Kela

Pɩlɩɩna Wikipediya

Keɖe yaa kela kɛna dozi nzɩ pahayʊʊ yɔ. Papɩzʊ pehili-yɛ ɖozi pʊcɔ pɔtɔɔ yaa pɔtɔɔna lɛŋ. Pɔtɔkɩ kela tɩŋga pʊtɔbʊʊ se pɔtɔkɩ a-hatʊ yaa alʊlʊʊ kela lɛ, pɔtɔɔ yaa pehili. Kela ɖozi fɛyɩ sotu ɛzɩ mana yaa ɛzɩ hʊnʊm yɔ.

Ɛzɩ tɛztʊ wɛʊ ndɩ ndɩ yɔ, kela paɣlɩka taa talʊ ɛzɩ santimɛtanaa nɩɩnɩwa yaa mɛtanaa naalɛ yɔ. Kela taŋgʊʊ yɔ a-hatʊ liŋ tɛɛ kɛ hɛtʊ lɩʊ nɛ hɛtʊ ndʊ tʊhʊlʊma fadʊdʊʊ yaa nabʊyʊ taa lɛ tɛzɩʊ jaʊʊ tɩyɛ. Kela pee wɛ ndɩ ndɩ pɩlɩɩna kela wɛtʊ maɣmaɣ yɔɔ: naayɛ sɛ jaʊʊ, lɛɛna kɛ kɩkpɛda tɩyɛ, naayɛ kɛ sʊtʊ lɩm tɩyɛ nɛ awɛna wɛtʊ ndɩ ndɩ ɖɔɖɔ. Kela naayɛ lɔbɔɔɔ lɔbɔɔɔ ɛzɩ haɣlada yɔ, lɛɛna wɛ kpatatayaaa kpatayaaa nɛ naayɛ wɛ kʊŋgʊlʊm kʊŋgʊlʊ yaa wɛtʊ natʊyʊ yem.

Tʊkaɣ nakɛyɩ wɛ kela nɛ ɛzɩ tɛtɛɛ pɔm, kpɛɛnzʊ kpooyuu yaa ŋgʊ payaɣ-kʊ se kpoobesse yɔ yaa kpɛnzɩɖoŋga pa-taa. Ɖozi nzɩ paya mbʊ yɔ sɩtɩŋga sɩlɩna ilememiye kɩfaɖɛ nɖɩ payaɣ-ɖɩ se Amerika yɔ ɖɩ-taa. Ɖooo lɛ pɩɩkɛna ñɩyʊ taa tɔɔnasɩ nɛ pʊcɔ nɛ ɛyaa paɣzɩ-sɩ kpenaʊ ɖɩsɩ taa nɛ pahayɩɣ-sɩ.

Ɛlɛ ƐndɩSiini ajɛya taa pacala hayʊ kɛ kela nɛ alakɩ ɖɔɖɔ camɩyɛ peeɖe mbʊ pʊyɔɔ yɔ peeɖe wɩsɩ yaa nikaɣ yaa mbʊ payaɣ se kevengaɣ yɔ pɩmʊna ɖozɩ nzɩ.

Ɛlɛ Ɛndɩ nɛ Siini ajɛya taa pacala hayʊ kɛ kela nɛ alakɩ ɖɔɖɔ camɩyɛ peeɖe mbʊ pʊyɔɔ yɔ peeɖe wɩsɩ yaa nikaɣ yaa mbʊ payaɣ se kevengaɣ yɔ pɩmʊna ɖozɩ nzɩ.