Akropɔɔlɩ

Pɩlɩɩna Wikipediya
(Papɩsɩna-kɛ nɛ ɖooo Akropɔɔlɩ (Acropole))
Acropɔɔlɩ

Kaaŋ piyaɣ payaɣ size Akropooli. Kɛwɛ Atɛnɩ tɛtʋ taa. Kaaŋ piyaɣ ŋ́ga, kɛwɛ Atɛnɩ tɛtʋ hɛkʋ taa ɖeyiɖeyi. Kakʋyɩ siŋŋ. Tɔmpiye 'Akropooli' tɔbʋʋ kɛlɛ se 'tɛtʋ sɔsɔtʋ'.

Atɛnɩ, Akropɔɔlɩ, Caryatides

Ɖooo pɩkpaɣʋ nɛ caanaʋ alɩwaatʋ taa yɔ, kaaŋ piyaɣ kanɛ, kɛkɛ nɔɔ lɔʋ wonuu. Ɛsɔ sɛtʋ kuduyuu tɛɛ pɔlɔwaɣ nɔɔ ŋga. Nɛ pɔlɔwaɣ nɔɔ ŋga ɛsɔ sɛtʋ kuduyuu tɛɛ peeɖe kɩlaŋ laʋ alɩwaatʋ kpeekpe. Palawaɣ kɩlaŋ ɛnʋ ɛgɔlɔmɩyɛ halɩ n̄ɩnɖɛ naɖɩyɛ yɔɔ. Ɛgɔlɔmɩyɛ ńɖɩ, ɖɩ-tɛɛ pakɩlaɣ luŋuu Atɛnɩ ɛjaɖɛ taa peeɖe.

Parthenon

Atɛnɩ ɛjaɖɛ taa ɛyaa luŋaɣ agɔlɩma ndɩ ndɩ sakɩyɛ tɛɛ. Ñɩɣlɩm Ɛsɔ sɛtʋ aŋgba kuduyiŋ ɖɔ ɖɔɖɔ sakɩyɛ Atɛnɩ ɛjaɖɛ taa peeɖe.

Parthenon, Athenian Acropolis (internal view)

N̄ɩɣlɩm Ɛsɔ sɛtʋ aŋgba kuduyiŋ sɔsɔŋ ɛnʋ, ɛ-taa nɩɩyɛ hɩla yɔ: Erɛkɩteyɔɔ (Érechthéion) nɛ Atɛnɩ ɛjaɖɛ taa kuduyuu sɔsɔʋ Nɩɩkɛ (Nikè). Partenɔɔ kɩbɩnʋʋ paɣlʋʋ Ɛsɔ kuduyuu sɔsɔʋ. Kɩkɛ n̄ɩm sɔsɔm pɩŋŋ Atɛnɩ ɛjaɖɛ taa.

Cee yɔɔ wondu ndʋ paatɔzɩ tɩyɔɔ yɔ, tɩ-taa natʋyʋ hɩla yɔ: Propylées, nɛ caanaʋ amʋʋza (théâtre antique) nɛ Dionysos nɛ pɩtasɩna odéon d'Hérode Atticus. Atɛnɩ ɛjaɖɛ taa kaaŋ piyaɣ kanɛ, halɩ nɛ sɔnɔ kɔ-yɔɔ ɛyaa kɩlɩɣ wobu ɛsɩyɛ egbena kedeŋa kpeekpe yɔɔ cɩnɛ.