Huva lɩŋgamʋʋ

Pɩlɩɩna Wikipediya
(Papɩsɩna-kɛ nɛ ɖooo Huva lɩŋgamʋʋ (Barrage Hoover))
Helicopter view from Dam - panoramio

Hoover lɩŋgamʋʋ kɛna yuŋ kiɖe lɩŋgamʋʋ ŋgʋ kɛ Colorado pɔɔ yaa pʋwa sɔsɔwa ŋga kɛwɛ Etaazuunii ɛjaɖɛ taa yɔ. Kɔn̄ɔtɩna Boulder City nɛ kɩwɛ ArizonaNevadaa pa-ɛjɛɛ hɛkʋʋ taa kamaɣ yɔɔ. Hoover lɩŋgamʋʋ kʋnɛ ɖɩtɩlɩ size pama-kʋ pɩnaɣ 1931 nɛ pɩnaɣ 1936 pɛ-hɛkʋʋ taa mbɩ yɔ kɛnɛ.

Pɩɩkɛ n̄ʋʋ yɔkʋtʋ sʋsɔtʋ alɩwaatʋ taa, nɛ pala Hoover lɩŋgamʋʋ kʋnɛ kɩ-yɔɔ tʋlʋʋ sɔnzɩ kɛ evemiye niidozo ŋgʋ wiye kɛ salaŋ fenaɣ alɩwaatʋ taa kɛ pɩnaɣ 1935 taa. Franklin Delano Roosevelt kaawɛna kewiya kpeɣla yɔɔ kɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa. Nɛ ɛnʋ kaahana nʋmɔʋ yaa nɔɔ nɛ pala sɔnzɩ nzɩ.

Hoover Dam 5

Kaɖɛ nɛ kaɖɛ nɛ pɩcɔ pɛtɛ Hoover lɩŋgamʋʋ kʋnɛ kɩmatʋ. Samaɣ kpeɣkpeka, nɛ ka-tɩ cɛlɩɣ siŋŋ wazɩna sakɩyɛ. Samaɣ kpaɣ ka-tɩ mpilim nɛ kɛ-cɛlɩ tʋmɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩlabɩyɛ ɖeɖe siŋŋ. Tʋmɩyɛ laɖa miiliyɔɔ waa mbɩ yɔ kpaɣ pa-tɩ nɛ pɛcɛlɩ faala pɩkɔ pɩsɩna pe-wezu kamaɣ yɔ.

Pɩcɔ nɛ pɛtɛŋ Hoover lɩŋgamʋʋ kʋnɛ yɔ kɩ-maʋ yaa kʋ-tʋma lɛ, tʋmɩyɛ laɖa mba pehiuna pe-weziŋ lesuu yɔ yaa sɩɖaa, talaɣ ɛzɩ mɩnʋʋ nɛ hiu nɛ kʋɖʋm(111) mbɩ yɔ. Tambaɣyɛ nɖɩ pabɩza pɔkɔna nɛ Hoover lɩŋgamʋʋ kʋnɛ pama-kʋ yɔ, kɩ-tɛ tɔɔnɩ pɛtɔŋ waa talɩɣ ɛzɩ miiliyɔɔ waa lʋbɛɛ mbɩ yɔ.

Kpaɖʋ hiŋ naala (20) tɩɩlɩ n̄ata lɛ, kɛ pakpaɣ kpɛlɛkɩ-tʋ lɩmazaɣ kɛ Black Canyon nɛ Boulder Canyon pɔ-yɔɔ, pɩlɩɩna po-ɖoŋ yɔɔ size pabɩzɩ pɔɖɔkɩ lɩŋgamʋʋ ŋgʋ kɩ-pɩzʋ kɩɖʋ nesi camɩyɛ Colorado yɔ. Nɛ kɩbɩzɩ kɩ-kɔna yaa kɩ-haɣ lɩm nɛ pɩsaɣ nɛ nazɩyʋ (électricité) wɛ ɖeu yɔ. Pɩnaɣ 1928 taa kɛ Etaazuunii ajɛɛ n̄ʋŋ tɩna ŋgbɛ kedizaɣ ɖɩlaɖɛ, kɛ paɣkpa lɩmazɩyɛ tamaɣ kanɛ yɔ.

Hoover Dam June 2005

Hoover lɩŋgamʋʋ kʋnɛ, paɣkpaɣ kʋ-tʋma nɛ pɛcɛlɩ tʋma ŋgbɛ naɖɩyɛ. Nɖɩ payawa size Six Companies. Nɛ ŋgbɛ ɖɩnɛ ɖɩpaɣzɩ ɖɩ-tʋmɩyɛ pɩnaɣ 1931 taa nɛ pɛtɛmɖɩ pɩnaɣ 1936 taa, pɩcɔ nɛ pɩnaɣ 1938 n̄ɩŋga ŋga paaɖʋwa se pɛtɛŋ ka-taa yɔ ka-kalɩɣ. Pɛtɔŋ ŋgʋ pamana Hoover lɩŋgamʋʋ kʋnɛ yɔ, patamada matʋ natʋyʋ nɛ pɛtɔŋ ŋgʋ mbʋ.