 447 nɛ 432 pɛ-hɛkʊ taa pʊcɔ palʊlʊ Yesu. Kɩ-kʊyɩmɩŋ taa maɣna mɛtanaa ɛzɩ 13,72 yɔ. Partenɔ hɩɖɛ ɖɩnɛ ɖɩlɩna grɛkɩ tɛ kʊnʊŋ taa nɛ pʊtɔbʊ se hala aɖama ɖɩsʊyɛ yaa pɛla mba patasɩmda abalʊ yɔ peɖeɖe.

Partenɔ kɛna ɖooo lɔŋ taa Grɛkɩ tɛtʊ taa kpaaŋ sɔsɔʊ nakʊyʊ nɛ kʊ-tɔbʊ se pɛlaa cɩŋgɩlɩm ɖɩsʊyɛ. Partenɔ kʊnɛ ɛgɔlɔmɩyɛ halɩñɩnɖɛ nɖɩ payaɣ-ɖɩ se Athéna yɔ nɖɩ paɖʊ hɩɖɛ nɛ paya-kʊ nɛ ɛ-hɩɖɛ. Halɩɛsɔ ɛnɛ kɛ Atɛɛnɩ taa mba kpaɣ ɛzɩ pɔ-yɔɔ kandɩyʊ yɔ.

Partenɔ kʊnɛ kɩkɛna ɛyaa katɩɩzɩnaʊ pʊyʊ mbʊ tuuɖe taa mba kpakʊ nɛ panɩɩzʊna nɛ pamaɣ nabʊyʊ yɔ. Ŋgʊ kʊdʊyɩŋ kpalahusi lʊya cɔŋna nɛ pamaɣ kpaamɩŋ sɔsɔŋ ɛzɩ politiki kʊjɔŋ, paɣtʊ lɩzɩya, tɔm ɖɩhʊyɛ yaa ɛsakuliye ɖeɖe, takayɩsɩ ɖɩkalɩyɛ, tɔsʊ nɛ ɖooo lɔnda keɖeya wondu, liidɩya kookasi taa kpelasɩ ɖɔɖɔ yaa tʊma sɔsɔna taa kpelasi lubu.